روانشناسی طلاق و مشاوره طلاق چیست؟
طلاق چیست؟
طلاق یا فسخ نکاح حکمی است از سوی دادگاه مبنی بر اینکه ازدواج معتبر دیگر وجود ندارد. این حکم هر دو طرف (زن و مرد) را برای ازدواج مجدد باز می گذارد. دادگاه ممکن است اموال را تقسیم کند، مهریه و نفقه همسر را صادر کند و در صورت دخالت فرزندان، حضانت و نفقه فرزند را تعیین کند.
همه کشورها طلاق را به یک شکل انجام نمی‌دهند. برخی از کشورها اجازه می‌دهند حکم طلاق صادر شود و بعداً از افراد میخواهند مسائل دیگر مانند: اموال و حضانت را حل کنند و در برخی دیگر لازم است که همه چیز قبل از صدور طلاق حل شود.
طلاق می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر زندگی هر فرد در خانواده داشته باشد. این موقعیت تأثیر زیادی بر وضعیت اجتماعی و مالی خانواده‌ها دارد. اگر چه که دین اسلام ثبات ازدواج را مهم می‌داند؛ اما طلاق را به عنوان آخرین راه حل برای روابط غیرقابل جبران یا ناپایدار زوج می‌پذیرد.
بررسی انواع طلاق در روانشناسی
در ادامه به بررسی انواع طلاق در روانشناسی می پردازیم. حتی ممکن است دو یا سه نوع از انواع طلاق برای یک زن و شوهر رخ دهد تا در نهایت به جدایی قطعی منجر شود.
هر نوع طلاق ویژگی های خاص خود را دارد که با تعریف طلاق از نظر روانشناسی همخوانی کامل دارد:
۱- طلاق عاطفی
در این نوع طلاق، زن و شوهر عواطف خود را از یکدیگر دریغ می دارند و روی از هم بر می تابند، زیرا اعتمادشان به یکدیگر و جذابیت شان برای هم به پایان رسیده است.
طلاق عاطفی در واقع مقدمه ای برای جدایی است، این شکل طلاق در بین زن و شوهرهای زیادی رواج پیدا کرده است. آنها با وجود اینکه با هم زندگی می کنند اما در واقع کاری به کار هم ندارند.
در بیشتر موارد، مشاوره بعد از ازدواج می تواند مشکل را حل و زندگی زناشویی آنها را نجات دهد.
۲- طلاق اقتصادی
بر اساس روانشناسی طلاق، این مورد یکی از بدترین های جدایی است. وقتی خانواده ای از هم می پاشد، تصفیه اقتصادی یعنی تقسیم اموال و دارایی آنها در دو سهم ضرورت پیدا می کند.
این نوع طلاق، زن و شوهر دیگر هیچ ارتباط مالی با هم ندارند و هر کدام راه خود را می رود. اما با این وجود زیر یک سقف زندگی می کنند و مشترکات دیگر خود را هم حفظ می نمایند!
۳- طلاق قانونی از شایع ترین انواع طلاق است
در دادگاه پایان رسمی ازدواج و همراه آن شرایط اجازه ازدواج مجدد برای طرفین اعلام می گردد.
۴- طلاق توافقی والدین
در این نوع از انواع طلاق تصمیماتی که درباره حضانت فرزندان، دیدار بعدی آنان، مسئولیت های هریک از والدین از نظر مالی و تربیت کودکان و غیره اتخاذ می گردد.
این تعریف طلاق از دیدگاه حقوقی است و ربطی به روانشناسی طلاق ندارد.
۵- طلاق اجتماعی
تغییراتی است که در رابطه با دوستان و آشنایان اتفاق می افتد، به این معنا که چون از وقوع طلاق اطلاع پیدا می کنند، هر یک به گونه ای واکنش نشان می دهند.
این سبک یکی از موضوعات همیشگی در جلسات مشاوره پیش از طلاق است که توسط زوجین با سنین بیش از ۴۰ سال مطرح می شود.
۶- طلاق روانی
وقتی ازدواجی گسسته شد، احساس همدلی از بین می‌رود و مفهوم «خود» تغییر می کند.
در اینجا طرفین باید درک کنند که دیگر هیچ کدام یک پیوند را تشکیل نمی دهد، زیرا هر یک خود را تنها می بیند و این تنهایی برای هریک از آنان یک «ضربه» است.
