نوشتار پیش رو گزیده ای از گزارش روزنامه کویتی «الرای» با عنوان تلاش کویت برای جذب سرمایه گذاری های خارجی می‌باشد که به اختصار به شرح ذیل ارائه می‌گردد:
روزنامه کویتی «الرای» به نقل از نشریه « Investment Monitor» نوشته است : وابستگی بیش از حد کویت به نفت از جمله دلایلی است که این کشور را در زمینه جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی دچار مشکل کرده است به طوری که در نتیجه عوامل متعدد در سال های اخیر حجم این سرمایه گذاری‌ها کاهش یافته است.
این نشریه افزوده: از لحاظ تئوری کویت با توجه به شاخص های قوی اقتصادی خود نظیر برخورداری از سطح پایین بدهی عمومی و بالاترین نرخ تولید ناخالص داخلی سرانه از جمله کشورهای کوچکی است که می‌تواند بیشترین حجم سرمایه گذاری مستقیم خارجی را به خود جذب کند چرا که جزو ثروتمندترین کشورهای جهان محسوب می‌شود به علاوه دارایی‌های خارجی مدیریت شده این کشور توسط سازمان سرمایه گذاری عمومی آن به عنوان یکی از بزرگ ترین صندوق های سرمایه گذاری مستقل در جهان بالغ بر 800 میلیارد دلار است. کویت همچنین دارای جمعیت جوان و تحصیلکرده و بخش بانکی و مالی قوی است و از لحاظ موقعیت جغرافیایی به کشورهایی مانند امارات، عربستان و ایران نزدیک است که آن را به دروازه ای ایده آل برای ورود به بازارهای بزرگ در خاورمیانه مبدل می‌کند.
با این وجود واقعیت نشان می دهد که کویت برای جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی تکاپو می‌کند زیرا براساس گزارش کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (UNCTAD) ، کویت در سال 2022 تنها 758 میلیون دلار سرمایه گذاری مستقیم خارجی جذب کرده است و علی رغم تلاش های سازمان تشویق سرمایه گذاری مستقیم کویت برای هماهنگی و تسهیل روند جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی این امر محقق نشده است و حجم سرمایه گذاری مستقیم خارجی تنها 0.4 درصد از تولید ناخالص داخلی کویت در سال 2022 را تشکیل داده است که در میان پایین ترین نرخ ها در کل منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا قرار دارد. این در حالی است که طبق داده‌های بانک جهانی، بحرین که از اقتصاد و جمعیت کمتری نسبت به کویت برخوردار است، سرمایه گذاری مستقیم خارجی حدود 4.5 درصد از تولید ناخالص داخلی آن را در سال 2021 تشکیل داده است.
به گزارش این نشریه، نفت در عرصه سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کویت در رتبه نخست قرار دارد و این کشور حدود 7 درصد از ذخایر جهانی نفت را در اختیار دارد و نزدیک به نیمی از تولید ناخالص داخلی کشور و همچنین 95 درصد از صادرات و 90 درصد از درآمدهای آن را تشکیل می دهد. در نتیجه بخش زیادی از سرمایه گذاری مستقیم خارجی صرف پروژه‌های زیربنایی بزرگ در بخش نفت و گاز و اغلب از طریق نهادهای دولتی یا شبه دولتی می‌شود. با این حال، وابستگی کویت به نفت اکنون به منزله یک معضل است چرا که علی رغم بهبود اقتصاد این کشور و رشد آن به میزان 8.2 درصد در سال 2022 آن هم پس از سال ها عملکرد ضعیف، انتظار می رود تولید ناخالص داخلی واقعی آن در سال 2023 تنها حدود 0.1 درصد و در سال 2024 حدود 2.6 درصد رشد کند. کما اینکه طبق آخرین گزارش صندوق بین المللی پول، انتظار می رود رشد بخش نفت کویت در سال جاری به دلیل کاهش تولید نفت طبق توافق «اوپک پلاس»، 2.7 درصد کاهش یابد.
طبق گزارش این صندوق، برخلاف صنعت نفت، انتظار می‌رود بخش‌های غیرنفتی کویت در سال 2023 رشد 3.8 درصدی داشته باشند و این می‌تواند فرصت‌های جدیدی را برای سرمایه گذاری شرکت‌های خارجی ایجاد کند.
هدف از چشم انداز 2035 کویت ، توسعه پروژه‌ها و ابتکارات برای حمایت از تنوع اقتصادی و تشویق به سرمایه گذاری خارجی مستقیم در بخش صنایع استراتژیک از جمله فناوری اطلاعات، ارتباطات، انرژی‌های تجدیدپذیر، برق و آب، گردشگری، بهداشت و درمان و آموزش می‌باشد.
این نشریه افزوده است : فضای کسب و کار در قبال سرمایه گذاران خارجی چندان دوستانه نیست زیرا این کشور در زمینه شاخص آزادی اقتصادی بنیاد آمریکایی «هریتیج» در سال 2023 در رتبه 108 از 186 کشور قرار گرفته است. شرکت های خارجی برای سرمایه گذاری با چالش هایی از جمله محدودیت مالکیت در شرکت های داخلی و سطوح بالای بوروکراسی، سیستم حقوقی پیچیده و اعمال مالیات 15 درصدی بر شرکت ها مواجه هستند.
همچنین خارجی‌ها برای تاسیس شرکت های جدید باید از سازمان تشویق سرمایه گذاری مستقیم مجوز دریافت کنند و سپس با وزارت بازرگانی و صنایع به عنوان یک نهاد جداگانه تعامل کنند لذا علی رغم اخذ تاییدیه از سازمان باید همه این موارد را مجدداً با (وزارت بازرگانی) طی کنند و این خود یکی دیگر از موانع جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی محسوب می‌شود.
این نشریه افزوده است: با توجه به تمامی چالش های فوق، یک اجماع گسترده وجود دارد و آن اینکه کویت برای ایجاد فضای جذاب برای سرمایه گذاری سرمایه گذاران خارجی، باید اقتصاد خود را سازماندهی کرده و به آن تنوع بخشد.
