ترس از دندانپزشکی مانع بزرگی بر سر راه سلامت دهان و دندان کودکان به شمار می‌آید. در کنار ترس کودکان والدین هم به دلیل اضطراب زیادی که دارند کار خود را به تعویق می‌اندازند که این کار موجب می‌شود دندان‌های کودک بیشتر آسیب ببیند و مشکلاتی مثل آبسه دندانی را در آینده به همراه داشته باشد. از این رو انتخاب روشی مناسب برای درمان دندان‌های کودک بسیار اهمیت دارد. امروزه روش‌های استاندارد و جدیدی در ایران انجام می‌شود که در بین عموم مردم به دندانپزشکی در خواب یا آرامبخشی در دندانپزشکی کودکان معروف است. به این روش که سدیشن یا آرامبخشی گفته می‌شود کاملا با بیهوشی متفاوت است و بعد از درمان کودک هیچ خاطره بدی از دندانپزشکی و مشکلات آن نخواهد داشت.
در این روش دندانپزشک بعد از معاینه دقیق دندان‌ها، دندان‌های خراب و آسیب دیده را شناسایی کرده و نوع آرامبخشی را برای کودک مشخص می‌کند. آرامبخشی و بیهوشی دو روش جدا از هم هستند ولی چون والدین همیشه این دو را با هم اشتباه می‌گیرند و دچار سردرگمی می‌شوند سعی کردیم در این مقاله درباره آرامبخشی صحبت کنیم و این درمان را معرفی کنیم.
ترس از دندانپزشکی یک موضوع جدید نیست و این فوبیا از قدیم حتی در دیگر کشور‌های جهان هم وجود دارد. با آمدن درمان‌هایی چون بیهوشی و آرامبخشی، علم دندانپزشکی سعی کرده این ترس را به حداقل برساند تا بتواند خدمات بهتری به بیماران ارئه دهد.
آرامبخشی روشی است در دندانپزشکی که ترس، اضطراب و استرس را از کودک دور می‌کند و یک حس آرامش، راحتی و خواب‌آلودگی به کودک می‌دهد. در این روش که از داروهای آرامبخش، ضد اضطراب‌ها و خوابآورها استفاده می‌شود، کودک در حالتی بین خواب و بیداری قرار می‌گیرد که به دندانپزشک اجازه می‌دهد تا با سرعت بیشتری کار دندانپزشکی او را انجام دهد و از طرفی بعد از هوشیار شدن چیزی از لحظه درمان به یاد نمی‌آورد. در این روش کودک بیهوش نیست چرا که به تحریکات دردناک واکنش نشان می‌دهد، مثلا دست دندانپزشک را پس میزند یا از شدت درد گریه می‌کند، بهتر است بدانید همه این فعالیت‌ها را کودک ناخودآگاه انجام می‌دهد و بعد از بیدارشدن چیزی به خاطر نخواهد داشت.
توجه داشته باشید دندانپزشکی در خواب باید حتما با تشخیص متخصص دندانپزشکی کودکان و با مشورت با متخصص بیهوشی در یک مرکز مجهز یا بیمارستان انجام شود. داروهای آرامبخشی همگی مورد تایید FDA هستند و ممکن است به روش‌های مختلف تجویز شوند تا سطح هوشیاری کودک را پایین بیاورند. با این حال باید بدانید این روش اگر با توصیه دندانپزشک کودکان همراه باشد یکی از کم عارضه‌ترین و کم خطرترین روش‌های درمان دندانپزشکی خواهد بود. از مزایای آرامبخشی دندانپزشکی کودکان می‌توان به تنفس طبیعی کودک، کنترل مداوم تحت مانیتورینگ قلبی، تنفس، ریه و انجام کار در یک روز و در زمانی محدود اشاره کرد.
تمام تلاش یک متخصص دندانپزشکی کودکان جهت برقراری یک ارتباط موثر با کودک برای انجام یک کار با کیفیت و البته یک خاطره خوب دندانپزشکی است. با این حال ممکن است کودکانی باشند که همکاری لازم را با دندانپزشک نداشته باشند و به دلیل مسائل مختلف از دندانپزشکی فراری باشند.
از این عوامل می‌توان به ترس زیاد از ناشناخته‌ها، تجربه تلخ و دردناک گذشته، اطلاعات غلطی که توسط خانواده به کودک داده می‌شود و حتی تجربه‌های تلخی که توسط هم سن و سال‌های کودکان به هم داده می‌شود می‌تواند زمینه‌ساز نرفتن به دندانپزشکی باشد.
البته در این بین کودکانی هستند که مشکلاتی از قبیل نقص جسمی و ذهنی بوده و قادر به همکاری با دندانپزشک نیستند و یا کودکانی که سن پایینی دارند و نمی‌توانیم آن‌ها را به زور و کنترل فیزیکی روی یونیت بنشانیم. به طور کلی هر چیزی که به زور و اجبار برای کودکان اتفاق بیفتد در روحیه آن‌ها تاثیرگذار خواهد بود و ترس از آن کار همیشه همراهشان خواهد بود.
