یکی از چالشها و معضلات اساسی در صنایع مختلف، مقابله با عوامل سایش و جلوگیری از کاهش طول عمر ماشین آلات و دستگاه های خط تولید میباشد. در کارخانجات سیمان، فولاد، معادن و ... تمامی دغدغه مدیران، رساندن تجهیزات به زمان تعمیرات بعدی کارخانه میباشد بطوریکه در این بین مجبور به توقف خط و تعمیرات خارج از برنامه نشوند. یکی از راههای متداول سختکاری سطوح به وسیله الکترود ضدسایش یا سخت پوششکاری میباشد.
اجازه بدهید مقداری بیشتر روی آنالیز و عناصر بحث کنیم. همانطور که میدانید عنصر کروم تاثیر بسزایی در میزان سختی الکترودها و فلزات ایفا میکند. بنا به تفکری رایج که تا حد زیادی نیز اشتباه میباشد اولین موضوعی که در الکترودهای ضد سایش به آن توجه میشود میزان درصد کروم الکترودها میباشد. توجه داشته باشیم که مقدار زیاد کروم به تنهایی باعث افزایش مقاومت سایشی نخواهد شد بلکه ترکیب ایده آلی از کروم و عوامل کارباید ساز در هر پیوندی میتواند باعث افزایش سختی در الکترودهای ضدسایش و نهایتا تعیین کننده ارتقای طول عمر متفاوت تجهیزات باشند.
وانادیوم، نیوبیوم، تیتانیوم، مولیبدن، تنگستن و ... عناصری هستند که باعث کارباید سازی در عناصر تشکیل دهنده الکترودها می شود. مقادیر بسیار اندک از این کارباید سازها میتواند نتایجی شگرف در راندمان و سختی پذیری الکترود را به تجهیز بدهند. حضور این عناصر باعث افزایش سختی الکترودها شده و بهبود رفتار سایشی را سبب میشود. به عبارت ساده تر در سختی های یکسان این عوامل کاربایدی هستند که باعث راندمان و ماندگاری بیشتر فلز جوش روی قطعات صنعتی میشود.
نکته بعدی سایز و حجم این عوامل کارباید ساز در تشکیل فازهای سخت میباشد که رابط مستقیم به فرمول های تولید الکترودها و فرآیندهای متالورژیکی آن دارد.
پس نیاز است که جهت بررسی اجمالی کیفیت یک محصول و ارزیابی سختی آن به پارمترهای مختلفی درعناصر تشکیل دهنده نیز دقت بیشتری را لحاظ نمود. البته واضح است که هر تولید کننده مقادیری از اطلاعات جداول را بصورت محرمانه نزد خود محفوظ نگه میدارد.
برای این مبحث بررسی اجمالی الکترود ضدسایش AMA 1600 V را خواهیم داشت.
در صنعت کشور وقتی نام الکترود ضدسایش را میشنویم شاید اولین کد و برندی که در ذهن صنعتگران خطور میکند محصول AMA 1600 V میباشد. این کد از تولیدات ضدسایشی شرکت آما شامل عناصری مانند کروم، کربن، مولیبدن، منگنز و وانادیوم میباشد که برای تحمل سه عامل همزمان: سایش، ضربه و فشار مناسب است. سوال اینجاست که با یک گرید الکترودهای ضدسایش میتوان برای هر تجهیزی استفاده کرد؟ قطعا خیر. استانداردهای مختلف الکترودهای ضدسایش به این دلیل تهیه و تولید شده اند تا در رفتارهای عوامل سایشی متفاوت و در اپلیکیشن های مختلف بتوانند بهترین عملکرد را از خود بروز دهند. پس استفاده از یک محصول مانند آما 1600 نمیتوان انتظار عملکردی مناسب در تمامی سازه ها و صنایع را داشت.
اجازه بدهید مقداری بیشتر روی آنالیز و عناصر بحث کنیم. همانطور که میدانید عنصر کروم تاثیر بسزایی در میزان سختی الکترودها و فلزات ایفا میکند. بنا به تفکری رایج که تا حد زیادی نیز اشتباه میباشد اولین موضوعی که در الکترودهای ضد سایش به آن توجه میشود میزان درصد کروم الکترودها میباشد. توجه داشته باشیم که مقدار زیاد کروم به تنهایی باعث افزایش مقاومت سایشی نخواهد شد بلکه ترکیب ایده آلی از کروم و عوامل کارباید ساز در هر پیوندی میتواند باعث افزایش سختی در الکترودهای ضدسایش و نهایتا تعیین کننده ارتقای طول عمر تجهیزات باشند.
پیرو یک سنت اشتباه، بسیار زیاد مشاهده میکنیم که هر جایی که صحبت از هاردفیسینگ و الکترودهای ضد سایش میشود از برند آما 1600 استفاده میکنند. درحالیکه خانواده الکترودهای ضدسایش بسیار وسیع و متنوع بوده و طبق صحبتی که داشتیم، هر کد و استانداردی را برای رفتارهای خاصی با عملکردهای متفاوت تولید میکنند. مثلا در استاندارد الکترود آما 1600 هم، شامل مقدار معینی عنصر منگنز میباشد. از خصوصیات اصلی منگنز افزایش ضربه پذیری و تحمل ضربات میباشد. ترکیب منگنز با مقداری کروم و وانادیوم میتواند مقاومت مطلوبی به سه پارامتر سایش، ضربه و پرس یا فشار ایجاد نماید.
الکترودهای ضدسایش Duich UM با ترکیبی ایده آل از عوامل کاربایدساز و عناصر سختی ساز تحت استاندارد E 6 UM 60 تولید شده و با سختی 60 راکول سی و راندمان بسیار بالا و البته قیمت های بسیار رقابتی تمایزی آشکار در صنعت ایجاد نموده است و دست صنعتکاران را جهت انتخاب بهترین ها باز گذاشته است.
دویچ پیشنهاد های بسیار گسترده ای را متناسب با صنایع و سازه ها ارائه میدهد. گاهی با یک انتخاب درست یک الکترود ضد سایش ولو با سختی پائینتر و با عناصر مناسب با تجهیز بتوان طول عمر بیشتری را به تجهیزات و ماشین آلات داد.
