هر روز در محیط کارم با افراد زیادی مواجه میشوم که دغدغه زیبایی و سلامت دندانهایشان را دارند، نگرانی در مورد تغییر رنگ دندانها، خونریزی لثه، بوی بد دهان و غیره هم به این دغدغهها اضافه میشود. درمانهای متفاوتی برای رنگ و زیبایی دندان وجود دارند که یکی ار آنها جرگیری و بروساژ است اما سؤال اول همه بیمارن پس از شنیدن این طرح درمان این است: آیا جرمگیری به مینای دندان آسیب میزند؟ در ابتدا باید بدانیم ماهیت ساختاری جرم چیست، دستهبندی ان چیست، و بعد به درمان ان بپردازیم.
پلاک دندانی ترکیبی از نمکهای معدنی فسفات کلسیم است در در بیشتر در کنار دندانهایی ایجاد میشود که در جلوی مسیر بزاقی قرار دارند، یعنی پشت دندانهای جلو و در سمت گونهای دندانهای مولر بالا. در ابتدا پلاک دندانی جرمی است که بر اثر مسواک نزدن ایجاد میشود، اما به مرور زمان به علت وجود املاح معدنی در آب شهری یا در بزاق فرد، جنس جرم سختتر شده و امکان جداسازی ان به وسیله مسواک وجود ندارد.
رنگدانهها همانطور که از اسمشان مشخص است عوامل رنگی هستند که بر روی سطوح دندانی مینشینند. این رنگدانهها بر اثر مصرف چای، قهوه، شکلات و دیگر مواد غذایی رنگی ویا بر اثر کشیدن سیگار و قلیان ایجاد میشوند. معمولاً با مسواک زدن مرتب دندانها میتوان از تغییر رنگ دندان جلوگیری کرد. استفاده از خمیردندانهای سفید کننده نیز به شستشوی این رنگدانهها کمک میکند. اما مصرف روزانه آنها توصیه نمیشود.
وجود جرم سخت که بسیار شبیه رسوبات آهکی است باعث فشار و آسیب به لثه میشود، که کمکم تحلیل لثه را باعث میشود. وقتی لثه از سطح نرمال خود پایینتر رود باعث حساسیت و درد دندان میشود. متعاقباً استخوان احاطه کننده دندان نیز تحلیل میرود. به مرور زمان با تحلیل لثه و استخوان اطراف دندان، استحکام دندان از بین میرود، دچار پوسیدگی و لق شدن دندان میشوند. شاید از بعضی افراد مسن شنیده باشید که جرمگیری باعث لق شدن دندانهایشان شدهاست، در واقع در طول زمانی که لثه و استخوان بر اثر هجوم جرم تحلیل میرفتهاست، جرم که به صورت رسوب یک تکه دور دندان جمع شده بود نشانههای لق شدن دندان را مخفی میکردهاست و بعد از جرمگیری بیمار تازه متوجه تخریب و آسیب فکش میشود.
قبل از اینکه دستگاههای اولتراسونیک مخصوص جرمگیری ساخته شود، جرم دندانی با قلمهایی از آلیاژ فلزی به صورت دستی و با فشار از روی دندان کنده میشد. بعدها قلمهایی از جنس استیل زنگ نزن وارد بازار شد که آسیب کمتری نسبت به قبل داشت اما کار با آنها مستلزم دقت بسیاری بود. اما هماکنون دستگاههای جدید با لرزشی که از طریق امواج فراصوت تولید میشود باعث جدا شدن جرم از دندان میشوند، و بهطور همزمان پاشش آب به خنک شدن دستگاه و دندان کمک میکند که میتواند آسیب را تقریباً به صفر برساند.
بهطور حتم اولین قدم رعایت صحیح و مداوم بهداشت دهان و دندان است. در اولین ملاقات خود با دندانپزشکتان از او بخواهید تا روش صحیح مسواک زدن را توضیح دهد. اما این امکان وجود دارد که املاح معدنی آب شرب محل سکونتتان یا بزاقتان بالا باشد و باعث ایجاد جرم شود؛ با چکاپ مرتب ششماهه میتوانید بفهمید که آیا جرمگیری نیاز دارید یا خیر.