سوال پرسیدن، بهترین راه برای رسیدن به دیدگاه های وسیع تر یا راه‌حل های خلاقانه‌تر است. کودکان با سوال پرسیدن می آموزند؛ دانش آموزان با سوال پرسیدن یاد می گیرند؛ اشخاص تازه‌کار با سوال پرسیدن می آموزند. در واقع، سوال پرسیدن، راحت ترین و اثربخش ترین راه یادگیری به شمار می رود. متفکران برجسته هم هیچ گاه دست از پرسیدن برنداشتند ؛زیرا می دانستند که پرسیدن، بهترین راه برای دستیابی به دیدگاه های عمیق تر است. معلم ها باید از اهمیت سوال پرسیدن آگاه باشند و راه سوال پرسیدن را برای دانش آموزان باز بگذارند. در واقع، آن ها باید سوال پرسیدن را به راهی برای مشارکت دانش آموزان در روند تدریس تبدیل کنند؛ از سوی دیگر، دانش آموزان نیز باید بدانند که سوال پرسیدن، ساده ترین و بهترین راه یادگیری است و نباید هیچ کوتاهی در طرح سوال هایشان داشته باشند یا آن را نشانۀ ضعف خود بدانند. در این مطلب، در مورد اهمیت سوال پرسیدن و دلیل تشویق دانش آموزان به پرسیدن سوال را برایتان خواهیم گفت. با دانیون همراه باشید.
نقش سوال پرسیدن در یادگیری
نقش سوال پرسیدن در یادگیری بر هیچ کس پوشیده نیست؛ حتی با ایمان می توان گفت، دانش آموزی موفق است و درس را یاد می گیرد که همواره سوال می پرسد. در ادامه، به تاثیراتِ سوال پرسیدن بر روندِ یادگیری دانش آموزان خواهیم پرداخت.
1. سوال پرسیدن کلاس را از یکنواختی خارج می سازد
اگر در کلاس درس، فقط معلم صحبت کند؛ پس کلاس جمعی چه معنایی دارد؟ سوال پرسیدن باعث مشارکت دانش آموز در کلاس می شود و در نتیجه، فضای کلاس را از یکنواختی و سردی خارج می کند. هیچ فرقی نمی کند که معلم سوال را مطرح کند یا دانش آموز؛ فقط تعامل و مشارکت مهم است. اگر معلم در اواسط کلاس از دانش آموزان سوال بپرسد، متوجه خواهد شد که آیا آن ها واقعاً به درس گوش می دادند یا اینکه فقط سرشان را تکان می دادند و تظاهر به گوش دادن و فهمیدن می کردند. اگر هم دانش آموزان هنگام تدریس معلم سوال بپرسند، معلوم می شود که به مبحث ارائه شده گوش می دادند و در مورد آن فکر می کردند.
2. سوال پرسیدن باعث طرح سوالات بیشتر می شود
صرف نظر از اینکه چه کسی سوال را مطرح می کند، معلم یا دانش آموز، طرحِ سوال همیشه باعث ایجاد سوالات دیگر می شود. گاهی سوالی مطرح می شود که به مبحثِ بعدی مربوط می شود و این خیلی خوب است، چرا که باعث می شود دانش آموزان برای رو به رو شدن با مبحث بعدی، آمادگی بیشتری پیدا کنند. اگر هم معلم ببیند سوال طرح شده باعث می شود دانش آموزان از موضوع اصلی درس فاصله بگیرند، می تواند پاسخ به سوال را به آخر کلاس موکول کند؛ اما هرگز نباید سوال را نادیده بگیرد!
3. سوالات، دانش آموزان را به فکر کردن وا می دارد
معلم می تواند سوالی را مطرح سازد، چند دقیقه صبر کند تا دانش آموزان در مورد سوال فکر کنند و در نهایت، نام یکی را صدا بزند و از او بخواهد جواب سوال را بگوید. هیچ فرقی هم نمی کند جواب سوال درست باشد یا نه، بلکه موضوع مهم، به فکر واداشتنِ دانش آموزان است.
4. سوال پرسیدن روند یادگیری را بهبود می بخشد
یادگیری و سوال پرسیدن، ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند؛ در واقع، آن یادگیری که بدون طرح سوال رخ دهد، یادگیری نیست، بلکه اطلاعاتی است که به صورت طوطی وار حفظ می شود. وقتی دانش آموز سوالی را مطرح می کند، نشان می دهد که به موضوع علاقه دارد و دوست دارد بیشتر در مورد آن بداند. سوال پرسیدن باعث شکل گیری و پرورش یافتنِ توانایی هایی مانند تفکر منطقی، تفکر انتقادی، تفکر پیچیده و تصمیم گیری در دانش آموزان می شود. وقتی دانش آموزی سوالی را مطرح می کند؛ یعنی فراتر از مطالب کتاب درسی و سخنان معلم فکر کرده است. وقتی هم معلم از دانش آموزان سوال می پرسد؛ در واقع، سبب افزایش علاقه و انگیزۀ آن ها می شود و آن ها را به یادگیری تشویق می کند.
5. سوال پرسیدن باعث افزایش مشارکت دانش آموزان در کلاس می شود
تدریس سالم و استاندارد، تدریسی است که در آن، تعامل میان دانش آموزان و معلم برقرار باشد؛ به عبارت دیگر، دانش آموز نباید غیرفعال باشد و فقط گوش دهد، بلکه معلم و دانش آموزان باید با یکدیگر کلاس را پیش ببرند و همه در تدریس مشارکت داشته باشند؛ به عبارت دیگر، روند تدریس و یادگیری باید پویا باشد. سوال پرسیدن باعث می شود که نقش دانش آموز در کلاس و روند تدریس، پررنگ تر شود. معلم باید همواره از دانش آموزان سوال بپرسد، فرقی هم نمی کند دانش آموزان پاسخ درست بدهند یا اشتباه، مسئلۀ مهم، مشارکتِ آن ها در کلاس و روند تدریس است.
6. سوال پرسیدن نشان دهنده علاقمندی است
گاهی برخی سوالات به مذاق معلم خوش نمی آید؛ اما پیش از آنکه برآشفته شوند، باید به این فکر کنند که مسئلۀ مهم، سوال پرسیدن است و نباید تند برخورد کنند. سوال پرسیدن، نشان دهندۀ کنجکاوی و اشتیاق دانش آموزان است.
برای خواندن مطالب بیشتر به اینستاگرام ما مراجعه کنید: dunion.app
برای مشاهده خدمات به سایت ما سر بزنید dunion.ir
