چشم یکی از پیچیده‌ترین اندام‌های بدن است که از قسمت‌هایی مانند عدسی، عنبیه، قرنیه و پلک تشکیل شده و هر یک از آن‌ها نقش مهمی در عملکرد صحیح این عضو دارند. مشکلاتی که برای یک یا چند بخش چشم ایجاد می‌شوند، ممکن است به‌صورت موقت یا دائمی بینایی ما را مختل کنند و مانع از انجام فعالیت‌های روزانه‌‌مان شوند. در این مطلب با خدمات جراح چشم پزشک آشنا خواهید شد که توسط دکتر تاج‌دینی در کرج ارائه می‌شوند.
عیوب انکساری چشم یا refractive errors به عیوبی گفته می‌شود که در آن‌ها چشم توانایی متمرکز کردن نور روی شبکیه را ندارد؛ درنتیجه فرد نمی‌تواند درک درستی از تصاویری که مشاهده می‌کند، داشته باشد و دچار دوبینی، دید تار یا سردرد می‌شود. این اختلالات ایجاد شده ممکن است در محصلان افت وضعیت تحصیلی را در پی داشته باشد و در افراد بزرگسال منجر به تصادف یا حادثه در هنگام کار با ابزار خطرناک شوند؛ همچنین بی‌توجهی به این عیوب احتمال آمبلیوپی انکساری (نوعی تخریب غیرقابل درمان بینایی) را بالا می‌برد.
عیوب انکساری چهار نوع هستند:
1. میوپی (نزدیک‌بینی): نزدیک‌بینی در افرادی اتفاق می‌افتد که کره چشم از حالت نرمال طویل‌تر شده یا قدرت همگرایی عدسی چشم افزایش یافته باشد. در این صورت تصویر به‌جای این که روی شبکیه تشکیل شود، کمی جلوتر از آن ایجاد شده و فرد در تشخیص اشیای دور مشکل پیدا می‌کند.
2. هیپروپی (دوربینی): در افراد دوربین، تصویر ایجاد شده در قسمتی عقب‌تر از شبکیه ایجاد می‌شود که علت آن می‌تواند کاهش طول کره چشم یا کم شدن قدرت همگرایی عدسی و قرنیه باشد. در اثر اختلال هیپروپی، فرد در دیدن اشیای نزدیک ضعف دارد و این امر در هنگام مطالعه کردن یا فعالیت‌هایی که نیاز به ظرافت دارند، مشکل قابل توجهی به‌وجود خواهد آورد.
3. آستیگماتیسم (astigmatism): چشم افراد سالم سطح قرنیه انحنای یک‌دست و بدون برآمدگی دارد؛ درنتیجه زمانی که نور از آن عبور می‌کند، همه پرتوها در نقطه واحدی تجمع پیدا می‌کنند و تصویر منظمی ایجاد می‌شود. این درحالی است که در افراد دچار آستیگماتیسم، انحنای قرنیه در قسمت‌های مختلف کم یا زیاد می‌شود؛ به همین دلیل پرتوهای نور در نقاط مختلفی از شبکیه متمرکز شده و تصویری نامنظم به‌وجود می‌آید. اختلال آستیگماتیسم خود به دو نوع منظم و نامنظم تقسیم می‌شود.
4. پیرچشمی (presbyopia): میزان انحنای عدسی درهنگام مشاهده اجسام نزدیک و اجسام دور متفاوت است و این تفاوت سبب بهتر شدن فرایند دیدن تصاویر در فاصله‌های مختلف می‌شود. به‌مرور زمان و با افزایش سن، توانایی عدسی در تغییر انحنا و صخامت کاهش می‌یابد که نتیجه آن اختلال پیرچشمی است.
عیوب انکساری چشم به‌مرور زمان پیشرفت می‌کنند و روزبه‌روز به بینایی فرد بیشتر صدمه می‌زنند؛ به همین دلیل لازم است فرد هرچه سریع‌تر برای درمان آن‌ها اقدام کند. در ادامه به چند روش اصلاح عیوب انکساری چشم می‌پردازیم که همگی توسط دکتر تاج‌دینی انجام می‌شوند.
لیزیک یک روش رایج برای رفع عیوب انکساری چشم است. کلمه LASIKمخفف‌شده عبارت Laser Assisted In-Situ Keratomileusis است و معنای آن می‌شود: برش قرنیه بااستفاده از لیزر. بیش از دو دهه است که از روش لیزیک برای درمان میوپی، هیپروپی و آستیگماتسیم استفاده می‌شود و پس از انجام آن بیمار دیگر مجبور به زدن عینک یا لنز نخواهد بود. این عمل جراحی سرپایی بوده و نیازی به بیهوشی ندارد؛ همچنین زمان انجام آن نیز برای هر چشم حدود پنج دقیقه خواهد بود. لیزیک چشم نیاز به ظرافت و مهارت بالایی دارد؛ بنابراین در انتخاب پزشک خود بسیار دقت کنید.
