گوش خارجی، قسمت قابل مشاهده گوش است که در کنار سر قرار دارد. طراحی پیچیده آن چندین عملکرد مهم را در فرآیند شنوایی و رفاه کلی انجام می‌دهد. هدف اصلی گوش خارجی، جمع‌آوری امواج صوتی از محیط و هدایت آنها به سمت گوش میانی و داخلی است.
گوش خارجی علاوه‌بر نقش عملکردی آن در شنوایی و محافظت، به زیبایی ظاهری کلی ما کمک می‌کند. در حالی که گوش خارجی تنها بخشی از سیستم شنوایی است، اما طراحی و عملکرد آن برای توانایی ما در شنیدن و حفظ سلامت گوش بسیار مهم است. بنابراین مراقبت مناسب از آن، برای حفظ عملکرد آن و جلوگیری از مشکلات مربوط به شنوایی ضروری است. اما گاهی اوقات گوش خارجی درگیر بیماری‌هایی می‌شود که در ادامه این مقاله قصد داریم به انواع آن بپردازیم.
بیماری‌های عفونی گوش خارجی که به عنوان اوتیت خارجی نیز شناخته می‌شوند، شرایطی هستند که مجرای گوش خارجی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. چندین بیماری عفونی رایج در ارتباط با گوش خارجی وجود دارد که شامل:
گوش شناگر یکی از شایع‌ترین بیماری‌های عفونی گوش است و زمانی اتفاق می‌افتد که آب یا رطوبت در کانال گوش گیر می‌کند و محیطی مساعد برای رشد باکتریها یا قارچ‌ها ایجاد می‌کند. علائم شامل گوش درد، خارش، قرمزی و ترشح است. درمان اغلب شامل قطره‌های آنتی‌بیوتیک یا ضد قارچی گوش و خشک نگه داشتن گوش است.
عفونت قارچی گوش خارجی می‌تواند توسط قارچ‌های مختلفی مانند کاندیدا یا آسپرژیلوس ایجاد شود. این عفونت‌ها می‌توانند از رطوبت بیش از حد ناشی شوند و معمولاً باعث خارش، ناراحتی و ترشح می‌شوند. برای درمان از قطره یا کرم گوش ضد قارچ استفاده می‌شود.
این نوع عفونت معمولاً توسط باکتری‌هایی مانند استافیلوکوکوس اورئوس یا سودوموناس آئروژینوزا ایجاد می‌گردد و منجر به درد گوش، تورم و گاهی ترشح می‌شود. قطره گوش آنتی‌بیوتیک معمولاً برای درمان اوتیت خارجی باکتریایی تجویز می‌شود.
در حالی که شیوع کمتری دارد، اما عفونت‌های ویروسی مانند ویروس هرپس سیمپلکس (HSV)، می‌توانند گوش خارجی را تحت تاثیر قرار دهند. HSV ممکن است باعث تبخال دردناک یا ضایعات در اطراف کانال گوش شود. برای درمان این عفونت‌ها از داروهای ضد ویروسی استفاده می‌شود.
آلودگی توسط انگل‌هایی مانند کنه‌ها می‌تواند منجر به عفونت گوش شود. به عنوان مثال، کنه‌های گال می‌توانند به مجرای گوش هجوم آورند و منجر به خارش و ناراحتی شوند. درمان شامل مدیریت آلودگی انگلی است.
پیشگیری از بیماری‌های عفونی گوش خارجی شامل خشک نگه داشتن گوش، پرهیز از قرار دادن اشیا در مجرای گوش و رعایت بهداشت مناسب گوش است. اگر مشکوک به عفونت گوش هستید، ضروری است که به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید؛ زیرا عفونت‌های درمان نشده می‌تواند منجر به عوارضی از جمله آسیب به کانال گوش یا گسترش به گوش میانی شود. متخصص گوش شما علت خاص را تشخیص داده و درمان مناسب را بر اساس عفونت زمینه‌ای تجویز می‌کند.
