اهمیت خلاصه نویسی تا چه میزان است؟ دانش آموزان هر روز که به مدرسه می روند، مواد و مطالب جدیدی را می آموزند؛ در نتیجه، حجمِ این آموزه های نه چندان ساده، همواره رو به افزایش است. آن ها برای اینکه از وقت خود بیشترین استفاده را بکنند، باید موارد ضروری را در اولویت قرار دهند و بیشتر وقت خود را صرف آن ها کنند؛ به عبارت دیگر، دانش آموزان باید مهارت خلاصه نویسی را به خوبی بلد باشند تا بتوانند از زمانشان بیشترین استفاده را ببرند و در نهایت، یادگیری شان و حتی نمره هایشان، افزایش پیدا کند؛ در واقع، خلاصه نویسی، نوعی یادداشت برداری حرفه ای محسوب می شود که تاثیرِ شگرفی بر روندِ یادگیری و تحصیل دانش آموزان دارد. در این مطلب، از مهارتِ خلاصه نویسی و اهمیتِ آن خواهیم گفت. با دانیون همراه باشید.
خلاصه نویسی به معنای استخراجِ نکات و جزئیاتِ مهم یک متن، بدون ذکرِ مثال است. در خلاصه نویسی، واژگان و ساختار جملات، به طور کلی عوض می شود و در واقع، نویسنده همه چیز را به زبان خودش می نویسد.
معمولاً تصور بر این است که خلاصه نویسی، کار ساده ای است و دانش آموزان باید بتوانند بدون هیچ آموزشی این کار را انجام دهند؛ حتی معلم ها، به عنوان تکلیف، از دانش آموزان می خواهند که داستان یا مقاله ای را بخوانند و خلاصۀ آن را در کلاس ارائه دهند؛ اما خلاصه نویسی به همین سادگی ها هم نیست! در واقع، خلاصه نویسی، یک مهارت است و مانند هر مهارتِ دیگری، باید آموزش داده شود.
به عنوان مثال، ساختار در خلاصه نویسی، اهمیت زیادی دارد. آن دسته از استراتژی های خلاصه نویسی که بر ساختار تاکید ندارند، چندان اثرگذار و دقیق نیستند؛ در واقع، دانش آموز باید ساختار اصلی متن را تشخیص دهد؛ به عنوان مثال، داستان، ساختار دارد؛ معمولا شخصیت های متعددی در آن وجود دارد؛ در یک فضای خاص رخ می‌دهد و فراز و فرود دارد؛ بنابراین اگر دانش آموز بخواهد داستان را خلاصه کند، باید عناصر مهم آن را بشناسد تا نکاتِ مهم را جا نیندازد یا مثلاً در مورد ساختارهای استدلالی، باید فرضیه ها، شواهد و استدلال های موجود در متن را در خلاصه نویسی در نظر داشته باشد، یا اگر ساختار متن، مقایسه ای بود، باید تشابه ها و تفاوت ها هم بیان شوند.
برخی از متن ها، چند لایه هستند و دانش آموزان باید بتوانند لایه های مختلف آن را تشخیص دهند و آن ها را از یکدیگر تفکیک کنند؛ به علاوه، اگر از چندلایه بودنِ متن آگاه باشند، می توانند همۀ معنا و مفهومِ آن را استخراج کنند و با دیدن این چند لایگی، گیج و گنگ نشوند. دانش آموزان باید بدانند که می‌توانند از جدول و شکل های مختلف استفاده کنند و از این طریق، خلاصه نویسی شان مفهوم تر شود.
همان طور که دیدید، خلاصه نویسی مهارت است و باید آن را آموخت؛ اما این کار آن قدر مزایا و فایده دارد که آموختنِ نحوۀ انجام آن، ارزش هر تلاشی را دارد. خلاصه نویسی، تاثیرِ شگفت انگیزی بر یادگیری دارد و باعث می شود دانش آموزان بتوانند مطالب مهم را با سرعت و بازدهی بالاتری مرور کنند و اما مزایای خلاصه نویسی:
دانیون را در اینستاگرام دنبال کنید dunion.app
سایت دانیون dunion.ir
