هر ساختمان با هر نوع کاربری که داشته باشد، چه مسکونی و چه صنعتی، بدون شک فاضلاب نیز تولید خواهد کرد. اینکه این فاضلاب چه باشد و چه ماهیتی داشته باشد فاقد اهمیت است؛ آنچه که در این میان بیش از هر چیز دیگری اهمیت دارد، دفع این فاضلاب است. تنها راهی که برای دفع این فاضلاب‌ها به ذهن می‌رسد، استفاده از انواع لوله فاضلابی و انتقال فاضلاب به محل‌های ازپیش تعیین شده است.
اما لوله فاضلابی دقیقاً چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ تفاوت آن با لوله‌های معمولی چیست؟ و مهم‌ترین سؤالی که باید پرسید، این است که اصلاً انواع لوله فاضلابی کدام است؟ در این مقاله می‌خواهیم نگاهی به همین موضوع داشته باشیم. ابتدا پیش‌درآمدی بر ماهیت لوله‌های مورداستفاده برای انتقال فاضلاب خواهیم داشت و سپس انواع لوله فاضلابی پرکاربرد را به شما معرفی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
یکی از مهم‌ترین انواع لوله که در ساخت هر نوع ساختمان به کار می‌رود، لوله فاضلابی است. همان‌طور که احتمالاً خودتان نیز در مقدمه متوجه شدید، مهم‌ترین کاربردی که می‌توان برای این دسته از لوله‌ها مطرح کرد، انتقال فاضلاب تولید شده توسط واحدهای مسکونی و تولیدی است. حال ممکن است این لوله‌ها در نهایت به چاه‌های مخصوص فاضلاب منتهی، یا اینکه به سیستم فاضلاب شهری متصل شوند.
باتوجه به جنس و روش ساخت، لوله‌های فاضلابی را می‌توان به انواع مختلفی تقسیم‌بندی کرد. برخی از لوله‌ها فلزی و برخی دیگر از جنس پلاستیک هستند. برای انواع لوله فاضلاب متداول در ایران، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
· لوله‌های آزبست
· لوله‌های چدنی
· لوله‌های PVC
· لوله‌های UPVC
· لوله‌های CPVC
· لوله‌های پلی‌اتیلن HDPE
· لوله‌های گالوانیزه
· لوله‌های مسی
· لوله‌های پوشفیت
· لوله‌های بتنی
در بخش قبلی، به‌اختصار انواع لوله‌های فاضلابی را برای شما نام بردیم. در این بخش، به‌طور کامل درباره‌ی هر یک از این لوله‌ها صحبت خواهیم کرد. موارد کاربرد آن‌ها را برای شما خواهیم گفت و نگاهی به مزایا و معایب هر یک نیز خواهیم داشت.
انواع لوله فاضلابی رایج در ایران، به شرح زیر هستند:
یکی از انواع لوله فاضلابی که برای انتقال فاضلاب در مسافت‌های بالا استفاده می‌شود، لوله‌های بتنی و لوله‌های آزبست هستند. همان‌طور که از نام این لوله مشخص است، لوله‌های بتنی از بتن ساخته شده‌اند. لوله‌های آزبست نیز از ترکیب آزبست (پنبه نسوز یا همان پشم‌شیشه) درست شده‌اند.
از جمله مزایای این لوله‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- مقاومت بسیار بالا در برابر فشار
- طول عمر بسیار زیاد، حدود 100 تا 150 سال (در شرایط ایده‌آل)
این لوله‌ها معایبی نیز دارند که به شرح زیر هستند:
- آسیب در صورت وجود درختان زیاد و نفوذ ریشه‌ها
- آزبست نیز می‌تواند موجب بروز عوارض و بیماری‌های مختلف در افراد شود؛ به همین دلیل استفاده از آن درسراسر دنیا ممنوع شده است.
از انواع لوله‌های فلزی مورداستفاده برای انتقال فاضلاب، می‌توانیم به لوله‌های چدنی نیز اشاره کنیم. لوله‌های چدنی از قدیمی‌ترین انواع لوله فاضلابی هستند و هنوز هم در ساختمان‌های مسکونی و غیرمسکونی، مورداستفاده قرار می‌گیرند. این لوله‌ها مزایای بسیاری دارند که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاومت بسیار بالا
- طول عمر بسیار زیاد
- مناسب برای ساخت‌وسازهایی با ارتفاع زیاد
- تحمل وزن بالای فاضلاب
- مقاومت در برابر سایش‌های فاضلابی داخل لوله
- عایق در برابر صداهایی که ممکن است تولید شود.
علاوه بر مزایا، بد نیست که از معایب انواع لوله‌های چدنی برای فاضلاب نیز اطلاع داشته باشید:
- این لوله‌ها در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی، مقاومت پایینی دارند.
- در مقایسه با دیگر انواع لوله در بازار، قیمت لوله چدنی بسیار بالاتر است.
