دکتر شهپر حقیقت
دکتر شهپر حقیقت
خواندن ۴ دقیقه·۷ روز پیش

فیزیوتراپی لنف ادم چیست و چرا انجام می شود؟

لنف ادم یکی از مشکلاتی است که می‌تواند باعث تورم و محدودیت حرکتی در بیماران شود. درمان‌های فیزیوتراپی و لنفوتراپی به طور ویژه برای کنترل این شرایط طراحی شده‌اند. این روش‌ها با بهره‌گیری از تکنیک‌های تخصصی به کاهش تجمع مایع لنفاوی در بافت‌ها کمک کرده و فشار اضافی را که به عضلات و مفاصل وارد می‌شود، برطرف می‌کنند. به‌خصوص بیمارانی که به دلیل تجمع مایع لنفاوی دچار دردهای عضلانی-اسکلتی و محدودیت‌های حرکتی هستند، می‌توانند از فیزیوتراپی لنف ادم بهره زیادی ببرند. ترکیب فیزیوتراپی و روش‌های لنفوتراپی علاوه بر کاهش تورم، از پیشرفت مشکلات عضلانی-اسکلتی جلوگیری می‌کند و موجب بهبود توانایی حرکت و کیفیت زندگی بیماران می‌گردد.

فیزیوتراپی لنف ادم چیست؟

قبل از هر توضیحی بهتر است بدانید که عبارت “فیزیوتراپی لنف ادم” نادرست است! زیرا فیزیوتراپی و لنفوتراپی دو علم متفاوت بوده که هر یک کاربردهای خاص خود را دارند، ولی می توانند در کنار یکدیگر مورد استفاده قرار بگیرند. فیزیوتراپی در درمان ورم لنفاوی به محدودیت‌های حرکتی مانند مشکلات شانه در افرادی که لنف ادم دارند، پرداخته و هدف آن بهبود دامنه حرکتی و تقویت عضلات است. در حالی که لنفوتراپی به تخلیه مایع لنفاوی از نواحی متورم و تحریک سیستم لنفاوی برای بهبود گردش لنف متمرکز است. به عبارت دیگر، فیزیوتراپی بخشی از درمان های لنفوتراپی است که می‌تواند در کاهش ورم لنفاوی و مدیریت لنف ادم، تاثیر بسزایی داشته باشد.

همان‌طور که اشاره شد، بیماران مبتلا به لنف ادم معمولاً با مشکلات عضلانی-اسکلتی مواجه می‌شوند که علت آن تجمع مایع لنفاوی، تورم و سنگینی اندام است. این مشکلات باعث ایجاد فشار بر عضلات و مفاصل شده و در نهایت موجب درد، محدودیت حرکتی و کاهش عملکرد بدن می‌شود. برای کنترل این وضعیت، استفاده هم‌زمان از فیزیوتراپی تخصصی و لنفوتراپی بسیار مؤثر است. این روش‌ها با کاهش تورم و بهبود حرکت بیمار، روند درمان را تسریع کرده و کیفیت زندگی او را بهتر می‌کنند.

نکته مهم در درمان لنف ادم، مراجعه به متخصصان باتجربه و آگاه است. فیزیوتراپیست و لنفوتراپیست باید شناخت دقیقی از سیستم لنفاوی داشته باشند تا از روش‌های درست و بی‌خطر استفاده کنند. در غیر این صورت، درمان نادرست می‌تواند مشکلات بیمار را تشدید کند. در نهایت، یک برنامه درمانی دقیق و همکاری بین متخصصان می‌تواند به بهبود وضعیت بیمار کمک زیادی کند.

اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از لنف ادم و درمان هم‌زمان با فیزیوتراپی و لنفوتراپی

اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از لنف ادم به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شوند که هرکدام با روش‌های ترکیبی فیزیوتراپی و لنفوتراپی قابل مدیریت هستند.

گروه اول: عضلات و استخوان‌ها
این دسته شامل ضعف عضلانی در نواحی جراحی‌شده، تغییر انحنای ستون فقرات به دلیل سنگینی اندام، بیرون‌زدگی دیسک، صاف‌شدن کف پا، سندرم مفصل لگن و محدودیت حرکات شانه ناشی از تورم است.