برای انجام عمل لیزیک پزشک به بیمار داروی آرام‌بخش داده و چشم را به‌وسیله یک قطره، بی‌حس می‌کند؛ سپس بعد از برش دادن سطح قرنیه، از لیزر excimer و پرتو فرابنفش برای تغییر شکل آن استفاده می‌کند. این تغییر در افراد دوربین به‌صورت افزایش انحنای قرنیه و در بیماران نزدیک‌بین و آستیگمات، به شکل کاهش انحنای آن است.
شیوه رایج دیگری که برای اصلاح عیوب انکساری چشم انجام می‌شود، لازک (LASEK/ Laser Assisted Sub-Epithelial Keratectomy) یا PRK (Photorefractive Keratectomy) است که طی آن از لیزر excimer برای اصلاح فرم قرنیه استفاده می‌شود. در این عمل، جراح قسمتی از سلول‌های اپیتلیوم را می‌تراشد و پس از آن با تاباندن لیزر اقدام به شکل‌دهی آن می‌کند. در حین عمل لازک برای اصلاح نزدیک‌بینی مقداری از بافت مرکزی قرنیه حذف می‌شود تا همگرایی آن کاهش یابد؛ همچنین برای درمان دوربینی نیز جراح مقداری از سلول‌های بیرونی قرنیه را برمی‌دارد. در بیماران آستیگمات نیز قرنیه به‌صورت کروی فرم داده می‌شود.
عمل جراحی فمتولیزیک (Femto Lasik) یک جراحی بدون تیغه یا تمام لیزر است که در آن تمام مراحل، به‌وسیله پرتوی لیزر انجام می‌شود. درواقع تفاوت اصلی فمتولیزیک با عمل لیزیک، استفاده از لیزر فمتوسکند به جای تیغه برای ایجاد برش روی سطح قرنیه است. همین امر سبب کاهش عوارض بعد از عمل و کاهش مدت زمان مصرف دارو پس از جراحی فمتولیزیک می‌شود.
عمل جراحی فمتواسمایل (Femto Smile) یکی از کم‌خطرترین و کم‌عارضه‌ترین روش‌های اصلاح عیوب انکساری چشم است. این روش به relax smile نیز معروف است و علت نامگذاری آن نیز ایجاد یک برش کوچک به‌وسیله لیزر به شکل لبخند است. در عمل فمتواسمایل پس از ایجاد بی‌حسی موضعی در چشم بیمار، پزشک بااستفاده از لیزر فمتوسکند ویژو ماکس که قابلیت تنظیم دقیق پرتو را دارد، قرنیه را طوری برش می‌زند که درنهایت یک بافت عدسی‌شکل ایجاد می‌شود؛ سپس با زدن برش به عمق 2 الی 4 میلی‌متر در قسمت محیطی قرنیه، این بافت را بیرون می‌آورد. در این روش اعصاب چشمی کمتر درگیر می‌شوند و احتمال خشکی چشم پس از عمل پایین می‌آید.
امروزه بلفاروپلاستی یکی از عمل‌های جراحی بسیار رایج محسوب شده و نه‌تنها جنبه زیبایی دارد، بلکه در مواردی به تجویز پزشک و برای جلوگیری از آسیب به بینایی انجام می‌شود. در طی این عمل چربی تجمع‌یافته پشت پلک برداشته می‌شود و درنهایت چشم بازتر و شاداب‌تر دیده خواهد شد. عمل جراحی بلفاروپلاستی در سنین مختلفی انجام می‌شود؛ زیرا برخی افراد به دلیل پف پلک یا افتادگی پلک ژنتیکی که دارند، در سنین جوانی برای این عمل اقدام می‌کنند. ماندگاری اثر این جراحی در افراد بالای 40 سال، حدود 10 الی 12 سال خواهد بود.
عمل بلفاروپلاستی علاوه بر پف پشت پلک، در از بین بردن پف زیر چشم نیز موثر است و علاوه بر جوانسازی پوست اطراف چشم، به بهتر شدن بینایی فرد هم کمک می‌کند. اگر فرد تقاضای عمل بلفاروپلاستی برای پشت پلک و پف زیر چشم باشد، جراحی پس از بیهوش کردن بیمار انجام می‌شود؛ اما اگر پزشک بخواهد در حین عمل حرکت عضلات خارجی چشم را کنترل کند، بیمار تحت بی‌حسی موضعی قرار می‌گیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره عمل بلفاروپلاستی در کرج می‌توانید با مطب دکتر تاج‌دینی تماس بگیرید.
اگرچه بیماری‌های چشمی به‌تدریج ظاهر می‌شوند اما درصورتی که درمان نشوند ممکن است اختلالات جدی برای بینایی فرد ایجاد کنند. درصورتی که بینایی شما نیز دچار مشکل شده است و به دنبال درمان آن هستید، برای مشاوره با دکتر تاج‌دینی و آشنایی با دیگر خدمات به وبسایت شخصی دکتر مراجعه کنید.
