سیستم اعصاب مرکزی از دو قسمت مغز و نخاع تشکیل شده است. تحتانیترین قسمت مغز – که محل اتصال آن به نخاع است- را ساقه مغز مینامند. ساقهی مغز از 3 قسمت تشکیل شده است که از بالا به پایین عبارتند از مغز میانی، پل مغزی و بصل النخاع. در خلف پل مغزی (Pons) ، مخچه (Cerebellum) قرار گرفته است که در بین این دو ساختار، یک فضا ایجاد میشود که به آن سیپی انگل (CP Angle) میگویند.
همانطوری که توضیح داده شد، سیپی انگل صرفا یک ناحیهی آناتومیک خاص در مغز است و به هر توموری که در این ناحیه قرار بگیرد، تومور سی پی انگل میگویند. این تومورها حدود 5 تا 10% تومورهای داخل جمجمه را به خود اختصاص میدهند. خوشبختانه، این تومورها عمدتا خوشخیم هستند و عمدتا در اوایل دههی پنجم زندگی تشخیص داده میشوند.
تومورهای سی پی انگل را به طور کلی، به دو دسته تقسیم میکنند:
1- تومورهای اولیه: این تومورها از خود ناحیهی سیپی انگل منشا میگیرند. این تومورها عمدتا خوشخیم هستند و احتمال بدخیمی در آنها، کمتر از 1% گزارش شده است.
2- تومورهای متاستازی: اینها تومورهای بدخیمی هستند که از قسمتهای دیگر بدن، توسط جریان خون یا مایع مغزی نخاعی به سیپی انگل آورده شده و در آنجا مستقر شدهاند.
تومورهای اولیه شامل:
اعصاب مهمی از ناحیهی سیپی انگل عبور میکنند و در اطراف این اعصاب، یکسری سلولهای حمایتکننده وجود دارد که به آنها سلولهای شوان میگویند. به توموری که ناشی از رشد بیش از حد این تومورها باشد، شوانوما گفته میشود. این تومورها حدود 75 تا 85% تومورهای این ناحیه را به خود اختصاص میدهند و عمدتا از عصب شنوایی نشات میگیرند.
در اطراف مغز و نخاع، یکسری ساختارها و پردههای محافظتکننده وجود دارد که به آنها مننژ میگویند. اگر تومورها از این ساختارها منشا بگیرند، به آنها مننژیوما میگویند. این تومورها دومین تومور شایع در این ناحیه هستند و تقریبا 10 تا 15% موارد را به خود اختصاص میدهد.
این تومورها به دلیل قرار گرفتن بافت اشتباه در ساختار مغز، هنگام تشکیل شدن آن در دوران جنینی، است؛ بنابراین نوعی تومور مادرزادی محسوب میشوند ولی عمدتا در دههی 3 تا 5 علامتدار و تشخیص داده میشوند. این تومورها حدود 8% تومورها را به خود اختصاص میدهند.
1- کاهش شنوایی و وز وز گوش: گفتیم که شایعترینِ این تومورها، مربوط به اعصاب شنوایی هستند؛ درنتیجه این بیماران دچار کاهش شنوایی و وزوز گوش بهصورت یکطرفه میشوند.
2- اختلال تعادل: به دلیل اثر فشاریای که بر مخچه وارد میشود، ممکن بیمار دچار اختلال تعادل گردد.
3- بی حسی و درد صورت: یکی از اعصاب مهمی که از سیپی انگل عبور میکند، عصب سهقلو میباشد که عصبدهی حسی صورت را برعهده دارد. بهدلیل تحت فشار قرار گرفتن این عصب، ممکن است که بیمار دچار بیحسی و درد تیرکشنده و خنجری (شبیه به شوک الکتریکی) در صورت شود.
4- سردرد: سردرد این بیماران عمدتا صبحگاهی و پس از بیدار شدن از خواب است و ممکن است با تهوع، استفراغ، کاهش بینایی و خوابآلودگی همراه باشد. این علائم بخاطر افزایش فشار داخل مغر رخ میدهد.
بهترین روش تشخیص این تومورها استفاده از MRI است ولی استفاده از CT Scan هم تا حد زیادی میتواند موثر واقع شود. با کمک این یافتههای تصویربرداری، تا حد زیادی میتوان نوع تومور را تشخیص داد.
با توجه به موقعیت حساس و ساختارهای حیاتیای که در این ناحیه واقع شدهاند، دسترسی جراحی بسیار محدود میباشد. اگر تومور از نوع مننژیوما باشد، میتوانیم آن را با جراحی خارج کنیم ولی در سایر موارد، میتوان از جراحیهای میکروسکوپی (Microsurgery) و پرتودرمانی (Radiotherapy) استفاده نمود.