همانژیوم کبد، یک تومور خوش خیم (غیر سرطانی) در کبد است که از خوشه‌هایی از حفره‌های پر از خون تشکیل شده است. اکثر همانژیوم‌های کبدی علائمی ایجاد نمی کنند، اگرچه در صورت بزرگ شدن، می‌توانند باعث کم اشتهایی، تهوع و استفراغ شوند. همانژیوم‌های کوچکتر نیازی به درمان ندارند، اما همانژیوم‌های بزرگتر ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.
همانژیوم کبد یا همانژیوم هپاتیک ، یک تومور خوش خیم (غیر سرطانی) در کبد است که از خوشه‌هایی از حفره‌های پر از خون تشکیل شده است که توسط شریان کبدی (کبد) تغذیه می‌شود. معمولاً یک بیمار فقط یک همانژیوم دارد، اما در برخی موارد ممکن است بیش از یکی وجود داشته باشد. همانژیوم به سرطان تبدیل نمی‌شود و به سایر نواحی بدن سرایت نمی‌کند.
همانژیوم کبدی شایع‌ترین تومور خوش خیم (غیر سرطانی) کبد است که تا 5 درصد از بزرگسالان در ایالات متحده را تحت تأثیر قرار داده است.
همانژیوم کبد در بزرگسالان شایع‌تر از کودکان است. سن معمول در هنگام تشخیص 30-50 سال است، اما ممکن است در هر سنی رخ دهد. همانژیوم کبد در زنان بیشتر از مردان رخ می‌دهد، اما می‌تواند هر دو را درگیر کند.
علل همانژیوم کبد شناخته نشده است. برخی از موارد ممکن است ژنتیکی باشد (در خانواده وجود دارد).
بیشتر همانژیوم‌های کبدی علائمی ایجاد نمی‌کنند و تنها زمانی کشف می‌شوند که بیمار برای یک بیماری غیرمرتبط دیگر ویزیت شود.
همانژیوم‌های کوچک (با قطر چند میلی متر تا 2 سانتی متر) و متوسط (2 تا 5 سانتی متر) معمولاً علائمی ایجاد نمی کنند، اما باید به طور منظم توسط پزشک پیگیری شوند. چنین نظارتی لازم است زیرا حدود 10٪ همانژیوم ها به دلایل ناشناخته در طول زمان افزایش می یابند.
همانژیوم‌های غول پیکر کبد (بیش از 10 سانتی متر) معمولاً علائم و عوارضی را ایجاد می‌کنند که نیاز به درمان دارند. علائم اغلب شامل درد بالای شکم است، زیرا توده بزرگ به اطراف بافت کبد فشار می‌آورد. علائم دیگر عبارتند از:
· اشتهای ضعیف
· احساس سیری سریع هنگام خوردن یک وعده غذایی
· حالت تهوع
· استفراغ
· احساس نفخ بعد از غذا خوردن
همانژیوم کبد معمولاً در طول معاینه فیزیکی معمول یا آزمایشات آزمایشگاهی کشف نمی‌شود. تشخیص معمولاً از مطالعات تصویربرداری که برای یک بیماری متفاوت انجام می شود، ناشی می‌شود.
تکنیک‌های تصویربرداری که می‌توانند همانژیوم کبد را از انواع دیگر تومورها جدا کنند عبارتند از:
1- سونوگرافی با کنتراست (امواج صوتی با فرکانس بالا از طریق بافت‌های بدن ارسال می شود و پژواک ها ضبط می‌شوند و به فیلم یا عکس تبدیل می‌شوند)
2- توموگرافی کامپیوتری (CT) (اشعه ایکس و کامپیوتر، تصاویری از سطح مقطع بدن تولید می‌کنند)
3- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) (یک آهنربا بزرگ، امواج رادیویی و یک کامپیوتر تصاویر را تولید می‌کنند)
4- آنژیوگرافی (کنتراست اشعه ایکس برای مشاهده رگ‌های خونی بدن)
5- سینتی گرافی (اسکن هسته ای که از یک ماده ردیابی رادیواکتیو به نام تکنتیوم-99m برای تشکیل تصویری از همانژیوم استفاده می‌کند).
