این رژیم غذایی که این روزها بسیار متداول شده در اصل برای کودکان مبتلا به صرع طراحی شده، اما چون همراه با رعایت این رژیم غذایی وزن هم کم کردن کمکم به عنوان رژیم لاغری شناخته شد. در این رژیم غذایی مصرف کربوهیدراتها تقریباً به صفر میرسه و به جاش چربی و یکم پروتئین مصرف میشه. این رژیم در طول سه الی شش ماه نسبت به رژیمهای مشابه، باعث کاهش وزن بیشتری میشه، چون سوزوندن چربی به انرژی بیشتری نسبت به سوزوندن کربوهیدراتها نیاز داره، و خب در طی مدت رژیم مصرف کربوهیدرات رو تقریباً به صفر میرسونیم. یکی از نقاط قوت این رژیم اینه که شما مجبور به شمردن کالری دریافتی نیستید.
حجم کم کربوهیدراتها در رژیم غذایی، باعث میشه تا کبد چربیها را تبدیل به اسید چرب و اجسام کتونی کنه. اجسام کتونی به سمت مغز میرن و به جای گلوکز یا همان قند به عنوان منبع انرژی استفاده میشن. افزایش سطح اجسام کتونی در خون به اسم کتوزیس شناخته شده و منجر به کاهش حملات صرعی یا همان تشنج میشه. تقریباً نیمی از کودکان و جوانانی مبیلا به صرع که این عادت غذایی را رعایت کردن، متوجه شدن که دفعات حمله تشنج کاهش یافته و تقریباً به نصف رسیده و اثرات ان حتی پس از قطع رژیم هم وجود داشته.
با توجه به اینکه رژیم کتو نیاز به مصرف بالای چربی داره، آدم باید در هر وعده غذایی چربی بیشتری بخوره. تو این رژیم بعضی از چربیهای اشباع نشده مثل مغزها (بادام، گردو)، آواکادو، توفو و روغن زیتون مجازه. البته بعضی از روغنهای اشباع شده مثل روغن پالم و نارگیل، چربی خوک، کره و کره کاکائو به مقدار زیاد توصیه شده. پروتئین بخشی از رژیم کتو هستش، اما بهطور معمول بین غذاهای پروتئینی بدون چربی و منابع پروتئین پر از چربی اشباع شده مثل گوشت گاو، گوشت خوک و بیکن تفاوت قائل نشدن.
و اما سبزیجات و میوه ها؟ همه میوهها غنی از کربوهیدرات هستن، اما شما میتونید میوههای خاصی مثل توتها را در حجم کم داشته باشید. سبزیجات نیز سرشار از کربوهیدراتها هستند اما برگهای سبز (اسفناج، کلم پیچ، برگ چقندر)، گل کلم، کلم بروکلی، کلم بروکسل (کلم فندقی)، مارچوبه، فلفل دلمه ای، پیاز، قارچها، خیار، کرفس و کدو حلوایی (کدو مسما) رو اجازه دارید بخورید. مثلاً یک فنجان از کلم بروکلی خورد شده حدود ۶ گرم کربوهیدرات دارد.
درسته که افراد با رعایت رژیم کتوژنیک وزن کم میکنند اما این روش باعث کنترل بسیاری از بیماریهای دیگه مثل بیماریهای قلبی، بیماریهای مغز و اعصاب، و در بعضی موارد آکنه هم شده اما همچنان نیاز به تحقیقات بیشتر در مورد این بیماریها و رژیم کتوژنیک لازمه.
انسولین هورمونی است که به بدن شما اجازه میده تا قند را به عنوان سوخت استفاده یا ذخیره کنه. رژیم کتوژنیک باعث میشود تا این سوخت سریعتر مصرف بشه و نیازی به ذخیره آن نباشه. این یعنی بدن شما نیاز کمتری به انسولین داره و تولیدش به مرور کمتر میشه. این کاهش انسولین احتمالاً در کاهش ریسک ابتلا یا پیشرفت سرطان مؤثر باشه که هنوز تحقیقات پزشکی این مورد رو ثابت نکرده
رژیم کم کربوهیدرات سطح قند را بیش از بقیه رژیمها پایین میاره؛ و چون بر اثر سوزاندن چربیها سطح اجسام کتونی بالا میره در دیابت نوع یک میتونه باعث مشکلات دیگه ای بشه که شما باید پزشک خود را در جریان عادت غذایی جدیدتان بگذارید.
این عادت غذایی باعث بهتر شدن نسبت ماهیچه به چربی میشه و سطح اکسیژن رو تو بدن بالا میبره که حین ورزشهای سخت مفیده. اما ممکنه به خاطر کاهش سطح قند خون نشه از این روش برای تمرینهای خاص استفاده کرد. نوعی از این رژیم غذایی وجود داره که فقط در مواقعی که ورزش میکنید به شما اجازه مصرف کربوهیدرات را میده که حتماً با پزشک یا متخصص تغذیه در این مورد مشورت کنید.
چون حجم مصرفی چربی اشباع شده در این رژیم زیاده و سطح LDL یا همان چربیهای بد را بالا میبره، باید نگران مشکلات قلبی بود.
دامنه تنوع سبزیجات و میوهها در طول این عادت غذایی بسیار کوتاهه، ممکنه شما را دچار فقر ویتامین و مواد معدنی (سلنیوم، مگنزیوم، فسفر، ویتامین BوC) کنه.
معمولاً چاقی و افزایش وزن باعث مشکلات کبدی مانند کبد چرب میشه که در طی رژیم کتو، چون کبد مجبور به هضم بالایی از چربیه میتونه شرایط کبد را بدتر کنه.
در موارد خاص رژیم کم کربوهیدرات باعث سنگ کلیه یا بالا رفتن سطح اسیدیته خون (اسیدوز) هم میشه. هضم و تجزیه پروتئین در کلیه رخ میدهد، حجم بالای پروتئین به کلیه فشار میاوره.
کاهش مصرف فیبر، دانهها و حبوبات امکان ابتلا به یبوست یا سوء هاضمه رو هم بیشتر میکنه.
یکی از مشکلات شایع که در این رژیم وجود داره کاهش قند خونه که میتواند بر روی عملکرد مغز تأثیر بذاره و موجب تحریک پذیری عصبی و سرگیجه بشه. اثر جانبی دیگه «keto flu» هستش که باعث سردرد، ضعف، خستگی و مشکلات خواب میشه.
قبل از این که هر رژیمی رو که دوست یا فلان مربی باشگاه به شما توصیه میکنه رو دنبال کنید به بدن خودتون توجه کنید. یک آزمایش خون بگیرید تا از اوضاع واقعی بدنتان آگاه بشید. شاید دچار کمبود ماده معدنی یا ویتامین خاصی باشید که مراقبت خاص خودش را میطلبه و این رژیم میتونه باعث بدتر شدن اوضاع بشه.
فراموش نکنید که این رژیم کوتاه مدت هستش و نباید بیش از ۳ ماه طول بکشه. اگر اضافه وزن شما به دلیل بیماری و شرایط خاص بدنیه باید بیشتر مراقب مشکلات قلبی-کلیوی باشید، حتماً با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید و مطمئن بشید که پس از قطع این رژیم غذایی دچار مشکلات بیشتر و بازگشت وزن نمیشید.