هرگاه سخن از حقوق معلولان و توان یابان می شود، بحث به سمت حقوق مدنی می رود و در این سال ها کمتر چالش های اقتصادی قوانین تصویب شده و همچنین ضرورت توجه به حقوق این جامعه چندمیلیونی از منظر اقتصاد و بودجه بررسی شده است؛ اگرچه جداکردن حقوق مدنی از بایدهای اقتصادی به راحتی مقدور نیست اما واقعیت این است که هراندازه که نگاه عمومی به سمت جامعه معلولان اصلاح شود تا بودجه لازم و زمینه های اقتصادی فراهم نشود، این بخش بزرگ از جامعه ایران همچنان منزوی خواهد ماند و این موضوع را تجربه چندساله فعالان حقوق معلولان هم به خوبی اثبات می کند. علاوه براین و پس از تلاش چندساله فعالان حوزه حقوق معلولان بالاخره قانون جامع حمایت از حقوق معلولان در مجلس ایران به تصویب رسید و تمام مراحل قانونی را هم طی کرد ولی در این دو سال گذشته گره چندانی از مشکلات این جامعه حل نکرده که این موضوع هم اهمیت توجه به این قانون در بودجه نویسی را نشان می دهد.
در ادامه قائم مقام انجمن نابینایان ایران در گفت و گو با «شرق» به برخی از این مشکلات می پردازد و از خواسته های جامعه معلولان از دولت جدید و به خصوص وزیر تعاون می گوید.
«منصور شادکام» با برشمردن انتظارات جامعه نابینایان از وزیر تازه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می گوید: در سال های گذشته شاهد بی توجهی به مواد مختلف قانون جامع حمایت از حقوق معلولان بودیم و حالا با تغییر دولت و آغاز به کار وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی انتظار داریم این شرایط تغییر کند. او دراین باره ادامه می دهد: آقای دکتر شریعتمداری وزیر پیشین تعاون، کار و رفاه اجتماعی زحمات زیادی کشیدند اما انتخاب های ایشان در ارتباط با معلولان مبتنی بر تخصص و اشراف نبود.
متاسفانه ریاست سازمان بهزیستی و مجموعه مسئولان دولت گذشته نتوانستند به تعهدات خود درخصوص قانون جامع حمایت از حقوق معلولان عمل کنند. همواره اعلام می کردند به علت کمبود بودجه و وضع تحریم ها قانون معلولان اجرائی نمی شود. این در حالی است که مسئله تنها بودجه نیست و مدیریت ضعیف آقایان در بهزیستی باعث و بانی بسیاری از مشکلات موجود است؛ چر اکه در همان دولت قبل، هستند مدیرانی مانند دکتر حسینی در سازمان آموزش و پرورش استثنائی کشور که با جذب منابع مالی توانستند طرح توان افزایی دانش آموزان معلول را اجرائی کنند. بسیاری از تجهیزات کمک توان بخشی ویژه دانش آموزان خریداری شده و در حال واگذاری به مدارس استثنائی است.
شادکام در این باره ادامه می دهد: یکی از سازمان هایی که در ارتباط با معلولان مسئولیت مستقیم دارد، سازمان بهزیستی است. حال آنکه رئیس وقت سازمان بهزیستی کشور و معاونین ایشان به ویژه در امور توان بخشی، بسیار ضعیف هستند و مدیریت فعلی به هیچ عنوان نمی تواند پاسخ گوی نیاز ها و خواسته های جامعه معلولان کشور باشد. از جناب آقای دکتر عبدالملکی که اشراف کافی به حوزه توان بخشی دارند، انتظار داریم یکی از قوی ترین مدیران خود را در راس سازمان بهزیستی به کار گیرد. مدیری که هم حوزه اجتماعی را خوب بشناسد و هم به نیاز های معلولان واقف باشد. مدیری که بتواند عدالت را در جامعه معلولان اجرا کند.
چرا وزرای تعاون ما در سال های اخیر همواره فکر می کنند مدیران سازمان بهزیستی باید از میان جامعه پزشکان باشند؟ پزشکانی که وقتی به بهزیستی می آیند، به جای آنکه معاونان خود را از میان جامعه شناسان و افراد متخصص انتخاب کنند، از میان پزشکان انتخاب می کنند و در نتیجه افرادی خارج از حوزه بهزیستی وارد این سازمان عریض و طویل می شوند. یکی از عوامل نارضایتی جامعه معلولان کشور از مدیران بهزیستی در سال های گذشته، همین عدم تخصص و اشراف آنها به حوزه معلولان است.