برخی از همانژیوم‌ها در بدو تولد یا اوایل کودکی (در 5 تا 10 درصد از کودکان یک ساله) تشخیص داده می‌شوند. همانژیوم معمولاً در طول زمان کوچکتر می‌شود و ممکن است در برخی موارد ناپدید شود.
اگر همانژیوم کبدی کوچک، پایدار و بدون علامت باشد، می توان آن را با مطالعات تصویربرداری هر شش تا 12 ماه یکبار کنترل کرد.
هیچ درمان دارویی برای همانژیوم کبدی وجود ندارد. اگر همانژیوم به سرعت رشد کند یا باعث ناراحتی یا درد قابل توجهی شود، ممکن است به جراحی برای برداشتن همانژیوم نیاز باشد.
تکنیکی به نام آمبولیزاسیون، که در آن رگ‌های خونی تغذیه کننده همانژیوم مسدود می‌شوند، می‌تواند رشد آن را کند یا معکوس کند.
در ادامه به چند روش درمان این بیماری می‌پردازیم:
جراحی برای برداشتن همانژیوم کبد: اگر همانژیوم به راحتی از کبد جدا شود، پزشک ممکن است جراحی را برای برداشتن توده توصیه کند.
جراحی برای برداشتن بخشی از کبد از جمله همانژیوم:در برخی موارد، جراحان ممکن است نیاز به برداشتن بخشی از کبد شما همراه با همانژیوم داشته باشند.
روش‌هایی برای توقف جریان خون به همانژیوم: بدون خون رسانی، همانژیوم ممکن است رشد معکوس کند یا کوچک شود. این روش برای متوقف کردن جریان خون، بستن شریان اصلی (بستن شریان کبدی) یا تزریق دارو به شریان برای مسدود کردن آن (آمبولیزاسیون شریانی) است. در این روش بافت سالم کبد آسیبی نمی‌بیند زیرا می‌تواند از سایر رگ‌های مجاور خون بگیرد.
جراحی پیوند کبد: در موارد بعید که همانژیوم بزرگ یا همانژیوم‌های متعدد دارید که با روش‌های دیگر قابل درمان نیستند، پزشک ممکن است جراحی را برای برداشتن کبد و جایگزینی آن با کبد اهداکننده توصیه کند.
پرتو درمانی: پرتودرمانی از پرتوهای انرژی قدرتمندی مانند اشعه ایکس برای آسیب رساندن به سلول‌های همانژیوم استفاده می‌کند. این درمان به دلیل در دسترس بودن درمان‌های ایمن‌تر و مؤثرتر، بندرت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
زنانی که به همانژیوم کبدی مبتلا شده‌اند در صورت باردار شدن با خطر عوارض روبرو هستند. اعتقاد بر این است که هورمون زنانه استروژن، که در دوران بارداری افزایش می‌یابد، باعث بزرگتر شدن برخی از همانژیوم‌های کبدی می شود.
به ندرت، همانژیوم در حال رشد می‌تواند علائم و نشانه‌هایی را ایجاد کند که ممکن است نیاز به درمان داشته باشد، از جمله درد در ربع بالای سمت راست شکم، نفخ شکم یا حالت تهوع. داشتن همانژیوم کبدی به این معنی نیست که نمی‌توانید باردار شوید. با این حال، بحث در مورد عوارض احتمالی با پزشک می‌تواند به شما در انتخاب آگاهانه‌تر کمک کند.
