اولین سؤال که در مطب از من پرسیده میشه اینه که درد داره؟ و خب جوابم بالطبع «نه» هستش. اما چرا حین کار درد رو تجربه می‌کنید؟ آیا پزشک شما از مواد دندانپزشکی بی کیفیت استفاده میکند؟ آیا روش‌های صحیح تزریق را نمی‌داند؟ ترس از دندانپزشکی چیزی است که از کودکی در درون ذهن ما رخنه کرده‌است، تجربیات وحشتناک ما در کودکی حین درمان‌های دندانپزشکی باعث یک ترس همیشگی در ما می‌شود. اما ترس را کنار بگذارید و با دندانپزشک خود در مورد روند درمان مشورت کنید. پزشک باید برای شما وقت بگذارد.
توضیح درد، عوامل و گیرنده‌های آن مبحث بسیار عظیمی است که در این مقاله کوتاه جا نمی‌شود. اما به‌طور اختصار بگویم که درد دندان به علت تخریب مینا و عاج دندان به وسیله باکتری‌ها رخ می‌دهد. عصب که تقریباً در مرکز دندان قرار دارد پس از این تخریب با ورود باکتری مواجه می‌شود و دچار التهاب و عفونت می‌شود. واکنش بدن نسبت به هر گونه عفونت درد است. در واقع درد یک هشدار برای آسیب است. برای فک بالا هر دندان به‌طور جداگانه عصب میگیره ولی فک پایین تنها یک شاخه به تمامی دندانهای یک سمت فک عصب می‌دهد.
اولین درد برخورد سوزن تزریق با مخاط دهان هست. با انواع ژل و اسپری‌های لیدوکائین و بنزوکائین مخاط را به عمق ۱ الی ۲ میلیمتر می‌توان بی‌حس کرد اما سوزن دندانپزشکی حداقل یک سانت وارد ماهیچه‌های دهانی می‌شود! پس از نظر پزشکی ژل‌های موضعی بی تأثیر هستند و فقط لحظه ورود سوزن را برای شما نسبتا بی درد میکند.بی حسی های موضعی بیشتر اثر روانی برای فرد دارند. اما پس از تزریق تنه عصبی تحت تأثیر دارو قابلیت انتقال داده‌های عصبی به مغز را برای چند ساعت از دست می‌دهد.
درد حین کار دندانپزشکی معمولاً بر اثر تزریق نادرست دارو و بی‌حس نشدن عصب رخ می‌دهد. اما این دلیلی نیست که شما پزشک خود را مؤاخذه کنید. رشته عصبی که تمام دندانهای یک سمت فک پایین را بی‌حس میکند در بین ماهیچه‌های زیادی مخفی شده و در نقطه ای حدودی وارد استخوان فکر می‌شود. چون هر بدنی فرم و حالتی اختصاصی دارد ممکن است این رشته عصبی کمی تغییر مکان پیدا کند و سر سوزن درست به آن ناحیه نرسد. اما معمولاً در تلاش دوم و سوم موفق به بی‌حس کردن عصب می‌شود.
اما دلیل دیگر برای وجود درد گاهی وجود مدیاتورهای التهابی در اتاقک عصب یا حفره استخوانی دندانی باشد که عملکرد دارو را دچار مشکل می‌کنند. داروی بی‌حسی در محیط اسیدی التهاب حل شده و خاصیت خود را از دست می‌دهد.
در افرادی که از داروهای مسکن یا مخدر بسیار استفاده می‌کنند متأسفانه بدن نسبت این حجم کم دارو واکنش نشان نداده و بیمار همچنان حین کار درد دارد. معمولاً افرادی که به علت میگرن یا دردهای مفصلی مسکن مصرف می‌کنند، معتادین به هرگونه مخدر و مصرف گنندگان روان گردان‌ها جز این گروه هستند.
اولین و مهمترین اقدام شما حفظ آرامش است، وقتی که نگران هستید و استرس دارید درد روانی را حس می‌کنید نه فیزیولوژیک. قبل از مراجعه به دندانپزشکی یک لیوان شیر بخورید و سعی کنید مسکن نخورده باشید که البته گاهی درد طاقت فرسای دندان را تنها با مسکن‌های قوی می‌شود تحمل کرد.
اجتناب از دروغ گویی قدم بعدی است. گاهی به علت ترس جواب‌های غلط شما به دندانپزشک باعث اشتباه در تشخیص و عملکرد می‌شود، با آرامش در مواقعی که واقعاً درد دارید به پزشک اطلاع دهید تا تزریق مکمل را انجام دهد، گاهی دندانپزشک از شما میخواد تا چند ثانیه درد را تحمل کنید تا بتواند تزریق مکمل را دقیقاً روی خود عصب انجام دهد.
اینکه داروهای ارامبخش بر روی درد حین درمان دندانپزشکی تأثیر داند یا نه، ثابت نشده‌است. اما اگر پزشک شما برای مواقع اضطرار و اضطراب آرامبخش تجویز کرده‌است حتماً قبل از شروع درمان طبق دستور پزشک انرا مصرف کنید. اما هیچ وقت از توصیه دوستان برای خوردن دارو اقدام نکنید. مثلاً داروی فلوکسیتین که خیلی از افراد به‌طور خودسرانه دست به مصرف ان می‌زنند دوره درمانی مشخص و طولانی دارد و با یکی دو بار خودن ان قبل از مراجعه به دندانپزشک اثری ندارد فقط شما به واسطه اینکه فکر می‌کنید که دارو اثر دارد حتماً آرام می‌شوید.
مصرف داروی پروپرانولول که افراد دچار اریتمی قلبی بطور روزانه مصرف می‌کنند برای شما که فقط در روزهای اضطراب و امتحانات مدرسه و دانشگاه می‌خورید، می‌تواند باعث سکته قلبی شود
اگر هر ۶ ماه یکبار برای ویزیت به دندانپزشکی مراجعه کنید پوسیدگی‌ها را در مراحل ابتدایی درمان می‌کنید که هم دردی ندارد و هم هزینه کمتری می‌پردازید. اما اگر این ویزیت‌ها را پشت گوش انداخته‌اید، حالا برای رفتن به دندانپزشک از دوست و آشنا در مورد دندانپزشک مطمئنی که کارش را بدون درد انجام می‌دهد پرس و جو کنید. تجربیات افراد می‌تواند راهنمایی خوبی برای شما باشد.
اما همیشه به خاطر داشته باشید که جنسیت پزشک تأثیری بر روی کیفیت کار او ندارد و فقط ممکن است با این دیدگاه که زنان ظریف تر هستند فکر کنید که کارشان را ارامتر انجام می‌دهند. یا اینکه پزشک مرد بهتر است چون جامعه مردسالار چیزی را به شما القا کرده‌است.
