سیستم الکتریکی قلب، ضربان قلب را کنترل می کند تا بخش های مختلف قلب به طور کاملا هماهنگ منقبض شوند. ایجاد این هماهنگی بسیار پیچیده است. به عنوان مثال، هنگامی که سیگنال الکتریکی قلب از دهلیزها (حفره های فوقانی) به بطن ها (حفره های پایینی) منتقل می شود، یک تفاوت در زمان بندی تنها یک دهم ثانیه می تواند تأثیر زیادی بر کارایی قلب داشته باشد. ضربان قلب برای داشتن نظم به سیستمی در این سطح از دقت و پیچیدگی نیاز دارد. مطمئناً راه های مختلفی وجود دارد که باعث می شوند عملکرد صحیح قلب مختل یا بی نظم شود. بنابراین نباید تعجب آور باشد که آریتمی های قلبی یا مشکلات ریتم قلب می توانند ناشی از علل زمینه ای باشند. این بدان معناست که، در میان انواع علت ها، یک گام مهم در ارزیابی و درمان فردی که دارای آریتمی قلبی است، شناسایی دقیق علت اصلی آریتمی است. در این مقاله به بررسی دلایلی مهمی می پردازیم که می‌توانند باعث آریتمی قلبی شوند. پس با ما همراه باشید تا در مورد عوامل خطرساز ابتلا به آریتمی های قلبی بیاموزید.
شناخت دقیق عوامل خطرساز ابتلا به آریتمی های قلبی باعث می‌شود تا بتوان از بروز مشکلات و شرایط حادتر پیشگیری نمود. در زیر مهمترین دلایلی که باعث آریتمی های قلبی می شوند، آورده شده است:
سیستم عصبی خودمختار، عملکردهای بدن را که معمولاً آگاهانه به آنها فکر نمی کنیم، مانند تنفس، تعریق و ضربان قلب، کنترل می کند. سیستم عصبی خودمختار، شامل سیستم عصبی پاراسمپاتیک و سمپاتیک است. سیستم عصبی پاراسمپاتیک با استراحت و هضم غذا مرتبط است و سیستم عصبی سمپاتیک با پاسخ به استرس یا گریز از آن مرتبط است.
سیستم عصبی پاراسمپاتیک عصب واگ را درگیر می کند که می تواند ضربان قلب را کاهش دهد. برعکس، هنگامی که سیستم عصبی سمپاتیک فعال می شود، هورمون هایی مانند آدرنالین ترشح می شوند و ضربان قلب را افزایش می دهند. بنابراین، هنگامی که عدم تعادل در سیستم عصبی خودمختار وجود دارد، می تواند بر قلب تأثیر بگذارد.
برادی کاردی (ریتم آهسته قلب) اغلب در نتیجه تحریک بیش از حد عصب واگ و تاکی کاردی (ریتم سریع قلب) اغلب در نتیجه تحریک بیش از حد سمپاتیک رخ می دهد.
هر نوع بیماری قلبی می تواند بر سیستم الکتریکی قلب تأثیر بگذارد و باعث آریتمی قلبی شود. آریتمی‌های ناشی از بیماری قلبی می توانند طیف وسیعی از آریتمی‌های قلبی را دربرگیرند. از ضربان زودرس دهلیزی یا ضربان‌های اضافی در قسمت های فوقانی تا فیبریلاسیون بطنی همگی بسیار خطرناک هستند و می توانند موجب ایجاد اختلال در سیستم الکتریکی قلب شوند.
بیماری ایسکمیک قلب که بیماری عروق کرونر (CAD) نیز نامیده می شود، شایع ترین علت اختلالات ریتم قلب است که خطرناک بوده و می تواند باعث مرگ ناگهانی شود. بیماری ایسکمیک قلب، باریک شدن شریان هایی است که جریان خون به قلب را محدود می کنند. علاوه بر این بیماری، اختلالات قلبی دیگری که اغلب منجر به آریتمی های تهدید کننده زندگی می شوند عبارتند از:
1) کاردیومیوپاتی: بیماری عضله قلب که پمپاژ خون را دشوارتر می کند.
2) هیپرتروفی بطن چپ: این بیماری که هیپرتروفی قلب نیز نامیده می شود، ضخیم و بزرگ شدن ماهیچه‌های بطن چپ قلب است.
استعمال مواد مخدر به خصوص در افرادی که ممکن است مشکل زمینه ای ( بیماری زمینه ای قلبی یا یک بیماری ژنتیکی) داشته باشند، ابتلا به آریتمی قلبی را بیشتر می کند.
لیست داروهایی که می توانند باعث ایجاد آریتمی شوند، بسیار زیاد است و حتی شامل داروهایی است که برای درمان آریتمی مصرف می شوند. بنابراین اگر داروی خاصی جهت درمان آریتمی قلبی مصرف می کنید، مرتب باید تحت نظر پزشک باشید. داروهایی که می توانند باعث تحریک یا تشدید آریتمی شوند عبارتند از:
1) داروهای ضد آریتمی، به ویژه دیگوکسین ، کینیدین، دیسوپیرامید، پروکائین آمید، سوتالول و دوفتیلید
2) آنتی بیوتیک ها از جمله اریترومایسین، آزیترومایسین، کلاریترومایسین و سیپروفلوکساسین
3) آنتی هیستامین های غیر آرام بخش ، مانند ترفنادین و آستمیزول
4) داروهای روانگردان، مانند هالدول (هالوپریدول) یا تورازین که برای درمان بیماری های روانی استفاده می شوند یا متادون که برای درمان اختلال مصرف مواد افیونی استفاده می شود.