از این رو برای جلوگیری از خاطره ناخوشایند دندانپزشکی که ممکن است بر آینده او نیز تاثیرگذار باشد باید روش‌های مختلفی را امتحان کرد. یکی از این روش‌ها برای انجام کار دندانپزشکی که می‌تواند در آینده کودک تاثیرگذار باشد و ترس و خاطره ناخوشایند را از او دور کند، درمان دندانپزشکی کودک تحت آرامبخشی است.
آرامبخشی سطوح مختلفی دارد که بر اساس تشخیص متخصص بیهوشی و متخصص دندانپزشکی کودکان این سطوح انجام می‌شود. عوامل مختلفی چون تعداد دندان‌ها، سن کودک، میزان اضطراب کودک و میزان پوسیدگی و اقدامات دندانپزشکی در انتخاب این سطوح توسط متخصص بیهوشی و دندانپزشک کودک تاثیرگذار است. این سطوح شامل سطح خفیف، متوسط و عمیق است که هرکدام را در ادامه توضیح می‌دهیم.
روش‌های مختلفی برای آماده سازی کودکان برای شروع درمان آرامبخشی وجود دارد. که هرکدام بسته به شرایطی خاص و طبق تجویز و توصیه متخصص بیهوشی انجام می‌شود. این روش‌ها شامل آرام بخشی استنشاقی، آرام بخشی خوراکی، آرام بخشی تزریقی است که هر کدام را توضیح خواهیم داد.
داروهایی که برای دندانپزشکی تحت آرامبخشی استفاده می‌شود، ضد اضطراب‌ها، خوابآورها و آرامبخش‌ها هستند. دندانپزشکی کودک تحت آرامبخشی حتما باید به توصیه متخصص دندانپزشکی کودکان و متخصص بیهوشی انجام شود و تجویز دارو حتما باید با تشخیص متخصص بیهوشی انجام شود تا کمترین عارضه را برای کودک به همراه داشته باشد.
توجه داشته باشید تمام نکاتی که متخصص بیهوشی و دندانپزشکی قبل، حین و بعد از آرامبخشی به شما می‌دهند را دقیق انجام دهید. آن‌ها براساس شرایط کودک، سن، وزن و اقدامات دندانپزشکی که قرار است برای هر کودک انجام شود، توصیه‌های مخصوص را ارائه می‌دهند. قبل از شروع درمان باید در نظر داشته باشید حتما باید با متخصص بیهوشی و دندانپزشک مشورت کنید و آزمایشات لازم را انجام دهید.
بعد از خوردن دارو توسط کودک تا زمان شروع درمان کودک خود را تحت نظر داشته باشید چرا که بعد از خوردن دارو حس خواب‌آلودگی دارد. در زمان درمان متخصص بیهوشی درباره نحوه مراقبت از کودک و مانیتورینگ به شما اطلاعاتی را خواهد داد تا با آرامش خاطر منتظر پایان کار باشید. در نهایت بعد از درمان هم حتما به توصیه‌های مراقبتی و غذایی متخصصین توجه کنید و برای کاهش عوارض حتما این موارد را با دقت انجام دهید.
بیشتر بخوانید : مراقبت های قبل و بعد از درمان آرامبخشی کودکان
در نظر داشته باشید هیچ‌کدام از اقدامات دندانپزشکی برای کودکان بدون عوارض نیست. بعضی از این عوارض به روح و روان کودک صدمه وارد می‌کند مثل اقدامات به زور در مطب و بعضی اقدامات ممکن است از نظر جسمی کودک را تحت الشعاع قرار دهد مثل اقدامات بیهوشی و آرامبخشی.
در مقایسه عوارض سدیشن برای کودکان و مزایای سدیشن می‌توان گفت، مانند دیگر اقدامات دندانپزشکی ممکن است آرامبخشی در دندانپزشکی هم عوارض خاص خودش را داشته باشد ولی مزایای این کار برای کودکان بسیار بیشتر از عوارض آن است.
با این حال برای آنکه از همان ابتدا مراقب بهداشت دهان و دندان کودک باشیم و سعی کنیم خاطره خوبی را برای کودک رقم بزنیم، لازم است با مشورت با یک متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان بهترین راه درمان را انتخاب کنیم.
برای اطلاعات بیشتر، تعیین وقت مشاوره و ویزیت توسط دکتر فائزه فتوحی با شماره تلفن 03538241323 تماس بگیرید، در غیر این صورت در واتساپ به شماره 09138512405 پیام دهید.
منابع: https://drfaezehfotouhi.com/pediatric-dentistry-with-sedation/
