امروزه حوزه اسطوره گسترش یافته و با مفاهیم متعددی گره خورده است. اسطوره پیوندی بیواسطه با تخیل و کارکردهای ذهن بشر دارد، بدین ترتیب می توان امیدوار بود که با شناسایی جهان شمول های ذهن و روان به شناختی عمیقتر از فرهنگ های دور از دسترس اما دارای تجربه مشترک بشری برسیم و بعد از آن به اسطوره شناسی عصبی تکاملی
اگر مغز دستگاهی شامل ده میلیارد سلول عصبی است و کارکرد ذهن را میتوان کم و بیش به صورت فعالیت جمعی تعداد قابل شمارشی از واکنشهای شیمیایی و الکتریکی توضیح داد، پس مرزهایی هستند که افق دید بشر را محدود میکنند – ما موجوداتی زیست شناختی هستیم و روح مان نمیتواند از حصار تن بگریزد.
(Wilson ۱۹۷۸: ۱)
دست یافتن به محتوای ذهن و اندیشه مردمان باستان امری است محال، چون برای کسب اطلاع درمورد آن منبعی در اختیار نداریم جز بخشی – شاید بسیار اندک – از فرآورده های فرهنگی تولیدشده با استفاده از آن محتوا. از سوی دیگر، ما برای دست یابی به شناخت دقیقی از آن فرهنگ ها، در راستای بهره هایی که از بررسی آنها برای آگاهی از روندها و فرآیندهای زیستن در جهان هستی می گیریم، به آن محتوا نیاز داریم.
یکی از راه های تحقق پذیر برای دست یابی به چنین محتوایی، استفاده از جهان شمول هاست: خصوصیتهای نوع بشر، اندیشه ها و باورهایی که بتوان ثابت کرد بین همه انسان ها، ورای مرزهای زمان و مکان، مشترک هستند.
ﺗﻌﺮﻳﻒ اﺳﻄﻮره ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ تمام ﻳﺎ ﻏﺎﻟﺐ دیدگاههای ﻣﻜﺎﺗﺐ اسطوره شناسی را درﺑﺮ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، دﺷﻮار اﺳﺖ، اﻣﺎ در ﻏﺎﻟﺐ ﺗﻌﺮیفها و دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎ، ﻳﻚ وﺟﻪ ﻣﺸﺘﺮک درﺑﺎره اﺳﻄﻮره است: اﺳـﻄﻮره ﺑـﻪ آﻏﺎز و ﺧﻠﻘﺖ میﭘﺮدازد و ﻧﻮعی ﻧﮕﺎه ﻗﺪسی ﺑﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ اﺳﺖ. همه اساطیر با آغاز پیدایش عالم سروکار دارند و اشاره به وقایعی میکنند که در زمان ازلی تحقق مییابند. در این آموزش ابتدا با مفهوم اسطوره آشنا میشویم و ضمن ارئه تعریفی جامع، اصطلاحات مرتبط با آن را بررسی میکنیم. سپس اسطورههای مهم ایران و جهان را برمیشماریم و ایزدان و خدایان نامدار ایرانی و غیر ایرانی را معرفی میکنیم.
غالب اسطورهپژوهان و دانشمندان حوزههای انسانشناسی و مردمشناسی و فرهنگ، بر این باورند که اساطیر همزاد انسان هستند و توانستهاند تا روزگار کنونی، یعنی تا دورانی که بشر، خود را مدرن و حتی پسامدرن میداند، به حیات خود ادامه دهند و در این زندگی مدرن امروزی حل شوند.
اینجاست که سخن از تحول اسطورهها و جابهجایی آنها به میان میآید. در بخش بعدی این آموزش با اسطوره در دنیای امروز آشنا میشویم و میزان تاثیر این مفهوم بر داستان و فیلم را بررسی میکنیم.
امروزه حوزه اسطوره گسترش یافته و با مفاهیم متعددی گره خورده است تا جایی که گاه آن را به اشتباه به جای مفاهیمی دیگر به کار میبرند. هدف ما در این مقاله اسطوره شناسی، تبیین مفهوم اسطوره برای علاقه مندان به آن و آشنا کردن آنها با اساطیر دیروز و امروز است. بیشتر مردم بر این باورند که اسطوره با پیچیدگی همراه است و همین امر سبب گریزان شدن از فراگیری آن شده است.
هدف بعدی این مقالات، ساده و روان کردن شناخت اساطیر در حوزه مغز واعصاب برای همه است. انتظار میرود که مخاطب در پایان مقالات به درک درستی از اسطوره شناسی عصبی تکاملی و دنیای زیبای اساطیری برسد.