وقتی صحبت از اختلالات ریتم قلب یا همان آریتمی به میان میآید، تشخیص دقیق و بهموقع آن حیاتی است. دو ابزار رایج برای شناسایی این اختلالات، نوار قلب (ECG) و هولتر مانیتورینگ هستند. هر کدام از این روشها ویژگیها، مزایا و محدودیتهای خاص خود را دارند. اما سؤال اینجاست: کدام روش بهتر است؟ در این مقاله به بررسی دقیق این دو روش میپردازیم تا بتوانید درک بهتری از کاربردهای آنها در تشخیص آریتمی قلبی به دست آورید.
نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (ECG)، یکی از ابتداییترین و سریعترین ابزارها برای بررسی عملکرد الکتریکی قلب است.
در این روش، الکترودهایی روی بدن بیمار قرار میگیرد تا سیگنالهای الکتریکی قلب ثبت شوند. این اطلاعات به صورت خطوطی بر روی کاغذ یا نمایشگر ظاهر میشود که ریتم، سرعت و نظم ضربان قلب را نشان میدهد.
✅ بسیار سریع و دردناک نیست
✅ در مطب یا اورژانس به راحتی انجام میشود
✅ برای بررسی اولیه بیماران مشکوک به آریتمی مناسب است
❌ تنها در زمان کوتاه (چند ثانیه تا چند دقیقه) فعالیت قلب را ثبت میکند
❌ ممکن است آریتمیهایی که بهصورت مقطعی رخ میدهند را تشخیص ندهد
❌ حساسیت پایینی در تشخیص برخی اختلالات دارد
بر خلاف نوار قلب که لحظهای است، هولتر مانیتورینگ برای ثبت بلندمدت ریتم قلب طراحی شده است. این روش برای بیمارانی استفاده میشود که علائمشان متناوب یا نامنظم است.
بیمار یک دستگاه کوچک و قابل حمل را برای ۲۴ تا ۴۸ ساعت (یا بیشتر) همراه خود دارد که به چندین الکترود متصل میشود و فعالیت قلب را در طول روز، خواب، فعالیت و استراحت ثبت میکند.
✅ امکان شناسایی آریتمیهایی که گهگاه رخ میدهند
✅ ثبت دادههای مداوم در محیط واقعی زندگی بیمار
✅ کمک به بررسی اثربخشی داروهای ضد آریتمی یا پاسخ به درمان
❌ کمی ناراحتی در طول روز به علت تجهیزات
❌ نیاز به تفسیر دقیق توسط پزشک متخصص
❌ در صورت وقوع آریتمیهای نادر ممکن است باز هم تشخیص داده نشوند
انتخاب بین نوار قلب و هولتر بستگی به شرایط بالینی بیمار دارد.
در برخی موارد پزشک ممکن است، ابتدا نوار قلب را انجام دهد و در صورت طبیعی بودن نتیجه و ادامه داشتن علائم، هولتر را تجویز کند. همچنین، اگر نتایج هولتر مانیتورینگ نیز نتیجه قطعی ارائه ندهد، روشهای دیگر مانند ثبتکننده رویداد ممکن است پیشنهاد شود. (منبع: کلینیک آریتمی توانیر)
پزشک با در نظر گرفتن شرح حال بیمار، سابقه خانوادگی، و شدت علائم، تصمیم میگیرد که کدام روش را انتخاب کند. مهم است که بیمار نیز اطلاعات دقیق از علائم خود ارائه دهد و در همکاری با تیم درمان، روند تشخیص را تسهیل کند.
در بررسی هزینه هولتر مانیتورینگ و نوار قلب باید گفت، که هزینه ECG نسبت به هولتر کمتر است؛ زیرا این روش، تنها چند دقیقه طول میکشد و به تجهیزات پیچیدهای نیاز ندارد. در بسیاری از مراکز درمانی، نوار قلب بهعنوان یک آزمایش روتین انجام میشود و هزینه آن معمولاً، تحت پوشش بیمه قرار دارد. (منبع: کلینیک آریتمی توانیر)
در مسیر تشخیص آریتمی قلبی، نوار قلب و هولتر مانیتورینگ هر کدام نقش مهمی ایفا میکنند. نوار قلب برای بررسی اولیه و سریع مناسب است؛ اما اگر اختلال ریتم قلب به صورت گهگاهی باشد یا در زمان خاصی بروز کند، هولتر مانیتورینگ بهمراتب اطلاعات دقیقتری ارائه میدهد. با مراجعه به پزشک متخصص قلب و عروق، میتوان بهترین تصمیم را برای تشخیص دقیق و درمان مناسب گرفت.
