ورم در پاها یا دیگر اندامهای بدن ممکن است برای بسیاری از افراد نگرانکننده باشد. بهویژه زمانی که مشخص نیست دلیل این تورم و ناراحتی، مشکل وریدی مثل واریس است یا یک اختلال پیچیدهتر مانند لنف ادم. این سردرگمی موجب شده سوال پرتکراری بین بیماران و کاربران فضای مجازی مطرح شود:آیا لنف ادم همان واریس است؟
در این مقاله، به این سوال شما پاسخ می دهیم و بهصورت کامل به بررسی تفاوتها و ارتباط بین لنف ادم و واریس میپردازیم و راهکارهایی را برای کنترل و درمان هرکدام پیشنهاد میکنیم.
واریس چیست و چگونه بروز میکند؟
واریس به حالتی گفته میشود که در آن رگهای سطحی بدن، بهویژه در پاها، دچار گشادشدگی، پیچخوردگی و برجستگی میشوند. این اتفاق معمولاً بهدلیل اختلال در عملکرد دریچههای وریدی رخ میدهد و نتیجه آن، برگشت خون به سمت پایین به جای بازگشت به قلب است. علائم معمول آن شامل احساس سنگینی در پا، درد، خارش، ورم و قابل مشاهده بودن رگهای برجسته میباشد.
در مراحل ابتدایی، این مشکل بهخوبی با درمانهای غیرجراحی و استفاده از جورابهای مخصوص واریس کنترل میشود. اما اگر نادیده گرفته شود، میتواند پیچیدهتر شده و عملکرد سیستم لنفاوی بدن را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
لنف ادم چیست و چگونه تفاوت دارد؟
برخلاف واریس که به سیستم وریدی مربوط میشود، لنف ادم اختلالی در سیستم لنفاوی بدن است. سیستم لنفاوی وظیفه انتقال مایع لنف را بر عهده دارد که در صورت اختلال، این مایع در بافتها تجمع پیدا میکند و موجب تورم میشود.
لنف ادم اغلب با ورم مداوم، سفتی بافت، سنگینی عضو درگیر و حتی تغییرات پوستی همراه است. نکته مهم این است که لنف ادم، برخلاف واریس، معمولاً با درد کمتری همراه است اما تورم آن پایدارتر و درمان آن پیچیدهتر است.
ارتباط بین واریس و لنف ادم: آیا یکی باعث دیگری میشود؟
واریس یکی از شایعترین بیماریهای مربوط به اختلال در عملکرد رگهای وریدی است. در این وضعیت، بهدلیل اختلال در عملکرد دریچههای موجود در دیواره رگها، بازگشت خون به قلب بهدرستی انجام نمیشود و خون در رگها تجمع مییابد. این تجمع خون موجب گشادشدگی، برجستگی و پیچخوردگی رگها (عمدتاً در اندام تحتانی) شده و در موارد پیشرفته میتواند به بروز درد، احساس سنگینی و تورم منجر شود.
در مقابل، لنف ادم یک بیماری مزمن و پیشرونده در سیستم لنفاوی است که بر اثر اختلال در تخلیه مایع لنف از بافتهای بدن ایجاد میشود. در این حالت، مایع لنف که نقش مهمی در پاکسازی و ایمنی بافتها دارد، در فضاهای بینبافتی جمع میشود و باعث ورم ماندگار و سفتی عضو درگیر میگردد. برخلاف واریس، لنف ادم معمولاً درد چندانی ندارد اما روند بهبود آن آهسته و نیازمند درمانهای تخصصی و منظم است.
به گفته دکتر شهپر حقیقت لنفولوژیست و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سرطان پستان جهاد دانشگاهی، اگر واریس برای مدت طولانی درمان نشود، فشار ناشی از مایع جمعشده در بافتها ممکن است عملکرد سیستم لنفاوی را نیز تحت تأثیر قرار دهد؛ در چنین شرایطی، فرد درگیر ترکیبی از دو اختلال خواهد بود که در علم پزشکی به آن فلبولنف ادم (Phlebolymphedema) گفته میشود؛ حالتی که هم رگهای وریدی و هم عروق لنفاوی درگیر شدهاند و درمان آن پیچیدهتر خواهد بود.
درمان لنف ادم و واریس چگونه انجام میشود؟
برای درمان واریس، بسته به شدت بیماری، روشهای مخلفی مانند مثل لیزر، اسکلروتراپی یا جراحی در نظر گرفته میشود؛ در کنار این روشها، درمانهای حمایتی مانند جورابهای فشاری نقش مهمی در کنترل بیماری دارند.
در مورد لنف ادم نیز تکنیکهایی مانند ماساژ تخلیه لنفاوی (MLD)، بانداژ تخصصی، مراقبت از پوست و گاهی فیزیوتراپی تخصصی مورد استفاده قرار میگیرند. درمان باید توسط پزشک متخصص لنفولوژی طراحی و اجرا شود تا بیشترین اثربخشی را داشته باشد.
چطور از ابتلا به این مشکلات جلوگیری کنیم؟
خبر خوب این است که با مراقبتهای ساده اما مداوم میتوان از ابتلا یا پیشرفت این عارضهها جلوگیری کرد:
این اقدامات، فشار روی سیستمهای بدن را کاهش داده و از بروز یا تشدید واریس و لنف ادم جلوگیری میکند.
سخن آخر: آیا لنف ادم همان واریس است؟
خیر! لنف ادم و واریس دو اختلال جداگانه هستند که به ترتیب به سیستم لنفاوی و سیستم وریدی مربوط میشوند. با این حال، اگر واریس درمان نشود، ممکن است در طول زمان منجر به بروز لنف ادم شود. بنابراین، شناخت و درمان بهموقع هر کدام، اهمیت زیادی در حفظ کیفیت زندگی دارد.
اگر با علائم ورم یا درد در پاها مواجه هستید، زمان را از دست ندهید و همین امروز برای بررسی دقیق به پزشک متخصص مراجعه کنید.
منبع: باشگاه لنف ادم ایران | lymphedemaclub