گروه دوم: تاندون‌ها
تاندونیت‌ها و اختلالاتی مانند سندرم تونل کارپ، سندرم دکورون، آرنج تنیس‌بازان و انگشت ماشه‌ای در این گروه قرار دارند که در اثر فشار لنفاوی ایجاد می‌شوند.

گروه سوم: شبکه‌های عصبی
فشار مایع لنف روی اعصاب، مشکلاتی مانند درگیری شبکه براکیال، ناهنجاری کتف بالدار، دردهای ارجاعی و دردهای عضلانی را به همراه دارد.

گروه چهارم: آسیب‌های ساختاری
شامل دررفتگی، شکستگی، پارگی تاندون و جراحی‌های ارتوپدی مانند تعویض مفصل است. برای بهبود این مشکلات، همکاری متخصصان فیزیوتراپی و لنفوتراپی ضروری است. درمان‌های هم‌زمان باعث کاهش تورم و بهبود عملکرد حرکتی بیماران می‌شود.

روش‌های درمان لنف ادم با فیزیوتراپی و لنفوتراپی

لنفوتراپی مجموعه‌ای از تکنیک‌های تخصصی برای کاهش تورم و بهبود عملکرد بیماران مبتلا به لنف ادم است. روش‌های مهم درمان شامل موارد زیر است:

  1. درناژ لنفاوی دستی (MLD): ماساژ ملایم برای تخلیه مایع لنفاوی تجمع‌یافته و کاهش تورم و درد.
  2. باندپیچی فشاری: استفاده از باندهای تخصصی برای جلوگیری از تجمع مجدد مایع و بهبود جریان لنفاوی.
  3. تمرینات لنفاوی: حرکات سبک و کششی که به بهبود گردش لنفاوی و افزایش تحرک کمک می‌کنند.
  4. لباس‌ها و جوراب‌های فشاری: حفظ نتایج درمان و جلوگیری از بازگشت تورم.

نکات مهم در درمان همزمان فیزیوتراپی و لنفوتراپی

همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، ترکیب فیزیوتراپی و لنفوتراپی می‌تواند به بهبود مشکلات عضلانی و اسکلتی ناشی از لنف ادم کمک کند. با این حال، نکته مهم این است که درمان باید توسط متخصصان باتجربه و آشنا به سیستم لنفاوی انجام شود؛ چرا که هرگونه اقدام نادرست می‌تواند وضعیت بیمار را بدتر کرده و حتی باعث تشدید تورم شود.

برای نمونه، در فیزیوتراپی بیماران مبتلا به لنف ادم، استفاده از دستگاه‌ها یا روش‌های گرمازا به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. این نوع درمان‌ها می‌توانند باعث آسیب به بافت‌های لنفاوی و تشدید تورم در عضو متورم شوند.

به‌طور کلی، انتخاب درمانگر آگاه و پیروی از اصول صحیح درمان برای مدیریت لنف ادم ضروری است تا بیمار به بهترین نتایج ممکن دست یابد و از بروز عوارض بیشتر جلوگیری شود.

اهمیت تغییر سبک زندگی همراه با فیزیوتراپی و لنفوتراپی

ایجاد تغییرات مثبت در سبک زندگی و رعایت تغذیه مناسب می‌تواند به روند بهبود ورم لنفاوی کمک زیادی کند. مصرف مواد غذایی ضدالتهاب مانند انواع میوه‌ها، سبزیجات و خوراکی‌های غنی از آنتی‌اکسیدان به کاهش التهاب و تسریع بهبودی کمک می‌کند.

علاوه بر تغذیه، کنترل وزن و انجام فعالیت‌های بدنی ملایم مانند پیاده‌روی یا شنا نقش مهمی در بهبود گردش مایع لنفاوی دارند و احتمال بازگشت تورم را کاهش می‌دهند.

این تغییرات، در کنار درمان‌های فیزیوتراپی و لنفوتراپی، به کاهش تورم، تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از عوارض جانبی کمک کرده و باعث بهبود کیفیت زندگی بیمار می‌شوند. لازم است که تمامی این اقدامات تحت نظر یک لنفوتراپیست یا درمانگر مجرب انجام شود تا نتیجه درمان مؤثر و بدون عوارض باشد.

منبع: باشگاه لنف ادم ایران | lymphedemaclub

سبک زندگی
دکتر شهپر حقیقت، پزشک، MPH، PhD و لنفوتراپیست و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سرطان پستان جهاد دانشگاهی می باشند
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید