بستک ﺍﺯ ﺷﻬﺮستانﻫﺎﯼ غربی ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ، ﺑﺎ ﻗﺪﻣﺘﯽ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ، ﺩﺭ ﻗﺪﯾﻢ ﻣﺤﻠﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﺳﺘﺮﺍﺣﺖ ﮐﺎﺭﻭﺍﻥﻫﺎ ﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ ، ﺷﻬﺮ ﺑﺴﺘﮏ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﯼ ﮐﻮﻫﺴﺘﺎﻧﯽ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺷﻤﺎﻝ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻓﺎﺭﺱ ﻭ ﺍﺯ ﺷﺮﻕ ﻭ ﺟﻨﻮﺏ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ ﻣﺘﺼﻞ ﺍﺳﺖ.
ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺴﺘﮏ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺍﭼﻤﯽ ﺑﺎ لهجه ﺑﺴﺘﮑﯽ ﺳﺨﻦ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﻪٔ ﺯﺑﺎﻧﻬﺎﯼ ﭘﺎﺭﺳﯽ ﺟﻨﻮﺏ ﻏﺮﺑﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ.
برکه نماد اچمی ها و بادگیر خنکای نسیمِ معماری بستکی است.
ﺑﺴﺘﮏ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﻭ مشاهیر سیاسی زیادی ﺩﺍﺭﺩ.
احمد حبیبی نویسنده و پژوهشگر هرمزگانی می گوید وجود سنگ نگاره های باستانی و واژه های خاص زبان اچمی در شهرستان بستک نشان از قدمت زیاد و نیاز به بررسی و پژوهش ویژه دارد.
ﺍﺯ ﺍﻗﺴﺎﻡ ﺧﻮﺭﺩﻧﯽﻫﺎﯼ ﺳﻨﺘﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺴﺘﮏ ﻭ ﺑﺨﺶﻫﺎﯼ ﺁﻥ ﻣﻬﻮﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺷﻬﺮﺕ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﯽ ﺩﺍﺭﺩ ، ﺑﻌﻀﯽ ﺁﻧﺮﺍ ﻣﻬﯿﺎﻭﻩ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ.
با شنیدن نام بستک و بستکی ذهن اکثر مردم ایران و بخصوص جنوب به سوی ترانه های خاص بستکی و رقص پابلندی می رود که در این مورد بیشتر توضیح خواهیم داد.
در ﺍﻣﺎﺭﺕ و شهر ﺩﺑﯽ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺍﻣﯿﺮﻧﺸﯿﻦﻫﺎﯼ ﻫﻔﺖﮔﺎﻧﻪ ﺍﻣﺎﺭﺍﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﻋﺮﺑﯽ ، ﻣﺤﻠﻪﺍﯼ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺑﻨﺎﻡ ﻣﺤﻠﻪٔ « ﺑﺴﺘﮑﯿﻪ » ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﺳﺖ که تجار بستکی با مهاجرت از بستک به آنجا خانه هایی با معماری خاص بستکی بنا و حال به عنوان محله قدیمی دبی شناخته و ثبت شده است.
می توانید شهرستان بستک را در چند بخش مشهورِ بستک ، جناح ، هرنگ کوخرد ، گوده ، دهتل و فرامرزان در نظر بگیرید و با تعدادی از جاذبه های هر شهر و روستای این شهرستان در ادامه آشنا شوید.
بنگله کریکی بستک
ﮐﺮﯾﮑﯽ ﻧﺎﻡ ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺯﯾﺒﺎ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﺑﻊ ﺑﺨﺶ ﻣﺮﮐﺰﯼ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﺴﺘﮏ ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ، ﻭ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﻭ ﺍﺯ ﻧﻘﺎﻁ ﺩﯾﺪﻧﯽ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ . ﺍﯾﻦ ﻣﮑﺎﻥ جایگاه ﻭ ﺗﻔﺮﯾﺤﮕﺎﻩ ﺣﺎﮐﻤﺎﻥ ﺑﺴﺘﮏ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﮕﯿﺮﯾﻪ ﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ، ﺁﺛﺎﺭ ﮐﺎﺥ ﺳﻠﻄﻨﯽ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺑﻪ « ﺑﻨﮕﻠﻪٔ ﮐﺮﯾﮑﯽ » ﻭﺗﻔﺮﯾﺤﮕﺎﻩ ﺣﺎﮐﻢ ﭘﺮﻗﺪﺭﺕ ﺑﺴﺘﮏ ﻭﺟﻬﺎﻧﮕﯿﺮﯾﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﯽ ﺧﺎﻥ ﻣﺸﻬﻮﺭ « ﺻﻮﻟﺖ ﺍﻟﻤﻠﮏ » ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﮑﺎﻥ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﮐﻪ ﺣﮑﺎﯾﺖ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﺎﺷﮑﻮﻩٔ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﯽﺩﺍﺭﺩ . « ﺑﻨﮕﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻭﯾﻼ ﻭ ﺗﻔﺮﺝ ﮔﺎﻩ ﺑﯿﺮﻭﻥ ﺍﺯ ﺷﻬﺮ، ﺍﺻﻄﻼﺣﯽ ﻫﻨﺪﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺯﺑﺎﻥ ﺧﻮﺩﻣﻮﻧﯽ ﻫﺎ (ﺍﭼﻤﯽﻫﺎ ) ﻗﺪﯾﻢ ﺷﺪﻩﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻢ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﻧﻘﺎﻁ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﺑﺮﺩﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ » . ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺍﺳﺖ ﺳﺮﺳﺒﺰ ﻭﺯﯾﺒﺎ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﻭﻫﻨﮕﺎﻡ ﺭﯾﺰﺵ ﺑﺎﺭﺍﻥ ﻣﻮﺳﻤﯽ ﻭﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ﮐﻪ ﺑﺎﺭﺍﻥ ﺧﻮﺏ ﻣﯽﺑﺎﺭﺩ ﻭ ﮐﻮﻩ ﺩﺷﺖ ﺭﺍ ﺳﺮﺳﺒﺰ ﻣﯽﮐﻨﺪ . ﺁﺛﺎﺭ ﮐﺎﺥ ﺣﺎﮐﻤﺎﻥ ﺟﻬﺎﻧﮕﯿﺮﯾﻪ ﺭﻭﯼ ﺗﭙﻪﺍﯼ ﻧﻪ ﺑﺲ ﺑﻠﻨﺪ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﺏ ﺭﻭﺍﻥ ﭼﺸﻤﻪ ﺍﺯ ﮐﻨﺎﺭ ﺁﻥ ﻣﯽﮔﺬﺭﺩ ﻭ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯﯼ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺯﯾﺒﺎ ﻭ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﻪ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩﺍﺳﺖ .
ﺷﻌﺮﺍﺀ ﻣﺤﻠﯽ ﻫﺮﮐﺲ ﺑﺎﺫﻭﻕ ﺧﺎﺻﯽ ﻗﺼﺎﺋﺪﯼ ﺩﺭ ﻭﺻﻒ ﮐﺮﯾﮑﯽ ﻭ ﺯﯾﺒﺎﯾﯽ ﺁﻥ ﻭﺩﺭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺷﻌﺎﺭﯼ ﺳﺮﻭﺩﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﺃﻧﺪ، ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﻣﺤﻠﯽ ﻗﺼﯿﺪﻩﺍﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ « ﺭﻓﺘﻢ ﺃ ﮐﺮﯾﮑﯽ » ﺑﻪ ﮔﻮﯾﺶ ﻣﺤﻠﯽ ﺳﺮﻭﺩﻩ ﺃﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﺑﯿﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﯾﻨﺠﺎ ﯾﺎﺩ ﺁﻭﺭ ﻣﯽﺷﻮﯾﻢ :
ﺭﻓـﺘـﻢ ﺃﮐــﺮﯾـﮑـﯽ ﺑﺎﺟُﻔﺘـﯽ ﻭﭘـﯿﮑﯽ
ﺯَﺭﺩَﻩ ﺷﻮﻡ ﺗﻨﮕﯽ ﺭﻓـﺘـﻢ ﺃﮐـﺮﯾـﮑـﯽ
ﮐـﺎﺥ ﻣــَﺮﻣَــﺮﺍﻧـِﻦّ ﯾـﺎﺩﮔـﺎﺭ ﺧـــﺎﻧــِﻦ
ﺑﻬﺮ ﮔﺸﺖ ﻭﺗﻔﺮﯾﺢ ﺑﻨﮕﻠﻪٔ ﮐــﺮﯾـﮑـﯽ
ﺍﯾﻦ ﻗﺼﯿﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩﺍﯼ ﺑﺴﺘﮑﯽ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ( ﯾﻮﺳﻒ ﻫﺎﺩﯼ ) که بیش از 50 سال پیش ﺩﺭ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﺤﺮﯾﻦ ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪٔ ﮔﺮﺍﻣﺎﻓﻮﻥ ﺿﺒﻂ ﮔﺮﺩﯾﺪﻩﺍﺳﺖ .
ﺣﻤﺎﻡ ﺧﺎﻧﯽ ﺑﺴﺘﮏ
ﺑﺎ ﻗﺪﻣﺖ ﺩﻭﺭﻩ ﻗﺎﺟﺎﺭﯾﻪ ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺑﺴﺘﮏ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .
ﺣﻤﺎﻡ ﺧﺎﻧﯽ ﺑﺴﺘﮏ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1373 ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺮﻣﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﻭ ﺩﯾﺪﻧﯽ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﯽﺁﯾﺪ . ﺍﯾﻦ ﺣﻤﺎﻡ ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺣﻤﺎﻡﻫﺎﯼ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻡ ﺯﯾﺮﺯﻣﯿﻨﯽ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻫﺴﺘﻨﺪ .
ﺩﺭ ﺍﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺣﻤﺎﻡﻫﺎ ﺯﻣﯿﻦ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻻﺯﻡ ﮔﻮﺩ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻨﺎﯼ ﺣﻤﺎﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺁﻥ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﻢ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻭ ﻃﻮﻝ ﻋﻤﺮ ﺩﯾﻮﺍﺭﻫﺎﯼ ﺁﻥ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻫﻢ ﮔﺮﻣﺎﯼ ﺑﯿﺸﺘﺮﯼ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﯾﺎﻡ ﺳﺮﺩ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ .
ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺣﻤﺎﻡﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻡ ﺳﯿﺒﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﻫﺴﺘﺎﻥ ﮐﻮﺧﺮﺩ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﮐﻮﺧﺮﺩ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩﺍﺳﺖ . ﺁﺏ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﯿﺎﺯ ﺣﻤﺎﻡ ﺧﺎﻧﯽ ﺑﺴﺘﮏ ﺩﺭ ﻗﺪﯾﻢ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮﮐﻪﻫﺎ ﻭ ﺁﺑﮕﯿﺮﻫﺎﯼ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﻣﺘﻌﺪﺩﯼ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺁﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﺷﺪﻩﺍﺳﺖ .
ﺁﺏ ﺍﺯ ﺑﺮﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺣﯿﻮﺍﻧﺎﺕ ﺑﺎﺭﺑﺮ، ﺣﻤﻞ ﻭ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﻤﺎﻡ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﺷﺪﻩﺍﺳﺖ . ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﻧﯿﺰ ﺁﺏ ﺑﻪ ﻭﺳﯿﻠﻪ ﺁﺗﺶ ﻫﯿﺰﻡ ﮔﺮﻡ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺃﻫﺎﻟﯽ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ .
ﺳﺒﮏ ﺑﻨﺎ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﭼﻬﺎﺭ ﻃﺎﻗﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﻨﺒﺪﯼ ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺑﺮ ﺑﺎﻻﯼ ﭼﻬﺎﺭ ﻃﺎﻕ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻨﺎ ﺩﺍﺭﺍﯼ ۱۴ ﮔﻨﺒﺪ ﮐﻮﭼﮏ ﻭ ﺑﺰﺭﮒ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ . ﺧﻄﻮﻁ ﻃﺎﻕ ﻧﻤﺎﯼ ﮔﺮﺩﺍﮔﺮﺩ ﺟﺪﺍﺭﻩ ﺩﺍﺧﻠﯽ ﮔﻨﺒﺪ ﻭ ﺧﻄﻮﻁ ﺑﺪﻧﻪ ﺣﻤﺎﻡ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺫﻭﻕ ﻭ ﺳﻠﯿﻘﻪ ﻣﻌﻤﺎﺭﺍﻥ ﺍﯾﻦ ﺑﻨﺎ ﺩﺍﺭﺩ .
ﺍﯾﻦ ﺑﻨﺎ ﺍﺯ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺟﻬﺎﺕ ﺑﯽ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻡ ﮔﻨﺠﻌﻠﯿﺨﺎﻥ ﮐﺮﻣﺎﻥ ﻧﯿﺴﺖ، ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻭ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﻫﺎﯼ ﮐﻮﭼﮏﺗﺮ .
ﺣﻤﺎﻡ ﺧﺎﻧﯽ ﺑﺴﺘﮏ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1377 ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﯿﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻭ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﯼ ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺭﻩ 2211 ﺩﺭ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻠﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﯿﺪ .
آبگرم طبیعی با خواص درمانی تدرویه
ﺁﺑﮕﺮﻡ ﺭﻭﺳﺘﺎﯼ ﺗﺪﺭﻭﯾﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﺴﺘﮏ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﭼﺸﻤﻪ ﻫﺎﯼ ﮐﻢ ﻧﻈﯿﺮ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺟﺎﺫﺑﻪ ﻫﺎﯼ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻭ ﺧﻮﺍﺹ ﺩﺭﻣﺎﻧﯽ ﺁﻥ،ﻫﻤﻪ ﺳﺎﻟﻪ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﺍﻥ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺟﻠﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻭﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎﯼ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺍﯾﻦ ﺁﺑﮕﺮﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﻭ ﭼﺸﻤﻪ ﺟﺪﺍ ﺍﺯ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺁﺏ ﭼﺸﻤﻪ ﺍﺻﻠﯽ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺩﺍﻍ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺨﻠﻮﻁ ﺷﺪﻥ ﺑﺎ ﺁﺏ ﺳﺮﺩﯼ ﮐﻪ ﺍﺯ ﭼﺸﻤﻪ ﺩﯾﮕﺮ ﺟﺎﺭﯼ ﺍﺳﺖ، ﻭﺍﺭﺩ ﺣﻮﺿﭽﻪ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺍﺳﺘﺤﻤﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻗﺎبل اﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﺮﺍﯼ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﺍﻥ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺟﺎﺭﯼ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﻭ ﭼﺸﻤﻪ ﺩﺭ ﻧﺰﺩﯾﮑﯽ ﻫﻢ، ﮐﻪ ﯾﮑﯽ ﺁﺑﮕﺮﻡ ﻭ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺁﺏ ﺳﺮﺩ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﮐﻢﻧﻈﯿﺮ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﺳﺒﺐ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻓﺼﻮﻝ ﺳﺎﻝ، ﺩﻣﺎﯼ ﺁﺏ ﺍﺳﺘﺨﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻟﺨﻮﺍﻩ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﺮﺩ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩﯾﺖ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺁﺑﮕﺮﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ . ﺍﯾﻦ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺁﺏ ﺩﺭﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1394 ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﯼ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪﺍﺭ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﻭﺳﺘﺎﺋﯿﺎﻥ، ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻫﯿﺎﺭﯼ ﻭ ﺷﻮﺭﺍﯼ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﺭﮐﺖ ﺣﺪﺍﮐﺜﺮﯼ ﺍﻫﺎﻟﯽ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﺮﮐﺖ ﺁﺑﮕﺮﻡ ﻭﺣﺪﺕ ﺗﺪﺭﻭﯾﻪ ﺑﺴﺘﮏ ﺗﺎﺳﯿﺲ ﺷﺪ.ﺍﯾﻦ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﮐﻞ ﻣﯿﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ، ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺩﺳﺘﯽ ﻭ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﯼ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﯼ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ
سنگ نگاره های باستانی دهتل
ﺩﻫﺴﺘﺎﻥ ﺩﻫﺘﻞ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﺴﺘﮏ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ، ﺩﺍﺭﺍﯼ ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺍﯼ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﻭﺳﯿﻊ ﺍﺯ ﺳﻨﮓ ﻧﮕﺎﺭه ﻫﺎی باستانی ﺍﺳﺖ.سنگ نگاره ها، كهن ترين آثار تاریخی و هنری به جا مانده از بشرند كه در آنها رمز و رازهاي فراواني نهفته است و از بهترين پنجره هاي رو به گذشته هاي دور مي باشند كه از طريق آنها مي توان از منظرهاي Perspective گوناگون زندگي انسان‌هاي اعصار كهن را رصد كرد.
به تعبیری بستر به وجود آمدن حروف رمزی، خط، تبادل پـیام، زبان، تاریخ، اسطوره ها، هنر و فرهنگ از سنگ نگاره هاست و آنها يكي از بهترین ابزارهای رمزگشایی ماقبل تاریخ هستند. بر سنگ نگاره های دهتل ﻧﻘﻮﺵ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ : ﺑﺰ ﮐﻮﻫﯽ، ﺍﻧﺴﺎﻥ، ﮔﺮﮒ ﻭ ﺭﻭﺑﺎﻩ، ﺁﻫﻮ ﻭ ﮔﻮﺯﻥ، ﺷﺘﺮ ﻭﺍﺳﺐ، ﮔﯿﺎﻩ ﻭ ﺩﺭﺧﺖ، ﻻﮎ ﭘﺸﺖ، ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎﯼ ﺷﮑﺎﺭ، ﺭﻗﺺ ﺩﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ، ﺧﻄﻮﻁ ﺍﯾﻼﻣﯽ ﻭ ﭘﻬﻠﻮﯼ ﻭ ... ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽ ﺧﻮﺭﺩ . ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎﯼﺟﺪﯾﺪ ﺧﻄﻮﻁ ﻣﺨﻄﻂ ( ﻫﻨﺪﺳﯽ ) ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﯾﻼﻣﯿﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺳﻨﮓ ﻧﮕﺎﺭﻩ ﻫﺎﯼ ﺩﻫﺘﻞ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻧﮕﺮﺷﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﯾﻼﻡ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﻨﮓ ﻧﮕﺎﺭﻩ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭﭘﯿﺶ ﺭﻭﯼ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ، ﻭ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﯾﺎﻥ ﺭﺷﺘﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻭ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻭ ﺩﯾﮕﺮ ﺭﺷﺘﻪ ﻫﺎﯼ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﭘﺪﯾﺪ ﺁﻭﺭﺩ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﻘﻮﺵ ﻟﻮﺯﯼ، ﻣﺮﺑﻊ ﻭ ﺍﺷﮑﺎﻝ ﻫﻨﺪﺳﯽ ﺩﯾﮕﺮ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﻧﻘﺶ ﺑﺰ ﮐﻮﻫﯽ ﮐﻪ 90 ﺩﺭﺻﺪ ﻧﻘﻮﺵ ﺳﻨﮓ ﻧﮕﺎﺭﻩ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﺷﺒﺎﻫﺘﯽ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺑﻪ ﺧﻂ ﻣﺨﻄﻂ ( ﻫﻨﺪﺳﯽ ) ﺍﯾﻼﻣﯿﺎﻥ ﮐﻬﻦ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻃﺒﻖ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺩﻫﻤﯿﻦ ﻫﻤﺎﯾﺶ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺯﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺍﻭﺝ ﻫﻨﺮ ﺗﺮﺳﯿﻢ ﻧﻘﻮﺵ ﺑﺰ ﮐﻮﻫﯽ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﯾﻼﻡ ﮐﻬﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
محمد ناصری فرد نویسنده کتاب سنگ نگاره های ایران پس از بازدید از سنگ نگاره های دهتل می گوید : تنها نقوش نیست که این محوطه باستاني را از ديگر محوطه هاي ايران متمايز ميكند، بلكه مختصات اين محوطه و قرارگيري سنگها در آن هم دليل بر منحصربه فرد بودن دهتل است ، این سایت در نزدیکی روستا قرار دارد و اگر كسي بخواهد در قالب گردشگر و پژوهشگر به اين منطقه بيايد نيازي به اين نيست كه صخره نوردي كند و ديوارههاي سخت و عمود را پشت سر بگذارد تا به اين سنگنگارهها برسد، در دهتل اين سنگ نگاره ها به راحتي قابل دسترس هستند و ديدن اين آثار از نزديك قابل رصد است و از سوي ديگر با مطالعه نقوش اين سنگ نگاره ها ميتوان به سير تحوالت هنر و همچنين رويدادهاي تاريخي نيز رسيد.
کنچی ، خانه ای به وسعت یک روستا
ﮐُﻨﭽﯽ ﺭﻭﺳﺘﺎﯾﯽ پلکانی با کوچه هایی تنگ و پیچ در پیچ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﯼ ﺁﺑﺎﺩ ﻣﻨﻄﻘﻪٔ ﮔﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﺑﻊ ﺑﺨﺶ ﻣﺮﮐﺰﯼ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﺴﺘﮏ ﺍﺳﺖ.
ﺭﻭﺳﺘﺎﯼ ﮐﻨﭽﯽ ﺁﺧﺮﯾﻦ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﯼ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮔﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻗﺼﯽ ﺷﺮﻕ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﺳﺖ . ﭼﺸﻤﻪ ﺍﯼ ﮐﻪ ﺣﺪﻭﺩ ۱۰۰ ﻣﻦ ۴۰۰ ﮐﯿﻠﻮ ﺑﺬﺭ ﺍﻓﮑﻦ ﺩﺭﺟﺮﯾﺎﻥ ﺍﺳﺖ . ﻭ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ۲۰۰۰ ﺍﺻﻠﻪ ﻧﺨﻞ ﻧﯿﺰ ﺁﺑﯿﺎﺭﯼ ﻣﯽﮐﻨﺪ . ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺭﻭﯼ ﺗﭙﻬﺎﯼ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺁﺏ ﺭﻭﺍﻥ ﭼﺸﻤﻪ ﺍﺯ ﮔﺮﺩﺍﮔﺮﺩ ﺗﭙﻪ ﻣﯽﮔﺬﺭﺩ ﻭ ﺑﻪﮐﺸﺘﺰﺍﺭﻫﺎ ﻭ ﺑﺎﻏﻬﺎ ﻣﯽﺭﻭﺩ. ﺍﺯ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯﯼ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺯﯾﺒﺎ ﻭ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ.
ﺣﺪﻭﺩﺁ ﺍﺯ ﺷﻤﺎﻝ ﺑﻪ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﺷﻮﺭ ﻭ ﺟﺎﺩﻩ ﺗﻨﮓ ﺩﺍﻻﻥ ﺑﻨﺪﺭﻋﺒﺎﺱ ، ﺍﺯ ﺟﻨﻮﺏ ﺑﻪ ﮐﻮﻩ ﺑﺒﯿﺎﻥ ، ﺍﺯ ﻣﻐﺮﺏ ﺑﻪ ﺭﻭﺳﺘﺎﯼ ﻟﺮﺩ ﺑﺴﺘﻮ ، ﻭ ﺍﺯ ﺳﻤﺖ ﻣﺸﺮﻕ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﺠﺮﺩ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﻣﯽﺷﻮﺩ.
ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺍﯾﻦ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺳﺮﺷﻤﺎﺭﯼ ﺳﺎﻝ ۱۳۸۵ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺁﻥ ۴۳۳ ﻧﻔﺮ ﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺷﺎﺧﻪ ﺷﺎﻓﻌﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﯾﻌﻨﯽ ﺍﺯ ﭘﯿﺮﻭﺍﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺤﻤﺪ ﺍﺩﺭﯾﺲ ﺷﺎﻓﻌﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻓﺎﺭﺳﯽ ﻭ ﺑﻪ ﮔﻮﯾﺶ ﻣﺤﻠﯽ ﺗﮑﻠﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ.
ﻧﺎﻡ ﮐﻨﭽﯽ ﺩﺭ ﺍﺻﻞ ﮐُﻨﺠﯽ ﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺩﻭﺭ ﻣﺮﺩ ﻣﺆﻣﻨﯽ ﺍﺯ ﻧﻮﺍﺩﮔﺎﻥ ( ﺳﯿﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻤﺮ ﺳﯿﻒ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻟﻘﺘﺎﻝ ) ﮐﻪ ﻧﺴﺐ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﯿﻦ ﺍﺑﻦ ﺍﻣﺎﻡ ﻋﻠﯽ ﺑﻦ ﺍﺑﯽ ﻃﺎﻟﺐ ﮐﺮﻡﺍﻟﻠﻪﻭﺟﻪ ﻭ ﺭﺿﯽﺍﻟﻠﻪ ﻋﻨﻪ ﻭ ﺍﺭﺿﺎﺀ ﻣﯽﺭﺳﺪ، ﻭﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺳﺎﺩﺍﺕ ﻭ ﻭﺟﻬﺎﺀ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺭﻭﺳﺘﺎﯼ ﺩﻫﺘﻞ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﭼﺸﻤﻪ ﮐﻨﭽﯽ ﺑﻨﺎﯼ ﺧﺎﻧﻪﺍﯼ ﻣﯽﮔﺬﺍﺭﺩ، ﻭﺍﻫﻞ ﻭﺧﻮﯾﺸﺎﻥ ﺧﻮﺩﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ، ﺳﯿﺪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻭ ﺷﺐ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺩﺕ ﻣﯽﮔﺬﺭﺍﻧﯿﺪ، ﻭ ﭼﻮﻥ ﻣﺤﻞ ﺍﻗﺎﻣﺖ ﺳﯿﺪ ﺩﺭ « ﮐﻨﺞ ﮐﻮﻩ » ﯾﻌﻨﯽ ﮔﻮﺷﻪﺍﯼ ﺍﺯ ﮐﻮﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻭﯼ ( ﺳﯿﺪ ﮐﻨﺠﯽ ) ﻟﻘﺐ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﭼﻮﻥ ﻋﺪﻩﺍﯼ ﺍﺯ ﻣﺮﯾﺪﺍﻥ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺳﯿﺪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﮑﺎﻥ ﺑﻨﺎﯼ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﻬﺎﺩﻧﺪ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎﯼ ﮐﻮﭼﮑﯽ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺷﺪ، ﺁﻥ ﺭﻭﺳﺘﺎ ( ﮐﻨﺠﯽ ) ﻧﺎﻣﯿﺪﻩ ﺷﺪ، ﭘﺲ ﺍﺯ ﺩﺭﮔﺬﺷﺖ ﺁﻗﺎ ﺳﯿﺪ ﯾﻮﺳﻒ ﻫﻢ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺑﻪ ﮐﻨﺠﯽ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻮﺩ، ﮐﻪ ﺭﻓﺘﻪ ﺭﻓﺘﻪ ﻧﺎﻡ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺍﺯ ﮐﻨﺠﯽ ﺑﻪ ﮐﻨﭽﯽ تغییر یافت.
ساﻟﻬﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﻭیژه ﺳﺤﺮﮔﺎﻫﺎﻥ ﺻﺪﺍﯼ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﮐﺒﺮ ﻭ ﻻﺍﻟﻪﺍﻻﺍﻟﻠﻪ ﺑﺎ ﺟﺬﺑﻪ ﺧﺎﺻﯽ ﺩﺭ ﺗﻨﮓ ﮐﻨﭽﯽ ﻃﻨﯿﻦ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﺍﺳﺖ . ﻭﻫﺮ ﺁﺩﻡ ﮐﻢ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﯼ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺩﯾﻨﯽ ﻭﻣﺬﻫﺒﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺭﻭﺳﺘﺎﯼ ﮐﻨﭽﯽ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽﺩﻫﺪ . ﺗﺎ ﺧﻮﺩﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﺩﺍﯼ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺩﯾﻨﯽ ﻭﻣﺬﻫﺒﯽ ﺣﺎﺿﺮ ﺳﺎﺯﺩ . ﺩﺭ ﺳﻪ ﻭﻗﺖ ﺻﺒﺢ ﻭ ﻧﺎﻫﺎﺭ ﻭ ﺷﺎﻡ ﺳﻔﺮﻩ ﺍﻃﻌﺎﻡ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﻋﺪﻩﺍﯼ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺍﺯ گردشگران ، ﻣﺴﺎﻓﺮﯾﻦ ، مهمانان ﻭ ﺍﻫﻞ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﮔﺮﺩ ﺳﻔﺮﻩ ﺟﻤﻊ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺁﻗﺎﯾﺎﻥ ﺳﺎﺩﺍﺕ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﺒﺴﻢ ﻭ ﺭﻭﯼ ﺑﺎﺯ ﺑﺎ ﯾﮏ ﯾﮏ ﻣﻬﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺣﻮﺍﻝﭘﺮﺳﯽ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﭘﺬﯾﺮﺍﺋﯽ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻨﻈﯿﻤﯽ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﺩﺍﯼ ﻓﺮﺍﯾﺾ ﺩﯾﻨﯽ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺎﻧﺎﻥ ﭘﺬﯾﺮﺍﺋﯽ ﻣﯽﺷﻮﺩ .
ﺁﺭﺍﻣﮕﺎﻩ ﺁﻗﺎ ﺳﯿﺪ ﯾﻮﺳﻒ ﮐﻪ ﺑﻪ « ﺁﻏﺎﯼ ﮐُﻨﭽﯽ » ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺿﻠﻊ ﺟﻨﻮﺑﯽ ﻣﺴﺠﺪ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﺳﺖ.
موزه مردم شناسی جناح
موزه مردم شناسی جناح اولین وبزرگترین موزه استان هرمزگان میباشد و دارای 10 گالری میباشد.
گالری ابزارآلات کشاورزی ودامداری ، گالری ریسندگی وبافندگی ، گالری سکه ، گالری کتب خطی ، گالری اسلحه ، گالری عکس وبیوگرافیشخصیتهای منطقه ، گالری سنگ ، گالری آشپزخانه و...
ساختمان موزه جناح دارای 10 اطاق و 2 حیاط میباشد واز سنگ وساروج حدود صدسال قبل ساخته شده است
ساختمان جدید موزه جناح نیز با معماری بومی و 1100 متر زیر بنا به تازگی توسط استاندار هرمزگان کلنگ زنی شده است.
پرگان جناح ، قدیمی ترین رصدخانه ایران
ﺍﺛﺮ ﺩﻳﺪﻧﻲ ﻭ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻔﺮﺩ ﭘﺮﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺟﻨﺎﺡ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﺯﮔﻲ ﻛﺸﻒ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺩﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲ ﺍﺳﺪﻱ ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻫﻨﺮ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﻭ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺗﻴﻢ ﻛﺎﻭﺵ، ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻛﺎﺭﺑﺮﻱِ ﺗﻠﻔﻴﻘﻰِ ﻧﺠﻮﻣﻲ -ﺭﺻﺪﺧﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻗﺪﻣﺖ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﻩ ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎﻥ ﺑﺎﺯﻣﻴﮕﺮﺩﺩ .
ﺍﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﺧﻮﺩ ﺑﻠﺤﺎﻅ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺧﺎﺹ ﻭ ﻛﺎﺭﺑﺮﻱ ﺗﻠﻔﻴﻘﻲ ﺍﺵ، ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﻤﺘﺎﺯ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻴﺸﻮﺩ .
ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺻﻒ، ﭘﺮﮔﺎﻥ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﺭﺻﺪﺧﺎﻧﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﺁﻳﻨﻪ ﻱ ﺭﻧﮕﺎﺭﻧﮓ ﺗﻤﺪﻥ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺎﻻﺧﺺ ﺟﻨﻮﺏ ﻛﺸﻮﺭ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺩﺍﺭﺩ .
مصطفویه مدرسه قدیمی ایران
ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻣﺼﻄﻔﻮﯾﻪ ﺑﺴﺘﮏ ، ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﻭ ﺍﺯ ﻧﻘﺎﻁ ﺩﯾﺪﻧﯽ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ.
ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻣﺼﻄﻔﻮﯾﻪ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻗﺪﯾﻤﯽﺗﺮﯾﻦ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﻣﯽﺭﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۰۲ ﺧﻮﺭﺷﯿﺪﯼ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۰۴ ﭘﺎﯾﺎﻥﯾﺎﻓﺘﻪﺍﺳﺖ.
ﺍﯾﻦ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﺤﻞ ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺧﯿﺎﺑﺎﻥ ﻗﺪﯾﻢ ﻭ ﺧﯿﺎﺑﺎﻥ ﻣﺼﻄﻔﻮﯾﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﺴﺘﮏ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ، ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺎ ﮐﻨﻮﻥ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻧﺴﻞ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﺘﻮﺍﻟﯽ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ . ﻃﯽ ﺍﯾﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺍﺣﯿﺎ ﻭ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﯼ ﺷﺪﻩ ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ﺍﻟﺤﺎﻗﺎﺗﯽ ﺑﺪﺍﻥ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﺷﺪﻩﺍﺳﺖ .
ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﻣﺼﻄﻔﻮﯾﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۸۱ ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺭﻩ ۶۱۰۸ ﺩﺭ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻠﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﯿﺪﻩﺍﺳﺖ .
ﺑﺎﻧﯽ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺷﺨﺺ ﺧﯿﺮﯼ ﺑﻪﻧﺎﻡ ﺣﺎﺝ ﺷﯿﺦ ﻣﺼﻄﻔﯽ ﺑﻦ ﺷﯿﺦ ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻄﯿﻒ ﺍﻟﻌﺒﺎﺳﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺎﻡ ﻭﯼ ﺩﺭ ﮐﺘﯿﺒﻪٔ ﺳﺮ ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺩﯾﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ.
ﻣﺪﺭﺳﻪٔ ﻣﺼﻄﻔﻮﯾﻪ ﻗﺪﯾﻤﯽﺗﺮﯾﻦ ﻣﺪﺭﺳﻪٔ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺑﺴﺘﮏ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﮐﺜﺮ ﺭﯾﺶﺳﻔﯿﺪﺍﻥ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪٔ ﺑﺴﺘﮏ ﺍﺯ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺧﺘﮕﺎﻥ ﺍﯾﻦ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ .
ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﯼ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﮔﺬﺷﺖ ﺍﯾﺎﻡ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺑﯿﻦ ﺭﻓﺘﻪﺍﺳﺖ . ﺑﺨﺶ ﺟﻨﻮﺑﯽ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺳﺎﻟﻢ ﻭ ﭘﺎﺑﺮﺟﺎ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩﺍﺳﺖ .
ﺩﺭﺏ ﭼﻮﺑﯽ ﮐﻪ ﻣﺎﻩ ﻭ ﺳﺘﺎﺭﻩ ﺑﺮﺁﻥ ﺣﮑﺎﮐﯽ ﺷﺪﻩ ﺯﯾﻨﺖ ﺑﺨﺶ ﺩﻓﺘﺮ ﻣﺪﺭﺳﻪﺍﺳﺖ . ﺩﻭﺩﮐﺶﻫﺎﯼ ﺁﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﮐﻪ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭﯼ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩﺍﺳﺖ .
ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻦﻟﺮﺯﻩ ۱۲ ﺩﯼ ﻣﺎﻩ ۱۳۹۲ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺑﺴﺘﮏ، ﺑﺮﺧﯽ ﺁﺛﺎﺭ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻣﺼﻄﻔﻮﯾﻪ، ﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﮐﺎﻇﻢ ﻭ ﺧﺎﻧﻪ ﺻﻮﻟﺖ ﺁﺳﯿﺐ ﺩﯾﺪﻧﺪ.
ﻣﺮﻣﺖ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻣﺼﻄﻔﻮﯾﻪ ﺣﺪﻭﺩ ﯾﮏ ﺳﺎﻝ ﻭ ﻧﯿﻢ ﻃﻮﻝ ﮐﺸﯿﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻣﻬﺮ ۱۳۹۴ ﻣﺠﺪﺩﺍً ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺍﯾﻦ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ.
ﺗِﺮِﻧُﻪ کوخرد
ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻫﻬﺎﯼ ﺩﺍﯾﺮﻩ ﻣﺎﻧﻨﺪﯼ ﮐﻪ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﻩ ﺯﺭﺗﺸﺘﯿﺎﻥ ﻣﯽﺭﺳﺪ، ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﻣﻬﺮﺍﻥ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﯼ ﮐﻮﺧﺮﺩ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺨﺶ هرنگﮐﻮﺧﺮﺩ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﺴﺘﮏ ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻧﻘﺎﻁ ﺩﯾﺪﻧﯽ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻨﯿن ﺳﺎﺯﻩﻫﺎﯾﯽ ﮐﻬﻦ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﺁﺏ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺷﮕﻔﺖﺍﻧﮕﯿﺰ ﺍﺳﺖ.
ﺍﯾﻦ ﺳﺎﺯﻩ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺑﺎﻍ ﺯﺭﺩﯼ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﺩﻫﺴﺘﺎﻥ ﮐﻮﺧﺮﺩ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﻭ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﺨﺶ ﮐﻮﺧﺮﺩ ﺍﺳﺖ . ﺍﯾﻦ ﺑﻨﺎ ﺩﺭ ﺩﯼ ﻣﺎﻩ ۱۳۸۲ ﺧﻮﺭﺷﯿﺪﯼ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻠﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﺳﯿﺪﻩﺍﺳﺖ.
ﺍﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ ﺁﺏ ﺷﯿﺮﯾﻦ ﺭﺍ ﺍﺯ ﯾﮏ ﺳﻮﯼ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﺷﻮﺭ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﺩﯾﮕﺮ ﻣﯽﺑﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺨﺶﻫﺎﯼ ﺍﯾﻦ ﺳﺎﺯﻩ ﺍﺯ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﻭ ﺯﯾﺮ ﺁﺏ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻭﺻﻞ ﺑﻮﺩﻧﺪ.
ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺩﻭﺭ ﺳﯿﺒﻪ ﯾﺎ ﮐﻮﺧﺮﺩ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺩﻭ ﺭﺷﺘﻪ ﻗﻨﺎﺕ ﺑﻮﺩﻩ، ﺍﯾﻦ ﻗﻨﺎﺕﻫﺎ ﺍﺯ ﺯﯾﺮ ﮐﻮﻩ ﻧﺎﺥ ﻭ ﺩﻗﯿﻘﺎً ﺍﺯ ﭘﺸﺖ ﺩﻫﺴﺘﺎﻥ ﻫﺮﻧﮓ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻧﺨﻠﻬﺎ ﻭ ﺯﻣﯿﻨﻬﺎﯼ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ ﺟﻨﻮﺏ ﻭ ﺟﻨﻮﺏ ﺷﺮﻗﯽ ﺩﻫﺴﺘﺎﻥ ﮐﻮﺧﺮﺩ ﺭﺍ ﺁﺑﯿﺎﺭﯼ ﻣﯽﻧﻤﻮﺩﻩﺍﺳﺖ، ﺁﺏ ﯾﮏ ﺭﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻗﻨﺎﺗﻬﺎ ﺑﻪﻭﺳﯿﻠﻪ « ﺗﺮِﻧﻪ » ﺑﻪ ﺁﻥ ﺳﻮﯼ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﻣﻬﺮﺍﻥ ﺑﺮﺩﻩ ﻣﯽﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺯﻣﯿﻨﻬﺎﯼ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﮏ ﺍﺣﻤﺪ ﻭ ﺑﺸﮑﺮﻭ ﻭ ( ﭘﺸﺘﺨﻪ ﻣﺪﯼ ﺁﺑﺎﺩ ) ﻣﯽﺭﺳﯿﺪﻩ . ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ
ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎﻏﻬﺎﯼ ﻣﺮﮐﺒﺎﺕ ﻭ ﻧﺨﻠﺴﺘﺎﻧﻬﺎﯼ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﯼ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﺳﺖ . ﺁﺛﺎﺭ ﺍﯾﻦ ﺭﺷﺘﻪ ﻗﻨﺎﺕﻫﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭ ﭘﺸﺘﺨﻪ ( ﭘُﺸﺘﻪ ) ﻣﺪﯼ ﺁﺑﺎﺩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ، ﺍﻣﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﯾﻦ ﻗﻨﺎﺕﻫﺎ ﮐﺎﻣﻼً ﺍﺯ ﮐﺎﺭ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺁﺛﺎﺭﺵ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩﺍﺳﺖ ، ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺑﺎﻍﻫﺎ ﺩﯾﮕﺮ ﻫﯿﭻ ﺍﺛﺮﯼ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ .
ﺍﯾﻦ ﻗﻨﺎﺕﻫﺎ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺮﻧﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺯﺭﺗﺸﺘﯿﺎﻥ ﮐﻪ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺳﯿﺒﻪ ( ﻧﺎﻡ ﻗﺪﯾﻢ ﮐﻮﺧﺮﺩ ) ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩﺍﺳﺖ و قدمت ﺍﯾﻦ ﺑﻨﺎﯼ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﻩ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﺑﺮ ﻣﯽﮔﺮﺩﺩ.
ﺷﻤﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻗﻨﺎﺗﻬﺎ ﺗﺎ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺳﺎﻝ ﭘﯿﺶ ﻫﻢ ﺩﺍﺋﺮ ﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ . ﻫﻨﻮﺯ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﯾﻨﮑﻪ « ﺗِﺮِﻧُﻪ » ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ﺳﺎﻝ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﻣﻬﺮﺍﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﻧﯿﺰ ﺩﺭ ﭘﺎﯾﺎﻥ ﻫﺮ ﺑﺎﺭﻧﺪﮔﯽ ﺁﺑﯽ ﺳﯿﻞﺁﺳﺎ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﻣﯽﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺁﺏ ﺍﺯ ﻻﯼ ﺁﻥ ﻋﺒﻮﺭ ﻣﯽﮐﻨﺪ، ﻫﻤﺎﻧﻨﺪﯼ ﮐﻮﻫﯽ ﺩﺭ ﻭﺳﻂ ﺍﯾﻦ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﺟﻠﻮﻩﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ.
ﺗﺮﻧﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺁﺏ ﺷﻮﺭ ﻭ ﺑﺎ ﺳﺎﺭﻭﺝ ﻭ ﮔﻞ ﻭ ﻻﯼ ﻭ ﺳﻨﮓ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺮﻭﺭ ﻭ ﮔﺬﺷﺖ ﻫﺰﺍﺭﻫﺎ ﺳﺎﻝ ﺑﺨﺸﯽ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﯿﺞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻠﯽ ﭘﺎ ﺑﺮﺟﺎﺳﺖ
روستای خالی از سکنه ی بست قلات (کلات)
این روستا در «دره قلات» واقع است روستایی بسیار قدیمی و تاریخی است، پیشینه این روستا به پیش از اسلام می‌رسد و طبق مشاهدات این ده زرتشتی‌نشین بوده‌است.
