ادعای خزعلی در سازمان ملل: CBR، ابزاری برای توانمندسازی زنان دارای معلولیت یا شعاری توخالی؟
خانم خزعلی در سخنرانی خود در سازمان ملل متحد، اجرای طرح CBR (توانبخشی مبتنی بر جامعه) از سال ۱۳۷۴ را به عنوان دستاوردی مهم در زمینه ارائه خدمات توانبخشی، کاهش فقر و برابرسازی فرصت‌ها برای افراد دارای معلولیت در ایران معرفی کرد. ایشان به اذعان سازمان جهانی بهداشت، این طرح را به عنوان یک الگوی موفق در جهان قلمداد نمودند.
اما با وجود این ادعاها، بررسی دقیق وضعیت فعلی طرح CBR، تناقضات و چالش‌های متعددی را آشکار می‌کند:
۱. در حالی که روزی ستاد CBR به عنوان یکی از دفاتر تثبیت شده بهزیستی با ساختاری قوی فعالیت می‌کرد، در حال حاضر و در دوره قادری "ارباب تفاهم‌نامه‌ها و اعجاب تقدیرنامه‌ها" این ستاد به شدت ضعیف شده و تنها یک کارشناس تخصصی در آن باقی مانده است!
۲. بودجه اختصاص یافته به این طرح به شدت ناچیز است؛ به طوری که برای هر پرونده فقط حدود 15 هزار تومان بابت دستمزد تسهیلگران، مجریان و هزینه طرح در نظر گرفته شده که آن هم با تاخیرهای چندین ماهه پرداخت می‌شود.
۳. تعداد تسهیلگران دارای معلولیت که مجریان آموزش دیده این طرح بودند، به طور قابل توجهی کاهش یافته و هیچ‌گونه بیمه‌ای برای آنها در نظر گرفته نشده است.
۴. فقدان بانک اطلاعاتی دقیق و به‌روز از خدمت‌گیرندگان و خدمت‌دهندگان، چالش دیگری است که گریبانگیر این طرح شده است.
۵. بهزیستی علی‌رغم وعده‌های مکرر، هنوز نتوانسته جشن پوشش صد در صدی کشور توسط این برنامه را برگزار کند و آمار ارائه شده در این زمینه نیز غیرمستند و مبهم است.
۶. تداخل وظایف و عدم شفافیت در رابطه با مرکز مثبت زندگی و طرح CBR، سردرگمی و ناکارآمدی را به دنبال داشته است.
با توجه به این چالش‌ها، جای تعجب است که چگونه خانم خزعلی از طرح CBR به عنوان ابزاری برای اشتغال، توانمندسازی و برابرسازی فرصت‌ها برای زنان روستایی دارای معلولیت نام می‌برند. به نظر می‌رسد ایشان بدون توجه به واقعیت‌های موجود، صرفاً به دنبال ارائه تصویری مثبت و غیرواقعی از وضعیت زنان در ایران هستند.
لازم است به جای شعارهای توخالی، به مشکلات و چالش‌های موجود در طرح CBR توجه جدی شود و برای رفع آنها اقدامات عملی صورت گیرد. در غیر این صورت، این طرح نه تنها به اهداف خود نخواهد رسید، بلکه به هدر رفتن منابع و ناامیدی بیش از پیش جامعه هدف منجر خواهد شد.
بدیهی است یادداشت ارائه شده صرفاً به منظور نقد عملکرد و بررسی چالش‌های موجود در طرح CBR نگاشته شده است و به هیچ عنوان قصد نادیده گرفتن تلاش‌ها و خدمات ارزشمند دست‌اندرکاران این طرح را ندارد.
