آخرین روزهای کاری اسفند 94 با فیلتر شدن اکثر درگاههای واسط پرداخت در ایران رسانههای بسیاری این خبر را پوشش دادند که این توجه رسانهها باعث شد استارتاپهای فینتک و چالشهای آنها بیش از پیش مطرح شوند . هرچند استفاده از فناوری در خدمات مالی ایران و دنیا به سالهای اخیر محدود نمی شود اما بررسیهای گوگل نشان میدهد استفاده از واژه FinTech در کتب انگلیسی که قبلا بسیار کم بوده از اواسط سال 2014 رشد بسیاری داشته است .
در دهه ۸۰ شاهد شکلگیری هسته اولیه کسب و کارهای آنلاین در ایران بودیم. سرویسهای وبلاگنویسی مانند بلاگفا ، خردهفروشیهای آنلاین مانند دیجیکالا، شبکههای اجتماعی مانند کلوب ، نیازمندیهای آنلاین مانند ایستگاه و ... بخشی از کسب و کارهای آنلاین مهمی بودند که در این دهه ایجاد شدند و اولین درگاه پرداخت اینترنتی نیز در سال 83 به کسب و کارها ارائه شد و در اواخر این دهه نیز امکان خرید آنلاین سهام فراهم شد .
در دهه ۹۰ با افزایش ضریب نفوذ اینترنت ، تلفنهای هوشمند ، کارتهای بانکی و همچنین ورود سرمایهگذاران خطرپذیر و شتابدهندهها مسیر توسعه تجارت الکترونیکی ایران هموار شد و کسب و کارهای آنلاین بسیاری شکل گرفتند که باعث شکل گرفتن یک اکوسیستم جدید در اقتصاد ایران شد .
این عوامل در کنار نیاز اقتصاد ایران به فناوریهای نوین مالی در بخشهای مختلف کمکم زمینهساز رشد تعداد استارتاپهای فینتک شد . علاوه بر عوامل ذکر شده، شکلگیری و توسعه فناوریهای جدید مانند خدمات ابری ، بلاکچین و هوش مصنوعی باعث ایجاد محصولات و خدمات جدیدی در صنعت مالی شدند .
شرکتهای پرداخت جزو اولین بخشها در صنعت مالی بودند که به دلیل ماهیت فعالیتشان و ارائه درگاه پرداخت آنلاین به کسب و کارهای آنلاین و استارتاپها سریع تر از سایر بخشهای صنعت متوجه این روندها شدند و سرمایهگذاری در اکوسیستم استارتاپی و یا توسعه محصولات جدید را در دستور کار خود قرار دادند . ایجاد و توسعه اپلیکیشن های آپ ، 724 ، 780 و ... همچنین سرمایهگذاری شرکت پرداخت الکترونیک سامان در تپسی و مشارکت شرکت آسان پرداخت و گروه اسنپ در ایجاد یک کیف پول مشترک برخی از نمونههای این بخش است. از دیگر بخشهای مهم صنعت مالی میتوان به شرکتهای فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیکی بانکها اشاره کرد که با سرمایهگذاری در محصولات جدید و استارتاپها سعی کردند تا نوآوری و چابکی را حفظ کنند . به عنوان نمونه میتوان به سرمایهگذاری شرکت فناپ در ابرآروان و نشان ، تاسیس شتابدهنده تریگ آپ و مشارکت آنها با شهرداریها جهت توسعه کیف پول و ایجاد اکوسیستم شهر هوشمند پاد اشاره کرد و همچنین شرکت ارتباط فردا با توسعه اپلیکیشن همراه کارت ، تاسیس فضای کار اشتراکی و شتابدهنده فینووا و سرمایهگذاری در استارتاپ لندو و چند استارتاپ دیگر از نمونههای سرمایهگذاری و توسعه محصولات جدید در صنعت مالی است. سایر شرکتها و بخشهای صنعت مالی نیز به مرور با تاسیس مرکز نوآوری یا شتابدهنده ، حمایت از رویدادهای بزرگ استارتاپی و سرمایهگذاری در توسعه محصولات جدید یا استارتاپها به این روندها واکنش نشان دادند که به صورت خلاصه نحوه واکنش صنعت مالی را در شکل زیر میتوان دید .
توسعه اکوسیستم فینتک ایران با چالشهای بسیاری همراه بوده و هست. افزایش دفعات فیلترینگ استارتاپهای فینتک و نبود قوانین مشخص از مهمترین عواملی بود که ریسک سرمایهگذاری این حوزه را افزایش داد .
با تاسیس انجمن فینتک و برقراری ارتباط این انجمن ، فعالان صنعت مالی و اکوسیستم فینتک با نهادهای قانون گذار نظیر بانک مرکزی ، بیمه مرکزی ، فرابورس و ... سبب به وجود آمدن یک زبان مشترک بین اکوسیستم فینتک و نهادهای قانونگذار شد که در نهایت سبب انتشار سندها و ابلاغیههایی در بخشهای مختلف فینتک شد که چند بار ویرایش را هم تجربه کردند . هرچند با انتشار سندها انتقادهایی به جنبههای مختلف آنها وجود داشت اما تسریع در قانونگذاری و تدوین قوانین حوزههای جدید از نکات مثبت ارتباط پیوسته با نهادهای قانونگذار است .
ادامه این گزارش را می توانید از این لینک دانلود و مطالعه کنید .