اینکه فهمیدن و درک کردنِ مطالب درسی، در مقایسه با حفظ کردنِ آن ها، خیلی بهتر است، بر هیچ کس پوشیده نیست؛ اما در برخی موارد، چاره ای جز حفظ کردن نداریم. حفظ کردنِ متون طولانی، کار دشواری است و هر چه به روز امتحان نزدیک تر می شویم، این دشواری بیشتر هم خواهد شد؛ اما آیا هیچ راهی وجود ندارد که بتواند کارِ حفظ کردن را آسان تر کند؟ البته که وجود دارد! حفظ کردن و به خاطر سپردن متونِ طولانی، فوت و فن هایی دارد که اگر با آن ها آشنایی داشته باشید، می توانید طولانی ترین متون را نیز خیلی زود به خاطر بسپارید، حتی اگر فاصلۀ چندانی تا امتحانات نداشته باشید! در این مطلب، به شما خواهیم گفت که چگونه متن های طولانی را حفظ کنید. با دانیون همراه باشید!
روش های حفظ کردنِ متن های طولانی
گاهی مجبوریم یک شعر یا متنِ طولانی را حفظ کنیم؛ مثلاً وقتی امتحان داریم یا می خواهیم متنی را سر کلاس ارائه دهیم و باید آن را از بَر باشیم؛ به طور کلی، حفظ کردن، کار چندان ساده ای نیست؛ و اگر به روش درست نیز صورت نگیرد، به مراتب دشوارتر هم خواهد بود! حتی ممکن است مطالب، چند ساعت هم در ذهنتان باقی نمانند؛ به خصوص اگر متن مورد نظرتان طولانی هم باشد! اما اگر روش ها و نکات مهم در مورد چگونگی به یاد سپردنِ متون طولانی را بدانید و به آن ها عمل کنید، این کار برایتان راحت تر و حتی شیرین خواهد بود. در ادامه، روش های حفظ کردن متن های طولانی را برایتان خواهیم گفت.
ذهنتان را آماده کنید!
وقتی می خواهید متنی طولانی را به خاطر بسپارید، در وهلۀ اول، باید ذهنتان را به خوبی آماده کنید. روانشناسان معتقدند که تصمیم گیری برای حفظ متن های طولانی و مطلع کردنِ ذهن از این تصمیم، باعث می شود مغز برای حفظ کردن آماده تر شود و متن را زودتر در خود ثبت کند.
چند بار از روی متن بخواهید!
چند بار از روی متن مورد نظرتان بخوانید، از اول تا آخر. در این مرحله از خوانشِ متن، فقط و فقط به معنای و محتوای متن فکر کنید، نه به هیچ چیز دیگر! اگر خوب تمرکز کنید و محتوا و پیامِ متن را به درستی درک کنید، دیگر نیازی نیست لغت به لغتِ آن را حفظ کنید؛ به علاوه، اگر محتوای متن را به خوبی درک کنید، یادآوری آن نیز به مراتب برایتان آسان تر خواهد بود.
متن را به چند بخش تقسیم کنید!
پس از آنکه چند بار از روی متن روخوانی کردید، آن را روی یک برگۀ جداگانه بنویسید و به چند قسمت تقسیم کنید. حفظ کردن را با قسمت های کوتاه آغاز کنید. در مورد شعر هم می توانید همین کار را انجام دهید. شعر را به چند بخش تقسیم کنید و در هر بخش ، مطالبی را بگنجانید که بیشتر به یکدیگر مرتبط هستند؛ به عنوان مثال، وقتی می خواهید شعر را به چند بخش تقسیم کنید، قسمت هایی را که ریتم مشابهی دارند، در یک بخش قرار دهید. این گروه بندی، به یاد سپردن و یادآوری متن یا شعر را برایتان بسیار آسان‌تر خواهد کرد.
وقتی متن یا شعر را به چند بخش تقسیم می کنید، ابتدا باید قسمت اول را بخوانید، چندین بار آن را تکرار کنید تا آن را حسابی حفظ کنید، سپس به سراغ قسمت بعدی بروید. بخش بعدی را که حفظ کردید، دوباره به بخش های قبلی برگردید و آن ها را تکرار کنید. آن قدر این کار را تکرار کنید تا کاملاً متن را از حفظ شوید و همۀ قسمت های آن را به یاد بسپارید.
متن را با صدای بلند بخوانید!
متن را چند بار از اول تا آخر و با صدای بلند بخوانید. وقتی هم آن را از بر شُدید، چند بار آن را از حفظ بخوانید. در این مرحله، متن را به همراه داشته باشید تا اگر قسمتی را فراموش کردید، بتوانید از متن کمک بگیرید. این بار، به آهنگِ متن گوش کنید و سعی کنید آن را به ذهن بسپارید. این کار باعث می شود آهنگ متن در ذهنتان ثبت شود، آن را راحت تر به خاطر بسپارید و بعداً هم آن را راحت تر به خاطر بیاورید. موسیقی و آهنگِ زبان، به حافظۀ شما کمک می کند تا متن را بهتر به ذهن بسپارد.
استراحت کنید!
در روندِ حفظ کردنِ متن طولانی، زود به زود استراحت کنید، چراکه اگر روندِ حفظ کردن را به چند بخش تقسیم کنید و به طور مکرر استراحت کنید، مغز، عملکرد بهتری خواهد داشت.
متن را تصور کنید!
وقتی متن را حفظ کردید، دوباره آن را بخوانید و کلمات را در ذهنتان تصور کنید. اگر هم دوست داشتید می توانید تفسیر خودتان را از متن در ذهنتان تصور کنید.
از روی متن بخوانید و صدایتان را ضبط کنید
اگر دوست داشته باشید، می توانید حین خواندن، صدایتان را ضبط کنید و پس از آنکه کمی استراحت کردید، به آن گوش دهید. اگر هم متن، پیش تر توسط شخصی دیگر خوانده و ضبط شده است، می توانید به آن فایل صوتی آماده رجوع کنید، هیچ فرقی نمی کند خودتان آن را خوانده باشید یا شخص دیگری. هرچه احساسات بیشتری را در روندِ حفظ کردن دخیل کنید، متن را راحت تر یاد می گیرید.
بخوابید!
پس از آنکه متن را حفظ کردید، بلافاصله بخوابید. وقتی به خواب می روید، مغزتان تصاویر و اطلاعاتی را که طی روز گردآوری کرده است، پردازش، و در خود ثبت می کند. وقتی مدت زیادی بیدار هستید و فعالیت می کنید، مغزتان خسته می شود و به دلیل حجم اطلاعاتی که دریافت می کند، سرعتش کاهش می یابد. وقتی می خوابید، مغزتان روی آنچه حفظ کرده اید متمرکز می شود. از خواب که بیدار شدید، باز هم به سراغ متن مورد نظرتان بروید و تمرین را از سر بگیرید.
سخن آخر
تکرار، راهِ یادگیری و به یاد سپردنِ همه چیز است. اگر این تکرار به روش درست صورت بگیرد، نتیجۀ اثربخش تری را در پی خواهد داشت. اگر آنچه را گفتیم به ترتیب و با دقت انجام دهید، می توانید دشوارترین و طولانی ترین متن ها را نیز از حافظۀ کوتاه مدت‌تان به حافظۀ بلندمدت خود منتقل کنید و به هدفتان برسید.