ضربه به گوش خارجی که شامل قسمت قابل مشاهده گوش به نام پینا می‌شود، منجر به آسیب‌ها و شرایط مختلفی می‌شود. برخی از بیماری‌ها یا مشکلات ناشی از ضربه به گوش خارجی عبارتند از:
تروما می‌تواند منجر به جمع شدن خون بین لایه‌های غضروف گوش شود و باعث تورم دردناکی شود که به نام هماتوم شناخته می‌شود. این بیماری در صورت عدم درمان سریع می‌تواند شکل گوش را مخدوش کند.
این زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌های خونی داخل گوش به دلیل ضربه آسیب دیده و منجر به خونریزی از کانال گوش می‌گردد.
ضربه‌های مکرر یا درمان نشده، می‌تواند باعث تغییر شکل غضروف گوش شود و در نتیجه وضعیتی به نام گوش گل کلمی ایجاد کند. این اغلب در ورزش‌های تماسی مانند کشتی یا بوکس دیده می‌شود.
ضربه به گوش می‌تواند یک نقطه ورود برای باکتریها یا قارچ‌ها ایجاد کند که به طور بالقوه باعث عفونت مجرای گوش خارجی به نام اوتیت خارجی یا گوش شناگر می‌شود. این وضعیت می‌تواند دردناک باشد و ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشد.
ضربه شدید مانند ضربه مستقیم به گوش، می‌تواند پرده گوش را سوراخ کند. این می‌تواند منجر به کاهش شنوایی، درد گوش و افزایش خطر عفونت گوش شود.
بریدگی یا کبودی روی گوش خارجی در اثر ضربه، در صورت عدم تمیز کردن و درمان مناسب می‌تواند عفونی شود.
برای جلوگیری از عوارض و اطمینان از بهبودی مناسب، ضروری است که به دنبال مراقبت‌های پزشکی فوری برای هر ضربه مهم به گوش خارجی باشید. درمان ممکن است شامل تخلیه هماتوم، آنتی‌بیوتیک برای عفونت‌ها یا ترمیم جراحی در موارد شدید باشد.
بیماری‌های مادرزادی گوش خارجی شرایط نادری هستند که بر رشد ساختارهای گوش خارجی تأثیر می‌گذارند. برخی از این شرایط عبارتند از:
Microtiaیک ناهنجاری مادرزادی است که در آن گوش خارجی توسعه نیافته یا بد شکل است. این عارضه ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد و گوش کوچک و بدشکل به نظر برسد. این حالت می‌تواند به‌صورت یک طرفه (درگیر یک گوش) یا دو طرفه (در هر دو گوش) رخ دهد.
آنوتیا یک بیماری است که در آن گوش خارجی در هنگام تولد کاملاً وجود ندارد. این یک بیماری نادر است و اغلب نیاز به مداخله جراحی برای ایجاد یک گوش مصنوعی دارد.
تگ‌های پیش گوش، رشد یا برآمدگی‌های کوچک و نرم پوستی نزدیک گوش خارجی هستند. در حالی که حفره‌های پیش گوش، سوراخ‌ها یا فرورفتگی‌های کوچکی در پوست اطراف گوش هستند. اینها معمولاً خوش خیم هستند اما می‌توانند با سایر سندرم‌ها همراه باشند.
همانژیوم‌ها مجموعه غیرطبیعی رگ‌های خونی هستند. هنگامی که آنها در گوش خارجی رخ می‌دهند، می‌توانند باعث تورم و تغییر رنگ قرمز یا آبی شوند.
سندرم گلدنهار یک بیماری مادرزادی نادر است که بر رشد صورت و گوش تأثیر می‌گذارد. این می‌تواند منجر به ناهنجاری‌های مختلف گوش از جمله میکروتیا و کاهش شنوایی شود.
این یک اختلال ژنتیکی است که بر رشد صورت از جمله گوش خارجی تأثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به سندرم تریچر کالینز ممکن است گوش‌های ناهنجار یا رشد نیافته داشته باشند.
