جمجمه یک ساختار استخوانی است که از چندین استخوان کوچک‌تر تشکیل شده است که سر و صورت را می‌سازند و همچنین از مغز، چشم و اعصاب محافظت می‌کنند.
به قسمت‌هایی از جمجمه که در زیر مغز قرار گرفته است، قاعده جمجمه گفته می‌شود که از 5 استخوان مختلف تشکیل شده است. قاعده‌ی جمجمه یک ساختار بسیار حساس است چون اعصاب و عروق بسیار مهمی از این ناحیه عبور می‌کند و همچنین محل اتصال مغز به نخاع در قاعده جمجمه واقع شده است. در این مطلب به عمل جراحی قاعده جمجمه و موارد وابسته به آن می پردازیم. تا انتها همراه باشید.
برای خارج کردن تومورهایی که در قاعده جمجمه قرار گرفته‌اند، می‌توان از روش‌های اندوسکوپی استفاده کردن تومورهایی که در قاعده جمجمه قرار گرفته‌اند، می‌توان از روش‌های اندوسکوپیک استفاده کرد.
در گذشته که روش‌های اندوسکوپیک توسعه پیدا نکرده بودند، تنها راه دستیابی به قاعده جمجمه، باز کردن کاسه‌ی سر بود که روشی بسیار خطرناک‌تر بود؛ ولی در حال حاضر با کمک روش‌های اندوسکوپیک می‌توان از طریق بینی یا دهان وارد قاعده‌ی جمجمه شد و تومورهای این ناحیه را خارج کرد.
به طور کلی، اگر به هر علتی نیاز باشد که در قاعده جمجمه جراحی‌ای صورت گیرد، می‌توان از این روش‌های اندوسکوپیک استفاده کرد. برخی از این موارد عبارتند از:
1- تومورهای مغز: تومورهای هیپوفیزی تومورهایی هستند که در قاعده‌ی جمجمه قرار گرفته‌اند. همچنین، مننژیوما نوعی از تومور است که در هر قسمتی از مغز ممکن است تشکیل شود؛ اگر این تومور در قاعده‌ی جمجمه واقع شده باشد، می‌توان آن را با استفاده از این روش‌های اندوسکوپیک خارج نمود.
2- تومورهای نخاع: کوردوما یک نوع از تومورهای نخاعی است که رشد بسیار آهسته دارد. اگر این تومور در نواحی فوقانی قرار گرفته باشد، برای خارج کردن آن می‌توان از جراحی قاعده‌ی جمجمه بهره گرفت.
3- کیست‌های جنینی: گاهی به دلیل یکسری نقایصی که در تشکیل ساختار اعصاب مرکزی وجود دارد، ممکن است که یکسری کیست در قاعده جمجمه تشکیل شود (که عمدتا در ناحیه‌ی هیپوفیز دیده می‌شوند) . جراحی قاعده جمجمه روش بسیار خوبی برای خارج کردن این کیست‌هاست.
4- نورالژی تری‌ژمینال: عصب تری‌ژمینال (سه‌قلو) عصبی است که عصب‌دهی حسی صورت را برعهده دارد. گاهی به‌دلیل تشکیل یک حلقه‌ی عروقی در اطراف این عصب، این عصب تحت فشار قرار می‌گیرد و بیمار دچار یک درد تیرکشنده و بسیار شدید (شبیه به برق گرفتگی) در یک سمت صورت می‌شود. این حلقه‌ی عروقی، عمدتا در قاعده‌ی جمجمه تشکیل می‌شود و برای خارج کردن آن، می‌توان از جراحی قاعده جمجمه استفاده کرد.
5- آنوریسم‌های قاعده جمجمه: آنوریسم به برجستگی‌های عروقی گفته می‌شود که در معرض پارگی و ایجاد خونریزی هستند. اگر آنوریسم در قاعده‌ی جمجمه باشد، برای پیشگیری از خونریزی، لازم است که آن را با جراحی قاعده‌ی جمجمه خارج نمود.
6- بدشکلی‌های شریانی وریدی (AVM): همانند آنوریسم‌ها، AVM ها هم ساختارهایی هستند که ریسک پارگی و خونریزی در آن‌ها بالاست و باید برای پیشگیری از خونریزی، حتما خارج شوند. اگر این ساختارها در قاعده جمجمه واقع شده باشند، با روش‌های اندوسکوپیک می‌توان آن‌ها را خارج نمود.
برخی از عوارض مربوط به این نوع از عمل جراحی عبارتند از:
1- مننژیت: به علت آسیب به ساختارهای اطراف مغز، ممکن است که عفونت وارد جمجمه شود و فرد مبتلا به مننژیت گردد.
2- نشت مایع مغزی نخاعی: به علت پاره شدن ساختارهای اطراف مغز، ممکن است که مایع مغزی نخاعی از جمجمه خارج و از بینی دفع گردد. علائم این اختلال، آبریزش بینی، سردرد، اختلال بینایی، تهوع و استفراغ می‌باشد.
3- تغییرات بینایی: به‌دلیل عبور اعصاب بینایی از قاعده‌ی جمجمه، ممکن است که به آن‌ها آسیب وارد گردد و بیمار طیف وسیعی از اختلالات بینایی را تجربه نماید.
4- خونریزی داخل جمجمه‌ای
5- سکته مغزی
با توجه به حساس بودن موقعیت قاعده جمجمه و ساختارهایی که از این قسمت عبور می‌کنند و همچنین عوارضی که ممکن است به‌دنبال این روش جراحی به‌وجود بیاید، حتما جراح خود را به‌دقت انتخاب بفرمایید.