از دیگر انواع لوله فاضلابی فلزی، می‌توانیم به لوله‌های گالوانیزه اشاره کنیم. هرچند که کاربری اصلی این لوله‌ها بیشتر برای دستگاه‌های تهویه یا انتقال آب شرب است، اما در موارد خاص، از آن‌ها برای انتقال فاضلاب نیز استفاده می‌شود. لوله‌های گالوانیزه دارای مغزی فولادی هستند و روکش داخلی و خارجی آن‌ها از جنس فلز روی است. همین مسئله باعث شده است که مزایای زیر را به همراه داشته باشند:
- مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی
- مقاومت در برابر انواع رسوبات
- ظاهری زیبا و مناسب برای اجرای روکار
بعد از لوله‌های بتنی و فلزی، نوبت به لوله‌های پلاستیکی فاضلاب است. می‌توان گفت که امروزه متداول‌ترین و رایج‌ترین انواع لوله فاضلابی که در ساخت‌وسازهای ایران مورداستفاده قرار می‌گیرد، همین لوله‌های پلاستیکی هستند. این لوله‌های پلاستیکی، در بیشتر مواقع از جنس PVC هستند و خود نیز انواع مختلفی دارند.
از جمله انواع لوله فاضلابی PVC می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- لوله PVC معمولی که در حقیقت همان لوله‌های پلیکا هستند و رنگ خاکستری دارند. این لوله‌ها در برابر فشار مقاومت بالایی دارند و طول عمرشان نیز بسیار بالا است؛ اما باید بدانید که انعطاف کمی دارند و تحمل حرارت بالا را نیز ندارند. از جمله برترین تولیدکنندگان انواع لوله‌های پی‌وی‌سی در ایران، می‌توان به برند پلیمر گلپایگان اشاره کرد.
- لوله CPVC: نوع پیشرفته‌تر لوله‌های معمولی پلیکا به شمار می‌روند، این لوله‌ها در ترکیبات خود دارای کلر نیز هستند و به همین دلیل، انعطاف‌پذیری بیشتری دارند. به‌علاوه در برابر حرارت بالا نیز تحمل بیشتری از خود نشان می‌دهند.
- لوله UPVC: بهترین لوله در بین انواع لوله فاضلابی PVC، همین نوع لوله است. این لوله‌ها در بین لوله‌های پلاستیکی بیشترین مقاومت را دارند. در برابر مواد شیمیایی و حرارت بالا ساختار خود را حفظ می‌کنند و به‌صورت کلی، برای انتقال فاضلاب خانگی و صنعتی بهترین گزینه به شمار می‌روند.
این لوله نیز از انواع لوله‌های پلاستیکی به شمار می‌رود، اما ساختار آن به نسبت تمام لوله‌های پلاستیکی ذکر شده در این مقاله، سنگین‌تر و البته مستحکم‌تر است. از لوله‌های پلی‌اتیلن سنگین، بیشتر در شهرسازی استفاده می‌شود؛ این لوله‌ها در ابعاد بزرگ تولید می‌شوند و می‌توانند برای مسافت‌های بسیار طولانی، گزینه‌ای ایده‌آال باشند. از جمله مزایای انواع لوله فاضلابی HDPE می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- مقاومت و طول عمر بسیار بالا
- انعطاف‌پذیری بسیار و مقاومت در برابر فشار
- عدم وجود نشتی و شکستگی در آن‌ها
- مقاوم در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی
- قابلیت کنترل و کاهش فشار آب
و به‌عنوان آخرین نوع از انواع لوله فاضلابی که در این مقاله معرفی خواهیم کرد، باید به سراغ لوله‌های پوش فیت برویم. این لوله‌ها را می‌توان جدیدترین و پیشرفته‌ترین انواع لوله برای انتقال فاضلاب در دنیا دانست؛ این لوله‌ها دارای تمامی ویژگی‌های مورد نیاز برای انتقال فاضلاب هستند و همین ویژگی‌ها باعث شده است که لوله‌های پوشفیت، به بهترین گزینه برای شما تبدیل شوند. باید به این نکته نیز اشاره کنیم که لوله‌های پوش فیت نیوفلکس، امروزه از پرفروش‌ترین انواع لوله در بازار ایران است.
از جمله مزایای انواع لوله فاضلابی پوشفیت می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- مقاومت در پوسیدگی از هر نوع
- مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی
- عدم ایجاد رسوب در داخل لوله
- مقاومت در برابر حرارت و شعله
- عدم نشتی و خروج آب از درزهای اتصال
لوله‌های فاضلابی، از جمله مهم‌ترین انواع لوله هستند که در ساختمان‌سازی به کار می‌روند. هر ساختمانی با هر نوع کاربری که داشته باشد، بدون شک به لوله فاضلابی نیز نیاز خواهد داشت. ما در این مقاله، نگاهی به انواع لوله فاضلابی داشتیم تا اطلاعات شما را در این زمینه افزایش دهیم. شناخت انواع این لوله‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا باتوجه به آنچه که در ذهن دارید، بهترین‌ها را انتخاب کنید. در پایان، بگذارید نظر شما را نیز جویا شویم؛ شما چه انواع دیگری از لوله‌های فاضلابی می‌شناسید؟ آن‌ها را به ما نیز معرفی کنید!