میکروزومی همی صورت وضعیتی است که در آن یک طرف صورت از جمله گوش خارجی، نسبت به طرف دیگر توسعه نیافته است.
گوش استال که با نام «گوش جن» نیز شناخته می‌شود، با چین یا نقطه اضافی در قسمت بالایی گوش مشخص می‌شود که به آن شکل غیرعادی می‌دهد.
این وضعیت شامل ظاهر باریک یا چین خورده لبه بالایی گوش است که باعث می‌شود کوچکتر از حد طبیعی به نظر برسد.
درمان بیماری‌های مادرزادی گوش، بسته به شدت بیماری متفاوت است. در برخی موارد جراحی ممکن است برای بهبود ظاهر و عملکرد گوش ضروری باشد. برای افراد مبتلا به ناهنجاری‌های مادرزادی گوش مهم است که با یک متخصص پزشکی برای ارزیابی کامل و مدیریت مناسب مشورت کنند.
تومورهای گوش خارجی که به‌عنوان تومورهای کانال گوش یا تومورهای کانال شنوایی خارجی نیز شناخته می‌شوند، رشد یا توده‌های غیرطبیعی هستند که در مجرای گوش خارجی ایجاد می‌شوند. گوش خارجی شامل قسمت قابل مشاهده گوش و مجرای گوش است که از گوش خارجی تا پرده گوش امتداد دارد. تومورها می‌توانند در هر بخشی از مجرای گوش خارجی ایجاد شوند و ممکن است خوش خیم (غیر سرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشند. انواع تومورهای گوش خارجی شامل:
· تومورهای خوش خیم: اینها تومورهای غیر سرطانی هستند و معمولاً تهاجم کمتری دارند. تومورهای خوش خیم رایج مجرای گوش خارجی شامل: استئوما (توده های استخوانی)، اگزوستوزها (ضایعات استخوانی متعدد) و کلستئاتوم‌ها (تومورهای غیر سرطانی حاوی سلول های پوستی) هستند.
· تومورهای بدخیم: تومورهای سرطانی هستند که می‌توانند به بافت‌های اطراف حمله کرده و به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند. شایع‌ترین تومور بدخیم مجرای گوش خارجی، کارسینوم سلول سنگفرشی است، اما انواع دیگری مانند کارسینوم سلول بازال و ملانوم نیز ممکن است رخ دهد.
اگزما یک بیماری شایع پوستی است که با التهاب و تحریک پوست مشخص می‌شود. اگزما اغلب به صورت لکه‌های قرمز، خشک و خارش دار روی پوست ظاهر می‌شود. افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک ممکن است استعداد ژنتیکی برای ابتلا به این بیماری داشته باشند و اغلب با سایر شرایط آلرژیک مانند آسم و تب یونجه همراه است.
هنگامی که اگزما گوش خارجی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بطور خاص پوست مجرای گوش و گوش خارجی از جمله لاله گوش را هدف قرار می‌دهد. این می‌تواند باعث ناراحتی و خارش قابل توجهی در گوش و اطراف آن شود.
علائم درماتیت آتوپیک گوش خارجی می‌تواند متفاوت باشد اما معمولاً شامل موارد زیر است:
· خارش در مجرای گوش و لاله گوش
· قرمزی و التهاب پوست داخل گوش و اطراف آن
· پوست خشک و پوسته پوسته شده
· تراوش یا پوسته پوسته شدن در موارد شدید
· درد یا ناراحتی به ویژه هنگام خاراندن ناحیه آسیب دیده.
پسوریازیس یک بیماری پوستی خودایمنی غیر مسری است که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به سلول‌های سالم پوست حمله می‌کند و باعث می‌شود که با سرعت بیشتری تکثیر شوند. این چرخش سریع سلولی منجر به تشکیل لکه‌های ضخیم، قرمز و پوسته پوسته شدن پوست می‌شود. پسوریازیس گوش خارجی بطور خاص پوست گوش خارجی را که شامل لاله گوش و پوست اطراف مجرای گوش است را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این می‌تواند به خصوص به دلیل حساسیت پوست در این ناحیه ناراحت کننده باشد.