مصرف بیش از اندازه الکل و دیگر محرک های روانگردان نیز در ابتلا به آریتمی های قلبی نقش مهمی دارد.
در سال 2000، محققان چندین جهش ژنتیکی را شناسایی کرده‌اند که اکنون بسیاری از آریتمی‌های مرموز قلبی را توضیح می دهند. در اینجا لیستی از شایع ترین آریتمی های قلبی وجود دارد که اکنون به دلیل شرایط ژنتیکی شناخته شده اند:
1) سندرم QT طولانی: این سندروم سیستم الکتریکی قلب را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند باعث ریتم سریع و آشفته قلب شود.
2) سندرم بروگادا: وضعیتی است که می تواند باعث فیبریلاسیون بطنی خطرناک در هنگام خواب شود.
3) تاکی کاردی بطنی چند شکلی کاتکول آمینرژیک: وضعیتی است که در آن دوره‌های تاکی کاردی بطنی زمانی که ضربان قلب با ورزش یا استرس افزایش می‌یابد، به مرور ایجاد می شود.
4) سندرم سینوس: زمانی رخ می دهد که گره سینوسی دچار مشکل شده و باعث کندی ضربان قلب شود. این مشکل در افراد جوان به دلیل مشکلات ژنتیکی به وجود می آید.
با وجود این که امروزه علت بیشتر آریتمی ها ژن‌ها شناخته شده‌اند، ولی با این حال ژنتیک آریتمی‌های قلبی بسیار پیچیده است.
پیری خود با نوعی فیبروز منتشر (اسکار) در عضله قلب همراه است که ممکن است منجر به سندرم سینوس بیمار، بلوک قلبی یا فیبریلاسیون دهلیزی شود. فیبروز قلبی ناشی از افزایش سن شایع ترین دلیل نیاز افراد مسن به ضربان ساز است.
اختلالات مختلف الکترولیت ها و اسیدیته خون می توانند باعث ایجاد آریتمی قلبی شوند. این اختلالات بیشتر در افرادی دیده می شوند که بیماری کلیوی یا دیابت دارند، داروهای خاصی مصرف می کنند (مخصوصاً دیورتیک ها )، کم آب هستند یا به طور حاد از بیماری خاصی رنج می برند. اختلالات الکترولیت و متابولیک که بیشتر باعث آریتمی می شوند عبارتند از:
1) هیپوکالمی (سطح پایین پتاسیم )
2) هیپرکالمی (سطح پتاسیم بالا)
3) هیپومنیزیمی (سطح پایین منیزیم)
4) هیپوکلسمی (سطح پایین کلسیم)
5) اسیدوز (خون خیلی اسیدی)
6) آلکالوز (خون بیش از حد قلیایی)
آریتمی های قلبی در افرادی که تحت بیهوشی عمومی هستند یا از داروهایی برای بیهوش شدن درحین جراحی استفاده می کنند، بسیار شایع است.
گاهی اوقات، آریتمی پس از جراحی های قلبی یا غیر قلبی قفسه سینه رخ می دهد.
علاوه بر تمام موارد ذکر شده در بالا، عوامل خطر برای آریتمی همچنین می تواند شامل بیماری تنفسی شدید یا نارسایی تنفسی، عفونت ها، آسیب حاد کلیه، سابقه خانوادگی آریتمی، ایست قلبی (از دست دادن ناگهانی عملکرد قلب و هوشیاری) یا رفتن به کما در سنین پایین باشد. در این صورت، پزشک ممکن است گزینه های غربالگری قلب یا آزمایش ژنتیک را برای کمک به شناسایی هر گونه بیماری قلبی ناشناخته توصیه کند.
هر عاملی که باعث آریتمی قلبی شده باشد، برای تشخیص دقیق باید به کلینیک پزشکی معتبر و قابل اطمینان در این زمینه مانند کلینیک آریتمی تهران دکتر محمود افتخارزاده و دکتر میر معصومی مراجعه نمود. در این کلینیک بیماران به خوبی و با دقت مورد ارزیابی برای شناخت علت آریتمی قلبی قرار می گیرند. اگر شما هم به دنبال یک مرکز کاملاً حرفه ای در این زمینه هستید می توانید به آدرس تهران خیابان ولیعصر- خیابان توانیر(عباس پور) پلاک 22 مراجعه نمایید. یا از طریق شماره تلفن های 88881891، 87793628، 88793389 برای نوبت دهی تماس بگیرید.
منبع:
https://www.verywellhealth.com/causes-and-risk-factors-of-cardiac-arrhythmias-4160681