آمار رسمی طلاق نشان دهنده میزان ناکامی زوجین در زندگی زناشویی نیست. این آمار شامل افرادی که از یکدیگر جدا زندگی می کنند، اما به طور قانونی طلاق نگرفته اند، نمی شود.
علاوه بر آن افراد زیادی وجود دارند که از زندگی مشترک خود راضی نیستند، اما به دلایل مختلف از هم جدا نمی شوند.
آنها نگران پیامدهای عاطفی، مالی، اجتماعی و فرهنگی طلاق هستند و ترجیح می‌دهند به خاطر فرزندان شان به زندگی مشترک ادامه دهند.
به این ترتیب آمار رسمی طلاق در جامعه درصد ناچیزی از تعداد خانواده هایی که در شرایط «طلاق عاطفی» به سر می برند را نشان می دهد.
بسیاری از افراد به هر حال یکی از انواع طلاق را انتخاب می کنند اما به زندگی مشترک خود ادامه می دهند.
۷- طلاق جنسی
طلاق جنسی شاید از عجیب ترین انواع طلاق باشد اما بسیار رایج است.
همانطور که از نامش پیداست در این نوع طلاق زن و شوهر دیگر رابطه جنسی برقرار نمی کنند اما با هم زیر یک سقف زندگی می کنند!
شاید دلیل بروز طلاق جنسی بسیار زیاد باشد اما از مهم ترین آنها می توان به:
ازدواج های قدیمی
از دست رفتن علاقه و کشش جنسی
بیماری های جنسی و اختلالات روانی مرتبط
و بسیاری دیگر از موارد اشاره کرد.
طلاق جنسی (دوری جنسی) می تواند توسط درمانگر جنسی آنلاین یا حضوری درمان شود اما همکاری و تلاش دو طرف را می طلبد.
آثار طلاق
از دیدگاه روانشناسی طلاق آثار طلاق به اینگونه است که نبود ناگهانی همسر ممکن است باعث احساس اضطراب در فرد شود. البته گاهی بخاطر مشکلاتی که همسر برای فرد داشته است ممکن است وی پس از طلاق احساس خوشحالی و آزادی کند. از دیگر آثار طلاق می توان به زیان اقتصادی در طرفین اشاره کرد که این حالت در زنان بیشتر از مردان صدق می کند.
اما برای بسیاری از افراد مشاوره برای طلاق ثابت شده است و بسیاری از روابط را نجات داده است. از طرفی خیلی از مردم نمی دانند زمان مشاوره قبل از طلاق کی است؟
بهترین کار برای یک زوج این است که بلافاصله بعد از بروز مشکلات به یک زوج درمانگر مراجعه کنند و اگر مشکلات حل نشد به مشاور طلاق حضوری مراجعه کنند.
اگر جلسات مشاوره زوج درمانی موثر واقع نشود و آنها هنوز به جدایی نیاز داشته باشند، پس خود مشاور می تواند طلاق را پیشنهاد کند و روند پیش از جدا شدن را ادامه دهد. با این حال یک درمانگر خوب هرگز از کنار هم بودن زن و شوهر دست نمی کشد و مشاوره تشخیص را در مورد آنها امتحان می کند.
طلاق و کودکان
کودکانی که پدر و مادرشان از هم طلاق گرفته اند معمولا از وضعیت موجود راضی نیستند اما کاری از آنها بر نمی آید. بر اساس روانشناسی طلاق معمولا کودکان طلاق تحت تاثیر روابط پدر و مادرشان قبل و بعد از طلاق قرار می گیرند و ممکن است در آنها اضطراب و افسردگی بوجود آید. روانشناسی طلاق بر این باور است کودکانی که بعد از طلاق با هر دو والدین خود بصورت مداوم در ارتباطند نسبت به کودکانی که فقط با یکی از آنها در ارتباطند وضعیت روحی بهتری دارند.
روانشناسی طلاق
روانشناسی طلاق از جمله مطالعات و علم هایی است که به بررسی جوانب پس از اتمام زندگی مشترک میپردازد . روانشناسی طلاق برای تمامی انواع طلاق از جمله طلاق توافقی ، طلاق از طرف زوج و طلاق از طرف زوجه میباشد و برای هر کدام روند و راهکارهای خاص خود را دارد . شاید با خود بگویید که روانشناسی طلاق مسئله ای بیهوده است چون زوجی که تصمیم به جدایی گرفته اند به پایان راه رسیده اند و همه چیز را در نظر گرفته اند و این امر در طلاق توافقی بیشتر خود را نشان میدهد که زوج از ادامه هر بحث و سازشی عاجز هستند و فقط میخواهند که تمام شود .