از آقای دکتر عبدالملکی تقاضا داریم مدیر بعدی سازمان بهزیستی را از میان افرادی انتخاب کند که دغدغه معلولان را داشته باشد. مدیران جوان و متخصص را به کار گیرد تا آنها توان کاهش مشکلات معلولان را به طور واقعی داشته باشند. فرصت های زیادی از دست رفته و دیگر وقت شعاردادن نیست.
قائم مقام انجمن نابینایان ایران در ادامه و درباره قانون مهم حمایت از حقوق معلولان هم می گوید: اجرای قانون جامع حمایت از حقوق معلولان به صورت تمام و کمال، یکی دیگر از خواسته های جامعه نابینایان و معلولان کشور از وزیر جدید تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. در سال های اخیر در بهترین حالت تنها پنج درصد بودجه قانون جامع تخصیص یافته و این میزان به هیچ عنوان نمی تواند نیاز های معلولان را پوشش دهد.
از دکتر عبدالملکی تمنا داریم با رایزنی هایی که با سازمان برنامه و بودجه انجام می دهند، سهم معلولان در بودجه قانون جامع افزایش یابد. اجرای کامل هر کدام از مواد این قانون به ویژه ماده ۲۷، می تواند باعث بهبود کیفیت زندگی معلولان شود. منصور شادکام با بیان اینکه حتی اگر در خوشبینانه ترین حالت قانون سه درصد استخدام معلولان در دستگاه های دولتی در عمل هم اجرائی شود، باز هم پاسخ گوی نیاز معلولان در حوزه اشتغال نیست، تصریح کرد: خوشبختانه دکتر عبدالملکی تجربه کار در معاونت اشتغال کمیته امداد را در کارنامه خود دارد. ایشان خوب می دانند درحال حاضر وضعیت اشتغال در میان محرومان و معلولان چگونه است. وام ۵۰میلیون تومانی فعلی در حوزه اشتغال دیگر وام خوداشتغالی محسوب نمی شود و با این تورم افسارگسیخته این میزان، به وام خرید کالا تقلیل یافته است.
از دکتر عبدالملکی انتظار داریم بودجه صندوق فرصت های شغلی معلولان افزایش یابد تا با کمک سایر مکانیسم های حمایتی به ویژه در بعد کارفرمایان بتوانیم سهم اشتغال معلولان را بالاتر ببریم. قائم مقام انجمن نابینایان ایران با اشاره به اینکه هنوز خیلی از افراد در نوبت دریافت مستمری هستند هم می گوید: از وزیر جدید تعاون، کار و رفاه اجتماعی انتظار داریم در میزان یارانه هایی که به معلولان از طرف دولت اختصاص یافته است، تجدیدنظر کنند. میزان مستمری فعلی باوجود همه افزایش هایی که در سال های اخیر پیدا کرده به علت رشد بی رویه تورم، به هیچ عنوان تناسبی با هزینه های جاری معلولان ندارد. علاوه بر این، هنوز بسیاری از معلولان در پشت نوبت دریافت خدمات سازمان بهزیستی از جمله مستمری ها هستند. برخی قوانین نیز در این بین باید اصلاح شود. برای مثال چنانچه فرد معلولی ازدواج کند و به شهر دیگری برود، مستمری وی قطع می شود و فردی که تا دیروز مستمری دریافت می کرده به پشت نوبت می رود. ایجاد سامانه های الکترونیک در این حوزه ها می تواند برخی از این موانع و قوانین دست و پا گیر را از بین ببرد.
شادکام می گوید: یکی دیگر از جدی ترین نیاز های معلولان که در سال های اخیر مغفول مانده و دولت و سازمان بهزیستی به آن توجهی نکرده، بحث مهم تامین و توزیع تجهیزات کمک توان بخشی در کشور است. محصولاتی که با رشد قیمت دلار و تجهیزات وابسته شاهد افزایش قیمت ۳۰۰ تا ۵۰۰ درصدی بوده و خرید آن دیگر از توان معلولان و خانواده های آنها خارج است.
از جناب آقای دکتر عبدالملکی تقاضا داریم فکری به حال این مسئله کند. بودجه تجهیزات سازمان بهزیستی در حال حاضر، به هیچ عنوان کفاف نیاز معلولان در حوزه تجهیزات را نمی دهد و ما برای رسیدن به این امر، نیازمند یک بودجه فرا سازمانی از سوی دولت هستیم؛ امری که در همه دنیا سابقه دارد. یعنی تامین تجهیزات کمک توان بخشی در همه کشورهای دنیا وظیفه دولت هاست و امیدواریم وزیر جدید کار و رفاه اجتماعی، توجه ویژه ای نسبت به این مسئله داشته باشد.منبع روزنامه شرق
