درمان ریشه دندان چیست؟
درمان ریشه دندان، خارج کردن عصب دندان، تمیز کردن داخل کانال دندان و پر کردن آن با مواد مخصوص می باشد. درمان ریشه به این دلیل انجام می شود که دندان فرد را حفظ کرده، بدون اینکه احساس درد و ناراحتی در حین خوردن غذا داشته باشد. همچنین حفظ دندان طبیعی خود فرد، در حفظ زیبایی و طرح لبخند فرد افراد اهمیت ویژه ای دارد. به طور معمول درمان ریشه طی دو جلسه انجام میشود.
انواع روش های درمان ریشه دندان
جراحی اپیکو
عصب کشی یا اندو
درمان ریشه مجدد یا ری اندو
عصب دندان همراه با رگ های خونی، در مرکز دندان قرار گرفته است. پوسیدگی عمیق ریشه، ضربه به دندان و یا ایجاد ترک در آن، نیاز به درمان ریشه دندان دارد. احساس درد در حین خوردن غذا یا نوشیدنی های داغ و یا سرد، نشانه وجود مشکل در ریشه دندان است.
چه زمان باید از درمان ریشه استفاده کرد؟
به طور کلی عموما پوسیدگی دندان ها فرد را نیازمند درمان ریشه خواهند کرد . اگر پوسیدگی دندان عمیق باشد و از مینا و عاج عبور کرده و به پالپ دندان برسد حضور باکتری ها منجر به احساس درد شدیدی در پالپ خواهند شد که در این زمان باید بافت عفونی و باکتری ها از پالپ خارج شوند که راه آن درمان ریشه یا عصب کشی است .
مراحل درمان ریشه :
اولین اقدامی که اندودونتیست انجام میدهد بی حسی موضعی است . چنانچه دندانی که نیازمند درمان ریشه است در فک بالا باشد معخمولا تنها همان دندان و بافت اطراف آن بی حس می شود اما چنانچه دندان دارای التهاب در فک پایین قرار داشته باشد کل فک باید بی حس گردد .
بعد از بی حسی اندودونتیست یا متخصص درمان ریشه به وسیله یک ورقه نازک که رابر دام نامیده می شود دندان مورد درمان را از سایر دندانها جدا می کند . دلیل اینکار ممانعت از ورود آب و شوینده های استفاده شده در حین درمان به داخل دندان آسیب دیده است .
سپس دندانپزشک متخصص به وسیله فرز و ابزارهای مناسب تمام قسمت های پوسیده را بر میدارد و به بافت دندان و ریشه دسترسی پیدا میکند .
پس از آن وارد مرحله شکل دهی و یا پاکسازی کانال می شویم که هدر آن اندودونتیست تمام باکتری ها و قسمت هایی که دچار التهاب شده اند از داخل کانال ریشه خارج می گرداند. و در نهایت از محلولی ضد میکروبی برای از بین بردن و خارج کردن میکروب ها و بقایای سلولی استفاده می شود .
و کار نهایی پر کردن کلیه کانال های دندان با استفاده از مواد موثری ( گاتا ) است که با بدن بیمار سازگاری دارد و دارای منشا گیاهی است.
در اکثر موارد بر روی دندان عصب کشی شده روکش قرار می گیرد . اهمیت و لزوم روکش کردن دندان در این مرحله به آن دلیل است که چون مینای دندان و عاج تا حد زیادی آسیب دیده و برداشت هشده است دندان باید به گونه ای محافظت شود تا عمر طولانی تری پیدا کند .
علت درد پس از درمان ریشه :
دندانی که روت کانال شده است به طور طبیعی و به دلیل آنکه اطرافش حساس شده 3 الی 5 روزبسته به شدت و ضعف جراحی و همچنین قدرت ترمیم فردی می تواند درد داشته باشد . چنانچه این زمان طولانی تر شود بیمار حتما باید به دندانپزشک مراجعه کند .
دردهای طولانی تر چندین علت می توانند داشته باشند :
عفونت استخوان
ممکن است هنوز میزانی باکتری در استخوان و اطراف ریشه به جا مانده باشد که یا سیستم ایمنی بدن توان از بین بردن آن را دارد یا باید برای بالا بردن سرعت و قدرت این پروسه آنتی بیوتیک با تجویز پزشک تجویز می شود.
ایجاد عفونت کانال ریشه
این اتفاق زمانی میتواند بیفتد که قسمتی از دندان پر شده به اصطلاح نشتی داده باشد و راه را برای بزاق دهان و باکتری ها باز نموده باشد . که در این صورت ورود باکتری به داخل کانال ریشه بعد از چند روز موجب عفونت می شود .
و یک دلیل روکش کردن دندان بعد از پایان درمان ریشه جلوگیری از این اتفاق است .
کانال از دست داده
ممکن است مقداری از عصب داخل دندان مانده باشد که اگر عفونت اتفاق بیفتد دندان به فشار هم حساس خواهد شد و در این مواقع پزشک پس از معاینه و رادیوگرافی باید دوباره درمان ریشه را تکرار کند .
