در بخش قبلی این مجموعه، دربارهی اهمیت وجود یک نهاد تجاری برای در امان نگه داشتن داراییهای شخصیتان صحبت کردیم. در این بخش، ضرورت قراردادهای امضا شده برای پیشگیری از تعارضات بعدی را مورد بحث قرار خواهیم داد.
وقتی پای استارت آپ شما وسط باشد، جزئیات مهم میشوند، و آن جزئیات آنقدر اهمیت دارند که توجه کامل شما را بطلبند. اشتباهات کوچک میتوانند تأثیر بسیاری روی سلامت کلی و چشمانداز شرکت شما داشته باشند. تصمیم گیری نباید راحت انجام شود و قراردادها نباید با خوشخیالی یا تردید بسته شوند. فرقی نمیکند در کدام حوزهی صنعت فعال باشید، درهرصورت باید روی استفاده از قراردادها و موافقتنامههای کتبی، مصر باشید.
قراردادهای مکتوب برای محافظت از شما و کسب و کارتان اهمیت دارند، و این تنها مختص معاملات پنج یا شش رقمی نیست. فارغ از اینکه با طرف قراردادتان چه نسبتی دارید، باید با هرکسی که قصد همکاری با او را دارید، هم در داخل و هم در خارج از شرکت، قرارداد داشته باشید. قراردادها و توافقها سند جداییناپذیر همکاریها و شراکتهای مختلف شما بوده و هم شما و هم طرف دیگر را از بحث بر سر بندهای قرارداد باز خواهد داشت.
بستن قرارداد استخدامی با کارمندان به محض شروع کارشان، میبایست تبدیل به بخش جداییناپذیر فرآیند درونسازمانی شما بشود. قرارداد استخدامی، آنچه از یک کارمند انتظار میرود و وظایف و الزامات وی در جریان کار و پس از آن را برمیشمارد. قرارداد میتواند مسائلی مثل نوع لباس پوشیدن و ساعات کاری را پوشش دهد، اما مهمترین چیز، پوشش دادن موضوعاتی مثل مالکیت کار، امنیت اطلاعت حساس، و شرط عدم رقابت است برای وقتی که احتمالاً شرکت را ترک کنند. الزام همهی کارمندانتان به امضای این قراردادها، شما و شرکت را از مناطق خاکستری قانونی حفظ کرده و هر گونه نگرانی احتمالی درمورد تجاوز کارمندان از حدّ خودشان را ازبین میبرد.
قراردادهای پیمانکاران نیز به همین اندازه اهمیت دارند، چراکه احتمالاً در مراحل مختلف رشد و توسعه، مرتباً کارمندانی بهصورت موقت استخدام شده و به شرکت شما رفت و آمد خواهند داشت. محافظت از کارتان و کاری که بابتش پول میدهید میبایست یکی از اولویتهای اول شما باشد. و از آنجا که حتماً نمیخواهید با پیمانکارانی کار کنید که به آنها اعتماد ندارید، مطمئن شوید که قراردادهایتان تصریح میکنند که شما مالک کاری هستید که بابتش پول میدهید. هرچند شاید مسلّم به نظر برسد که شما مالک کاری خواهید بود که به کس دیگری پول دادهاید برایتان انجام دهد، اما در نبود اسناد و مدارک ، قانون چندان روشن نیست. فصلبندی داراییهای فکری حساس و مدیریت اسرارتان بهنحوی که کارمندان و پیمانکاران تنها به آنچه نیاز دارند دسترسی داشته باشند، راه دیگری است که نمیگذارد کار سختی که انجام دادهاید، از دستتان در برود.
اگر شرکتتان را بهعنوان یک سرمایه گذاری مشترک با دیگر افراد آغاز کردهاید، داشتن قراردادهای هممؤسس شاید یکی از مهمترین کارهایی باشد که بتوانید برای شرکت خود انجام دهید. حتی در همان اوایل ماه عسل شراکتتان، وقتی اوضاع عالی پیش میرود، میبایست باز هم احتمال دهید که یک یا چند هممؤسس به تلخی یا به نحو دیگری شرکت را ترک کنند. شراکت بدون داشتن قراردادی بین مؤسسان، میتواند به درگیری زشت و دنبالهداری بر سر مالکیت، داراییها و بدهیها منجر شود، بهخصوص اگر شرکت شما براساس ثبت اختراعی بنا شده باشد که به نام یکی از مؤسسان آن است.
قراردادهای هممؤسسان باید نحوهی تقسیم سهام و مالکیت سهام و هرگونه دارایی معنوی را پوشش دهند که یک مؤسس درصورت ترک شرکت دارا خواهد بود (هرچند در حالت ایدهآل، دارایی معنوی باید به نهاد تجاری واگذار شود). قراردادهای بیشتر باید بهروشنی مسئولیتها و تعهدات شرکا را لحاظ کنند. وقتی قرارداد وجود دارد، همه میتوانند با علم به اینکه این کسب و کار میتواند بعد از تمام شدن عمر هر نوع شراکتی، به حیات خود ادامه دهد، کمی راحتتر نفس بکشند.
شاید بستن قرارداد زحمت داشته باشد، اما بسیار راحتتر از دعواهای حقوقی گرانقیمت و کشداری است که در نبودش رخ میدهد. مهم نیست با چه کسانی کار میکنید، چند وقت است آنها را میشناسید، یا چه نقشی برای شرکتتان ایفا میکنند، قراردادها تضمینی دربرابر بروز هر گونه مسئلهای در آینده هستند. اگر هر مسئلهای پیش بیاید، آنها میتوانند از بروز هرگونه تنش احتمالی جلوگیری کنند، چراکه ضوابط رابطهی کاری شما بهوضوح بهصورت مکتوب تعریف و بر سر آن توافق شده است. داشتن آن قراردادها و توافقات به شما و همکارانتان اجازه میدهد بدون بروز هیچگونه کشمکش و دعوا -که بسیاری از کسب و کارهای دیگر را از دور خارج کرده است- به کار آفرینش و نوآوری خود برسید.
در بخش بعدی این مجموعه، دربارهی امنیت و حریم شخصی موجود پیرامون اطلاعات حساس شرکتتان صحبت خواهیم کرد.