اما روانشناسی طلاق به کمک زوجین آمده است تا به راحتی به زندگی مشترک خود پایان ندهند ، دادگاه خانواده با هم اندیشی نهاد های مرتبط بنیان خانواده طلاق توافقی را برای شرایطی قرار دادند که امکان سازش و تداوم زندگی مشترک برای زوجین به هیچ عنوان وجود ندارد و روند طلاق عادی ممکن است به علت تنش های موجود در آن آسیب اهای روحی روانی شدیدی را به زوج یا فرزندانشان وارد کند ، اما متاسفانه بعد منفی آن بیشتر خود را نشان داد و زوجین مشکلات پیش پا افتاده و قابل حل خود را به آسانی طلاق توافقی حل میکنند . که این خود نشان دهنده نبود مهارت زندگی در افراد است . شاید اگر زوجین قبل از تصمیم به اتمام زندگی مشترک به مرکز مشاوره خانواده و روانشناسی مراجعه کنند طی چندین جلسه مشاوره خانواده به راحتی راه حل مشکلات زندگی مشترک خود را پیدا کنند .
نقش مشاور طلاق
از دیدگاه روانشناسی طلاق مشاور می بایست درباره عواقب و پیامد های طلاق با طرفین صحبت کند و آنها را روشن کند که طلاق ممکن است چه تاثیراتی بر روی احساسات فرد داشته باشد و چگونه ممکن است باعث شود زندگی فرد دگرگون شود. همچنین باید تاثیر طلاق را بر روی موقعیت اجتماعی فرد را گوشزد کند. در صورت وجود داشتن فرزند روانشناس باید تاثیرات طلاق بر روی فرزند را مطرح کند.
مشاوره طلاق باید با طرفین درباره علائمی که واقعا نشانه رسیدن زمان طلاق و پایان زندگی مشترک می باشند صحبت کند و آنها را در این زمینه نیز آگاه سازد. این علائم شامل عصبانیت همیشگی، حساس بودن، زود رنج بودن، دعواهای مداوم (سر کوچک ترین مسائل) فحاشی، کتک زدن و... می باشند. از دیدگاه روانشناسی طلاق، مشاور طلاق باید طرفین را از احساسات منفی پس از طلاق آگاه کند. این احساسات می تواند از قبیل تنهاشدن ، گوشه گیر شدن ، ناامیدی ، ترس و بی اعتمادی باشند.
روانشناس طلاق باید به طرفین یادآوری کند که رنج هایی را که آنها کشیده اند و تاثیرات منفی را بر آنها داشته است بیاد بیاورند و از این رو به دنبال دلیل این اتفاقات و از کجا شروع شدن مساله بگردند.
بر اساس روانشناسی طلاق، مشاور طلاق باید از طرفین بخواهد به خود و اعمالشان نگاه کنند؛ این موارد شامل شخصیت ، رفتار ، نگرش ، احساسات و... می باشند. این نگاه باعث می شود فرد از خود آگاهی بهتر داشته باشد.
در نهایت اگر روانشناس بتواند به زوجین راه حل بدهد، آنها نیز به این نتیجه برسند که در موارد پیش آمده سعی بر تغییرات داشته باشند باید به هم فرصت دهند.
دلیل اهمیت مشاوره قبل از طلاق چیست؟
زوج های زیادی را مشاهده می کنیم که با این تصمیم تغییر زندگی دست و پنجه نرم می کنند و اغلب در آستانه جدایی هستند. مشاوره بعد از طلاق، به مدیریت و کاهش استرس زیادی که در طول طلاق صورت می گیرد کمک می کند، به ویژه مواردی مانند فرزند پروری، امور مالی و …
مشاور طلاق خوب، به آنها کمک می کند تا این روند را برنامه ریزی و آسان تر کند و به آنها آموزش دهد که چگونه به شیوه ای صلح آمیز ارتباط برقرار کنند، تا بتوانند بهترین راه حل ها را برای مشکلات پیش رو پیدا کنند.
زن و شوهرهایی وجود دارند که در آستانه طلاق هستند و با این شرایط به مدت چندین سال در کنار هم زندگی می کنند. برخی از آنها توان پرداخت هزینه مشاوره طلاق را ندارند و برخی دیگر به مزایای آن اعتقادی ندارند، چون دیگر تصمیم به جدا شدن گرفته اند و می خواهند که تصمیم خود را علنی کنند.