نشتی ماده شستشو دهنده سدیم هیپوکلوریت به خارج از نوک ریشه
که معمولا برای کنترل آن اندودونتیست ها آنتی بیوتیک و مسکن تجویز می کنند.
روکش خیلی بزرگ یا پر کردن بیش از حد دندان
اگر میزان مواد گذاری روی حتی به میزان کمی هم زیادتر از نیاز باشد فشاری به دیواره دندان خواهد آورد که موجب درد ریشه دندان خواهد شد .
در این صورت دندانپزشک به سادگی میزان روکش و پرکردگی را میتواند تنظیم کند و مقدار اضافه را بردارد.
از آنجا که درمان ریشه از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است و چنانچه به درستی و با تکیه بر دانش و تجربه انجام شود خطرات و دردهای ناشی از آن تا حد زیادی کاهش می یابد حتما برای انجام آن به پزشک متخصص و اندودونتیست مجرب مراجعه نمایید .
درمان ریشه کلاسیک موفقیت بسیار بالایی دارد و تقریباً بیش از 95 درصد موارد موفقیت‌آمیز است. از این نظر این درمان بسیار درمان موفقیت‌آمیزی است که بسیار در حفظ عملکرد طبیعی دندانها سابقه خوبی دارد.
بعد از اتمام کار درمان ریشه(عصب‌کشی) دندان باید با یک ماده دائمی پر شود و در صورت نیاز روکش هم صورت گیرد. فاصله درمان ریشه و پر کردن نباید خیلی طولانی شود و در حالت عادی حدوداً بیشتر از دو هفته طول نکشد.
یکی از ترس های بزرگ در مورد این نوع درمان، دردناک بودنش است. اما حقیقت این است که اگر درمان توسط یک دندانپزشک مجرب و حرفه ای نجام شود درد یا به شدت کم میشود یا اصلا دردی تجربه نخواهد شد. دردی که حین عمل احساس می شود معمولا ناشی از وجود عفونت است و ربطی به خود درمان ندارد زیرا اصولا روت کانال دردناک نیست زیرا شخص بی حس میشود آنگاه عمل آغاز میشود.
هرچند که خود عمل نباید درد داشته باشد اما تجربه مقداری ناراحتی و حساسیت بعد از درمان میتواند طبیعی باشد. این احساس ناراحتی موقتی است و با داروهای غیرنسخه ای به راحتی تسکین پیدا میکنند. در کنار داروی مسکن، دندانپزشک برای کاهش عفونت یا خشکاندن آن آنتی بیوتیک تجویز میکند.
تشخیص دقیق این مسئله با دندانپزشک است ولی درصورتی‌که درد دندان خودبه‌خود دارید، درد نبض‌دار شدید دارید و شما احتمالاً نیاز به درمان ریشه‌دارید. به‌علاوه معاینه، تست، مشاهده رادیوگرافی و سابقه علائم شما میتواند در تشخیص نیاز یا عدم نیاز به این درمان برای دندانپزشک کمک‌کننده باشد.البته باید بدانید همه ی دندان های نیازمند درمان(عصب کشی) درد ندارند.
تا ۱ ساعت پس از درمان از میل نمودن خوراکی های جویدنی خودداری فرمایید .
ممکن است تا دو هفته پس از درمان ریشه دندان درد داشته باشید در این صورت می توانید از داروی ضد درد طبق تجویز دندانپزشک خود استفاده نمائید و در صورت عدم تسکین درد به دندانپزشک خود مراجعه نمائید .
تورم در ناحیه دندان درمان ریشه شده امری طبیعی است و در صورت بروز ، جهت دریافت آنتی بیوتیک مناسب به دندانپزشک خود مراجعه نمائید و از مصرف دارو بدون تجویز خودداری فرمایید .
ممکن است تا حدود یک ماه پس از درمان ریشه هنگام جویدن احساس فشار و درد داشته باشید این حساسیت به مرور زمان رو به کاهش می رود . در صورت تداوم و یا افزایش درد به دندانپزشک خود مراجعه نمائید .
دندانی که درمان ریشه میشود شکننده است از فشار وارد کردن به ناحیه دندان خودداری فرمائید و جهت جلوگیری از شکستن دندان نسبت به روکش کردن آن اقدام نمائید .
در ایده آل ترین شرایط حدود ۸۰درصد احتمال موفقیت درمان ریشه وجود دارد در صورت عدم موفقیت بنا به تشخیص دندانپزشک درمان ریشه مجدد و یا جراحی ریشه انجام خواهد شد .
حفظ دندان طبیعی با کمک عصب‌کشی مزایای بسیاری دارد:
جلوگیری از کاهش توانایی جویدن
جلوگیری از کاهش نیروی بایت و حفظ حس طبیعی دندانها
حفظ ظاهر طبیعی
جلوگیری از وارد آمدن فشار بیش از حد بر دندان‌های اطراف و ساییدگی شدید آن‌ها