چند آثار زرتشتی در دل کوه به چشم می‌خورد، همچنین ساخت خانه‌ها نیز بطور عجیبی است، بعضی از خانه‌ها که در اطراف دره بست قلات ساخته شده‌است فقط در ساخت آن سنگ به کار برده‌اند بدون ساروج و یا گِل ولای، بقایای خانه‌هایی که بجا مانده‌است نشان میدهد که فقط از سنگهای خوشکی که از ته دره عمیق «دره قلات» آورده‌اند ساخته‌اند، سنگها روی هم چیده‌اند و سقفش با چوب درختان کوهی که از ارتفاعات کوه اطراف خود بوده آورده‌اند وسقف خانه را با آن پوشانده‌اند. اما قسمتی از خانه‌ها که در پائین دره قلات است در آن گِل و گچ به کار برده‌اند، از طرح بنای آن پیداست که پس از اسلام بنا شده‌است، اما قسمت خانه‌هایی که قبلاً ذکر شد قبل از اسلام بنا شده‌است، و در دوران زرتشتی‌ها ساخته شده‌است.
مراسم عروسی در دهتل و شهرستان بستک
خواستگاری
مراسم خواستگاری در دهتل همانند اکثر نقاط منطقه به صورت ساده برگزار میشود. پدر و مادر یا خود پسر فردی را در نظر میگیرد و سپس خانواده جهت خواستگاری به نزد خانواده دختر رفته و موضوع را برای آنها عنوان میکنند. اگر آنها و خود دختر موافق امر باشند پس از چند روز مقدمات عقد فراهم میشود و پسر و دختر به عقد هم در می آیند.
فاصله زمانی بین عقد و عروسی بستگی به سن ، موقعیت مالی و ... دارد. به طوری که امکان دارد مراسم عقد و عروسی با هم صورت گیرد و یا اینکه عروسی چندین سال پس از عقد باشد.
عروسی
مراسم عروسی در دهتل سه شب است. شب اول مراسم (حنای دزدی) که به تازگی جا افتاده مختص اقوام و آشنایان بوده و فقط خانمها حضور دارند . عروس در بین جمع نشسته و یکی دو نفر از زنان و یا دختران با هنرمندی خاصی مشغول به آذین بستن و کشیدن طرح گل
به وسیله حنا بر دست و پای عروس می شوند.
شب دوم مراسم حنا بندان است که عروسی از این شب رسما شروع شده و همه افراد از اهالی و دور ونزدیک دعوت می شوند. مراسم در دو خانه( یکی خانه عروس و یکی خانه داماد) برگزار می شود. تعدادی از زنان با کِل و شباش دست زدن و خواندن بیت های محلی از منزل عروس به منزل داماد آمده و ظروف حنا را که بعد از ظهر همان روز در خانه داماد آماده شده بر روی سر خود میگذارند وآن را از خانه داماد به خانه عروس برده و مراسم حنا بندان را برپا میکنند.
عده ای از مردان و جوانان هم در خانه داماد بساط حنا بندان را برای داماد میچینند و گروه موسیقی ترانه مخصوص حنا بندان :
حنا بندی کنم من سر دست رنگی کنم من
دست شاه داماد چه قشنگ رنگی کنم من...
و یا
امشب حنا میبندم به دست و پا میبندم
اگر حنا نباشد خشت طلا میبندم...
را میخوانند و یک یا دو نفر مشغول حنا بستن به دست وپای داماد میشوند. بقیه حاضرین نیز همراه با گروه مشغول به رقص (پابلندی) محلی و همخوانی با گروه موسیقی میشوند ومراسم حنا بندان را برگزار میکنند.
روز بعد تقریبا از صبح تا بعد از ظهر مراسم خاصی برگزار نمیشود . بعد از ظهر مراسم (سرتراشان ) اصلاح سر داماد برپا میکنند. این مراسم نیز مردانه بوده و با ترانه ها و موزیک های محلی ومخصوص به خود و دستمال بازی برگزار می شود. میز و صندلی چیده میشود، آینه و شمعدان و یک کاسه آب بر روی میز قرار داده میشود و چند نفر دست داماد را در دست گرفته و با فرستادن صلوات داماد را بر روی صندلی می نشانند.پیرایشگر قیچی به دست به صورت نمادین مشغول به اصلاح سر داماد میشود و حاضرین نیز دورآنها حلقه میزنند و مشغول دست زدن میشوند.
شب همان روز مراسم مولود خوانی با حضور بزرگان وسادات برگزار میشود. قبل از مولود خوانی همه دعوت به صرف شام میشوند. کلیه هزینه عروسی برعهده داماد است و شام نیز توسط بهترین آشپزهای محلی با طعمی فراموش نشدنی سرو می شود.
بعد از صرف شام وچای حدودا یک ساعت مولود خوانی برگزار میشود. بعد از آن چند نفر داماد را با چمدان لباس و ذکر صلوات همراهی کرده و به میان جمع آورده وکت و کفش نو وکراوات بر او می پوشانند. از سادات حاضر یکی کت و دیگری کراوات و غیره را بر تن داماد میکنند و در آخر نیز عطری خوشبو از چمدان بیرون آورده و داماد را معطر کرده و با ذکر صلوات مراسم را خاتمه میدهند. بعد از آن حاضرین تک به تک مشغول رو بوسی و تبریک گفتن به داماد می شوند و در این بین عده ای نیز بین مردم شیرینی پخش میکنند.
بلافاصله پس از اتمام تبریک گویی به دامادچندین نفر دست داماد را در دست گرفته و بقیه نیز پشت سر آنان با ذکر صلوات داماد را تا خانه عروس همراهی میکنند. در این هنگام که عروس با لباس و زینت کامل بر روی استیج( تخت ) نشسته ، داماد به همراه یکی از سادات معمر و محترم طایفه به داخل منزل رفته و سید پیشانی عروس و داماد را به هم میزند و با خواندن اورادی دست آنان را در دست یکدیگر قرار میدهد و خود از منزل خارج شده و داماد کنار عروس می نشیند و زنان و دختران مشغول به رقص و پایکوبی می شوند.
پس از مدتی همه از خانه عروس به خانه داماد برگشته و عروس و داماد شب زفاف را در خانه داماد و در حجله ای آذین بسته به سر میکنند.
روز بعد همه اقوام عروس و داماد جهت صرف ناهار منزل پدر عروس دعوت بوده و عروس و داماد نیز در بین آنها حضور یافته و آخرین لحظات عروسی را با هم سپری میکنند.
پس از صرف ناهار عروسی رسما تمام شده و چیدمان عروسی از در و دیوار خانه برداشته می شود و هر کس پی کار خود...
منابع کمکی : ویکی پدیا و سایت دهتل