داروهایی که بر سطح هورمون در بدن شما تأثیر می‌گذارند، مانند قرص‌های ضد بارداری، در صورت تشخیص همانژیوم کبدی، می‌توانند باعث افزایش اندازه و عوارض شوند. اما این موضوع بحث برانگیز است. اگر این نوع دارو را مد نظر دارید، فواید و خطرات آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
· پارگی (خود به خود یا در اثر ضربه فیزیکی)
· فشرده سازی (فشار آوردن) به اندام‌های اطراف مانند معده (که منجر به احساس سیری بلافاصله پس از شروع غذا می‌شود). مجاری صفراوی (که منجر به یرقان می‌شود)؛ یا کپسول کبد (که باعث درد می‌شود)
· عوارض خونریزی، یا در داخل تومور، یا خارج از تومور به داخل حفره شکمی
· عوارض دژنراتیو، مانند لخته شدن خون در داخل همانژیوم، یا ایجاد کلسیفیکاسیون (رسوب کلسیم در تومور) یا بافت اسکار
از آنجایی که علت همانژیوم کبدی مشخص نیست، هیچ راهی برای پیشگیری از آن وجود ندارد.
افرادی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به همانژیوم کبدی هستند عبارتند از:
· بزرگسالان
· کسانی که به مدت طولانی از داروهای خاصی مانند استروئیدها استفاده کرده‌اند
زنان و عوامل مرتبط با خانم‌ها مانند:
· استروژن درمانی
· استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی
· بارداری
· دو بار یا بیشتر زایمان داشتن
· هورمون درمانی برای درمان علائم یائسگی
· درمان‌های تحریک تخمدان
کسانی که از مواد شیمیایی تولید شده توسط هورمون‌های جنسی استفاده می‌کنند که ممکن است باعث رشد همانژیوم شود.
عواملی که می‌توانند خطر تشخیص همانژیوم کبدی را افزایش دهند عبارتند از:
سن شما: همانژیوم کبدی را می‌توان در هر سنی تشخیص داد، اما بیشتر در افراد 30 تا 50 ساله تشخیص داده می‌شود.
جنسیت شما: زنان بیشتر از مردان با همانژیوم کبدی تشخیص داده می‌شوند.
بارداری: احتمال تشخیص همانژیوم کبدی در زنان باردار بیشتر از زنانی است که هرگز باردار نشده‌اند. اعتقاد بر این است که هورمون استروژن که در دوران بارداری افزایش می‌یابد، ممکن است در رشد همانژیوم کبد نقش داشته باشد.
درمان جایگزینی هورمونی زنانی که از درمان جایگزینی هورمونی برای علائم یائسگی استفاده می‌کنند، ممکن است بیشتر از زنانی که این کار را نمی‌کنند، به همانژیوم کبدی تشخیص داده شوند.
برای همانژیوم کبد، برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک بپرسید عبارتند از:
اندازه همانژیوم کبد من چقدر است؟
آیا من یک همانژیوم کبدی دارم یا همانژیوم‌های متعدد؟
آیا همانژیوم کبد من در حال رشد است؟
چه آزمایش‌های اضافی نیاز دارم؟
آیا من به درمان همانژیوم کبدی نیاز دارم؟
آیا داروهایی وجود دارد که ممکن است همانژیوم من را بدتر کند؟
از پرسیدن هر سوال دیگری که دارید دریغ نکنید.
همانژیوم کبدی بیماری نگران کننده‌ای نیست. اگر به این بیماری مبتلا شده‌اید تحت نظر یک پزشک مجرب قرار گرفته تا در صورت نیاز فرآیند درمان خود را از سر بگیرید. ابتلا این بیماری دلایل مختلفی دارد. سعی کنید حد الامکان از ابتلا به این بیماری دوری کنید. همانژیوم کبدی با روش‌های مختلفی که در مقاله گفته شد، قابل درمان است.
کلینیک تخصصی سونوگرافی و رادیولوژی وهاب آقایی یکی از بهترین، قدیمی و همینطور مجهزترین مراکز سونوگرافی یا اولتراسوند،ماموگرافی و رادیولوژی ایران است. اگر شما علاقه‌مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد روش درمانی کلینیک تصویربرداری دکتر وهاب در خیابان ولیعصر تهران و تیم حاذق این کلینیک هستید؛ با کلینیک تماس بگیرید. https://www.drvahabaghai.com/
