در دوران بارداری به دلیل مصرف بیشتر مواد قندی توسط خانم باردار و اسیدی شدن بیشتر بزاق به خاطر استفراغ و تهوع بارداری، بیماری‌های دندان و در پی آن نیاز به دندانپزشکی، بیشتر میشود و دندانها و لثه‌ها به مراقبت بیشتری نیاز دارند.
همچنین در این دوران در بدن مادر باردار تغییرات هورمونی رخ می‌دهد که باعث ایجاد مشکلات در لثه، درد دندان، خونریزی حین مسواک زدن و اشکال در جویدن غذا میشود. در مجموع این مشکلات نیاز به رعایت بهداشت دهان و دندان و خدمات دندانپزشکی در بارداری را افزایش می‌دهد.
بسیاری از مادران سوالاتی درباره اقدامات دندانپزشکی در دوران بارداری دارند. اینکه آیا انجام این درمان‌ها می‌تواند خطری برای کودک یا مادر داشته باشد؟ در پاسخ به این نگرانی‌ها باید گفت مراجعه سالانه به دندانپزشک و انجام اقدامات پیشگیرانه در دوران بارداری نه تنها ایمن است، بلکه توصیه هم میشود.
بهترین زمان برای مراجعه به دندانپزشک و درمان دندان در زنان باردار 3 ماهه دوم بارداری می باشد زیرا در 3 ماهه اول بارداری جنین در حال رشد می باشد و دارو ها، عفونت ها و ... بر روی جنین تاثیر می گذارد. به همین دلیل به زنان باردار توصیه میشود؛ اگر مشکلات دندان آن ها جدی نیست و می توانند آن را تحمل نمایند در این دوران به دندانپزشکی مراجعه ننمایند.
در دوران 3 ماهه دوم نیز مادر تحمل نشستن روی صندلی را ندارد و فشار به مثانه وارد می شود که مجبور به دستشویی رفتن می گردد. بنابراین بهتر است برای درمان های اورژانسی به دندانپزشک خود مراجعه نمایید تا در دوران حاملگی کمتر اذیت شوید.
1. از عصب‌کشی در دوران بارداری نترسید. ممکن است برخی دندان‌پزشکان به‌دلیل محافظه‌کاری بیش از حد (که دلیل آن هم باورهای غلط بیماران است)، از درمان شما خودداری کنند، اما دندان‌پزشکان و مراکز دیگری هستند که حتما درمان مورد نیاز شما را انجام خواهند داد.
2. هرگز با مصرف طولانی‌مدت داروهای مختلف، سعی نکنید درد را تحمل کنید؛ چون ممکن است داروها زیان‌های بیشتری برای شما و فرزندتان داشته باشند.
3. 3 ماهه دوم بارداری بهترین زمان برای مراجعه به دندانپزشک است ولی هر زمانی که درد داشتید، با درمان‌های معمول دندانپزشکی قابل کنترل است.
4. قبل از مراجعه به دندانپزشک، می‌توانید به پزشکی که تحت‌نظر او هستید؛ مراجعه کنید و از او برای آغاز درمان دندانپزشکی، توضیحات مکتوب بگیرید. عوامل بسیاری وجود دارند که احتمال دارد باعث بروز مشکلات برای جنین، نقص جنین، سقط و بروز مشکلات پزشکی برای خانم‌های باردار شود. هیچ کدام از این عوامل از نظر علمی به درمان‌های استاندارد دندانپزشکی ربط ندارند.
آیا پر کردن دندان در دوران حاملگی خطرناک می باشد؟
در دوران بارداری به تمامی بانوان هشدار داده می شود که از موادی که دارای جیوه است استفاده نکنند و حتی پزشکان برای جلوگیری از نفوذ این ماده حتی مصرف غذاهایی مانند ماهی را که احتمال آلودگی در آن ها وجود دارد را به حداقل مجاز میرسانند.
برای پر کردن دندان در این دوران بهتر از کامپوزیت استفاده شود و از مواد جیوه ایی و آمالگام استفاده نشود.
