بیماریهای مادرزادی قلبی (CHD) یکی از شایعترین ناهنجاریهایی هستند که نوزادان را درگیر میکنند. این اختلالات میتوانند خفیف یا شدید باشند و بسته به نوع و شدت نقص، مداخلات دارویی یا جراحی نیاز دارند. در سالهای اخیر، استان خوزستان و بهویژه شهر اهواز با گسترش زیرساختهای درمانی، به یکی از مراکز اصلی درمان این بیماریها در جنوب کشور تبدیل شده است.
انواع بیماریهای مادرزادی قلب (Congenital Heart Defects) نقصهای ساختاری در قلب یا عروق اصلی آن هستند، که از زمان تشکیل جنین در رحم ایجاد میشوند. این نقایص میتوانند دیوارههای قلب، دریچهها، شریانها یا وریدها را تحت تأثیر قرار دهند و عملکرد طبیعی قلب را مختل کنند. (منبع: دکتر رامتین رضایی کلانتری)
این نقصها میتوانند شامل موارد زیر باشند:سوراخ بین دهلیزها یا بطنها (ASD/VSD)
تنگی یا نارسایی دریچههای قلب
جابهجایی عروق بزرگ
تترالوژی فالوت (TOF)
سندروم هیپوپلاستیک قلب چپ (HLHS)
برخی از مهمترین علائم هشداردهنده در نوزادان یا کودکان:
تنگی نفس یا خرخر هنگام شیر خوردن
کبودی لبها یا ناخنها
ضعف و بیقراری غیرعادی
رشد نامناسب نسبت به سن
شهر اهواز با بهرهگیری از متخصصان قلب کودکان و بزرگسالان و استفاده از فناوریهای روز، توانسته تشخیصهای دقیقتری را در مرحله اولیه انجام دهد. از جمله ابزارهای مورد استفاده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اکوکاردیوگرافی ترانستوراسیک (TTE) برای بررسی ساختار داخلی قلب
اکو از راه مری (TEE) در موارد پیچیدهتر
MRI قلبی برای نقشهبرداری دقیقتر از نقایص ساختاری
کاتتریزاسیون قلبی برای ارزیابی فشارها و جریان خون
برنامه درمانی برای بیماران مبتلا به CHD، بسته به نوع و شدت بیماری، متفاوت است. گزینههای درمانی شامل:
در برخی از نقایص کوچک، مصرف داروهایی مثل دیگوکسین یا داروهای مدر، برای کنترل علائم کافی است.
در نوزادان یا کودکان با سوراخهای بین دهلیزی یا بطنها، برخی از نقایص را میتوان از طریق کاتتر و بدون جراحی باز بست.
در مواردی مانند تترالوژی فالوت یا جابهجایی عروق، نیاز به جراحیهای پیچیده وجود دارد. در مراکز مجهز اهواز، این جراحیها با استفاده از تجهیزات مدرن و تیم فوقتخصصی انجام میشوند.
با توجه به گرانی و سختی رفتوآمد به پایتخت، بسیاری از بیماران از استانهای خوزستان، بوشهر، کهگیلویه و حتی ایلام، اهواز را بهعنوان مقصد درمانی انتخاب میکنند. مهمترین دلایل این انتخاب عبارتاند از:
حضور جراحان قلب با تجربه در حوزه مادرزادی همچون دکتر کلانتری در اهواز
دسترسی به بیمارستانهای مجهز مانند بیمارستان گلستان و امام خمینی
امکان پوشش بیمهای مناسب برای عملهای پیچیده
کاهش هزینههای اقامت، ایابوذهاب و انتظار نوبت نسبت به شهرهای بزرگ
پس از عمل، خانوادهها باید با دقت بیشتری کودک خود را تحت نظر داشته باشند. نکات مهم پس از ترخیص عبارتاند از:
رعایت دقیق داروهای تجویزشده توسط تیم درمان
پیگیری منظم با متخصص قلب و اکوهای دورهای
توجه به نشانههای عفونت یا بازگشت علائم
رعایت رژیم غذایی مناسب با توصیه پزشک
نقش خانواده در موفقیت درمان غیرقابل انکار است. فراهم کردن محیطی آرام، پیروی از دستورات پزشکی و حمایت روحی از کودک، تأثیر بسزایی در بهبود سریعتر دارد.
اگر شما یا فرزندتان دچار بیماری مادرزادی قلبی هستید و ساکن جنوب کشورید، هنگام انتخاب مرکز درمانی، به موارد زیر توجه کنید:
✅ وجود فوقتخصص جراحی قلب کودکان یا مادرزادی
✅ بیمارستان دارای ICU قلب و تجهیزات ویژه اطفال
✅ هماهنگی مناسب با بیمههای پایه و تکمیلی
✅ سابقه موفق در جراحیهای پیچیده مادرزادی
انواع بیماری مادرزادی قلب، از شایعترین نقایص مادرزادی هستند و سالانه حدود ۴۰,۰۰۰ نوزاد در ایالات متحده، با این بیماریها متولد میشوند. در ایران، اگرچه آمار دقیقی در دسترس نیست، تخمین زده میشود که به میزان تعداد تولد، شیوع مشابهی وجود داشته باشد. این بیماریها در پسران و دختران تقریباً به یک اندازه دیده میشوند، اما برخی نقایص خاص مانند تترالوژی فالوت در پسران شایعتر است. (منبع: دکتر رضایی کلانتری)
امروزه دیگر لازم نیست برای هر نوع جراحی قلبی به تهران یا خارج از کشور مراجعه کنید. زیرساختهای درمانی اهواز به نقطهای رسیدهاند که امکان تشخیص، درمان و پیگیری حرفهای بیماریهای مادرزادی قلبی را با کیفیتی قابلقبول فراهم کردهاند. حضور جراحان مجرب، پشتیبانی بیمهای، و دسترسی محلی برای بیماران جنوب کشور، همگی دلایلی هستند که اهواز را به یکی از قطبهای درمان CHD در ایران تبدیل کردهاند.