علائم پسوریازیس گوش خارجی می‌تواند متفاوت باشد اما اغلب شامل قرمزی، پوسته پوسته شدن، خارش و گاهی اوقات درد است. در موارد شدید اگر فلس‌ها مجرای گوش را مسدود کنند، حتی می‌تواند بر شنوایی تأثیر بگذارد.
درماتیت تماسی آلرژیک (ACD)، وضعیتی است که با التهاب و تحریک پوست در پاسخ به قرار گرفتن در معرض آلرژن‌ها مشخص می‌شود. گوش خارجی به ویژه مجرای گوش و پوست اطراف گوش به دلیل ماهیت حساسی که دارد، می‌تواند در برابر این نوع درماتیت آسیب پذیر باشد. آلرژن‌های رایجی که باعث تحریک ACDدر گوش خارجی می‌شوند عبارتند از: فلزات خاص موجود در جواهرات (نیکل، کبالت)، عطرهای موجود در لوازم آرایشی یا محصولات مراقبت شخصی و حتی موادی مانند رنگ مو یا قطره گوش. هنگامی که این آلرژن‌ها با پوست تماس پیدا می‌کنند، سیستم ایمنی واکنش نشان می‌دهد و باعث قرمزی، خارش و تورم می‌شود.
علائم درماتیت آلرژیک تماسی در گوش خارجی ممکن است از ناراحتی خفیف تا خارش و درد شدید متغیر باشد. اگر درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارضی مانند عفونت یا التهاب مزمن شود. درمان ACD معمولاً شامل شناسایی و اجتناب از آلرژن است که ممکن است نیاز به آزمایش پچ برای تعیین دقیق محرک خاص داشته باشد. کورتیکواستروئیدهای موضعی یا آنتی‌هیستامین‌ها ممکن است برای کاهش علائم تجویز شوند.
درماتیت آلرژیک به نور در گوش خارجی، وضعیتی است که با یک واکنش پوستی غیرطبیعی مشخص می‌شود که در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا آلرژن‌های خاص ایجاد می‌شود. هنگامی که پوست گوش خارجی با مواد خاصی مانند عطرها، داروهای موضعی یا حتی برخی ضدآفتاب‌ها تماس پیدا می‌کند، ممکن است حساس شود. پس از قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید، ممکن است بثورات دردناک و خارش دار ایجاد شود.
علائم درماتیت فوتوالرژیک در گوش خارجی معمولاً شامل قرمزی، تورم، خارش و گاهی اوقات تاول است. این وضعیت می‌تواند هم ناراحت کننده و هم از نظر زیبایی نگران کننده باشد. در موارد شدید ممکن است منجر به تراوش زخم و احساس سوزش شود.
برای درمان درماتیت فوتوالرژیک در گوش خارجی، شناسایی و اجتناب از آلرژن یا ماده محرک ضروری است. این اغلب شامل قطع استفاده از محصولات خاص مراقبت از پوست یا تغییر فرمولاسیون ضد آفتاب است. اقدامات محافظتی مانند پوشیدن کلاه‌های لبه پهن و عینک آفتابی نیز می‌تواند به محافظت از گوش در برابر اشعه‌های مضر UV کمک کند. در برخی موارد، کورتیکواستروئیدهای موضعی یا آنتی هیستامین ها ممکن است برای کاهش علائم توصیه شود.
در این مقاله به انواع بیماری‌های گوش خارجی، علائم و درمان آنها پرداختیم. گوش خارجی به طیف وسیعی از بیماری‌ها از جمله آسیب‌های عفونی، التهابی، مادرزادی، تومورها و آسیب‌های تروماتیک حساس است. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب برای جلوگیری از عوارض و حفظ سلامت گوش ضروری است. معاینات منظم با متخصص گوش می‌تواند به تشخیص و مدیریت موثر این شرایط کمک کند.