پر کردن دندان به همراه یک ماده بی حسی صورت می گیرد تا درد حاصل از این معالجه به حداقل ترین حالت ممکن برسد؛ سوال این است که آیا این ماده بی حسی برای سلامت جنین مضر است؟
از میان داروهای بی حسی دندانپزشکی گروه B مجاز و بی‌خطر می باشند که می توان از این دسته به لیدوکائین اشاره نمود. این ماده برای مادران باردار توصیه می شود زیرا کمترین خطر را دارا می باشد.
از میان داروهای بی حسی در ایران دو داروی پریلوکایین و آرتیکایین مضر می باشد و به هیچ وجه نباید برای زنان باردار استفاده شود، زیرا تزریق این دارو باعث اسپاسم عضلات صاف و در نتیجه منجر به زایمان زودرس می گردد.
شاید خیلی از مادران باردار برای دندان های پوسیده خود و درد دندان خود به پزشک مراجعه نکنند که به دلیل ترس از عوارض بی حسی است ولی این تفکر غلط می باشد. زیرا در صورت پوسیدگی، دندان دچار عفونت می گردد و این عفونت از طریق عروق خونی موجود در لثه به جنین انتقال می یابد. این عفونت منجر به زایمان زودرس و جنین نارس می گردد. در نتیجه اگر نکات رعایت گردد می توان با خیال راحت دندان خود را در دوران حاملگی نیز ترمیم نمایید و هیچ مشکلی برای جنین نخواهد داشت.
1. به دندانپزشک خود حتما بگویید که باردار هستید..
2. به هنگام نشستن روی صندلی برای داشتن جریان خون درست پاهای خود را روی هم قرار ندهید.
3. در دوران بارداری برای معالجه و چکاپ دندان ها نیز به پزشک مراجعه نمایید تا اگر مشکلات دندانی شما قابل حل می باشد قبل از عمیق شدن درمان گردد.
4. زنان بارداری که از بوی خمیر دندان دچار حالت تهوع می گردند می توانند از خمیر دندان بدون بو استفاده نمایند تا حساسیت به بوی خمیر دندان کاهش یابد.
5. زنان باردار به دلیل تغییر هورمون ها گاهی دچار خشکی دهان می شوند این خشکی بستری برای رشد میکروب ها می باشد. برای جلوگیری از این که میکروب ها فعالیت خود را در دهان به حداکثر برسانند، می توان با جویدن آدامس و مصرف نوشیدنی ها مانع رشد میکروب ها شد.
6. عفونت در دهان و دندان و رعایت نکردن بهداشت دهان خطر زایمان زودرس را در دوران حاملگی 7 برابر افزایش می دهد. پس با رعایت به بهداشت از زایمان زودرس و به دنیا آمدن کودک نارس جلوگیری نمایید.
7. در دوران حاملگی مادران به دلیل تغییر سطح هورمون ها معمولا در 3 ماهه اول بارداری خود دچار حالت تهوع می شوند که این حالت تهوع اسید معده را به دهان می آورد و منجر به پوسیدگی دندان ها می شود بهتر است برای خنثی نمودن این اسید بعد از هر حالت تهوع دهان را شستشو داد تا اثر این اسید به حداقل ترین حالت خود برسد و خنثی گردد.
8. در دوران حاملگی به دلیل داشتن ویار به غذاهای ترش و شیرین و رعایت نکردن بهداشت دهان و به دلیل ویار از زدن مسواک و خمیر دندان و دهانشویه خودداری میشود که خود این دو عامل برای پوسیدگی و آسیب به دندان ها کافی می باشد. برای کاهش این مشکل بهتر است از مواد قندی و شکری در دوران بارداری کمتر مصرف نمایید زیرا این مواد باعث رشد باکتری ها می شود و بستری را برای باکتری ها در دهان شما به وجود می آورد
9. مصرف کلسیم را برای رشد استخوان و توسعه آن در جنین فراموش نکنید تا کودکی سالم و دور از بیماری داشته باشید.
10. مسواک سخت تر باعث تحریک لثه و عقب رانده شدن آن می شود. این امر به خودی خود باعث آسیب به دندان و در موارد شدید لق شدن آن می شود.
منبع: دوران بارداری را چگونه با مراقبت از دندانها سپری کنیم؟
