چه موضوعاتی طی 2 سال اخیر در صدر اخبار سیاسی جهان قرار گرفته اند؟ جنگ تجاری و تغییرات اقلیمی. جنگ تجاری که به وضوح یک پایه اش در سیاست بین الملل است و اقتصاد، مسائل زیست محیطی و بحران تغییرات اقلیمی هم پایه ای بسیار مهم در اقتصاد دارند. گویا اقتصاد آن نخ نامرئی است که این جهان را به هم پیوند داده. حالا فکرش را بکنید که اقتصاددانی پیدا شده که مدل سازی هایش در زمینه تغییرات اقلیمی باعث شده نوبل اقتصاد دریافت کند. آیا این اقتصاددان خواندنی نیست؟
ویلیام نوردهاس در تاریخ 31 ماه می سال 1941 در ایالت نیومکزیکو به دنیا آمد. او برای تحصیل در مقطع کارشناسی به دانشگاه ییل رفت و تحصیلش در مقطع کارشناسی ارشد را هم در همین دانشگاه ادامه داد اما، برای گرفتن دکتری خود به ام ای تی رفت. او که تاکنون بیش از 20 عنوان کتاب در حیطه های مختلف اقتصادی نوشته و همواره قلمی جذاب و گیرا دارد، در حال حاضر به همان دانشگاه دوران کارشناسی اش برگشته و مشغول تدریس است. در سال 2018 به واسطه«یکپارچه سازی تغییرات اقلیمی با تحلیل اقتصاد کلان» موفق به اخذ نوبل اقتصاد در کنار پائول رومر شد. تاثیر نظرات او باعث شده بسیاری از اقتصاددانان نسل جدیدتر به سراغ مسائل زیست محیطی بروند و این تاثیر با دریافت نوبل، تشدید هم شده است.
نوردهاس تاکنون در زمینه های نسبتا گسترده ای از اقتصاد، کتب پرشماری نوشته و تاثیری زیاد بر ادبیات اقتصادی جهان گذاشته است. یکی از کتاب های بسیار مشهوری که او نوشته، کتاب آموزشی«علم اقتصاد» است که با اقتصاددان مشهور و برنده نوبل، پائول ساموئلسون، به رشته تحریر درآمده است. یکی از زمینه های فرعی که نوردهاس را بسیار مشهور کرده است، ایرادات بسیار جالبی است که او به روش محاسبه درآمد ملی گرفته است. به گفته خود نوردهاس:«اگر بخواهیم تخمینی دقیق از رشد درآمد های واقعی طی قرن اخیر داشته باشیم، باید به شکلی شاخص های قیمت را بسازیم که بتوانند پاسخگوی تغییرات گسترده در کیفیت و گستره کالاها و خدماتی باشند، که مصرف می کنیم. باید این عملیات به شکلی صورت بگیرد که بتوانیم خدمات یک اسب را با خودرو مقایسه کنیم، خدمات کاغذ کربنی را با کاغذ فتوکپی مقایسه کنیم در نهایت بتوانیم شب هایی تاریک و تنها را با شب هایی مقایسه کنیم که دور هم نشسته ایم و تلویزیون دیده ایم.»
دیدگاه های نوردهاس را به این شکل می توان جمع بندی کرد که: «درس عملی به دست آمده از این دیدگاه های جذاب این است که روش محاسبه شاخص های قیمتی که ما استفاده می کنیم، بسیار معیوب هستند. به جای اینکه هر کالا و خدماتی را به طور مستقیم وارد شاخص قیمت کنیم، ابتدا باید آن را با ویژگی های سازنده اش بشکنیم. سپس باید حساب کنیم که چطور می توان این کالاها را با هم ترکیب کرد تا هزینه مصرف این ویژگی ها به حداقل برسد. با چنین رویکردی خواهیم توانست که کالاهای جدید را وارد شاخص قیمت مصرف کننده کنیم، بدون اینکه نگران باشیم که آیا این شاخص امروزی قابل مقایسه با 10 سال قبل، یعنی زمانی که آن کالا وجود نداشته، هست یا نه با چنین رویکردی دولت ها هم می توانند با دقت بیشتری محاسبه کنند که چه نرخ هایی را باید برای بهبود رفاه و اندازه گیری آن به کار ببرند.»
نوردهاس در کتاب «تاملاتی در باب اقتصاد تغییرات اقلیمی» چنین می نویسد که:«بشر در حال تاس انداختن با محیط طبیعی از خلال مداخله هایی پرشمار است، مانند وارد کردن گازهای مخرب مانند گازهای گلخانه ای به اتمسفر و مواد شیمیایی که برای لایه اوزون مضر هستند، تغییرات وسیع در زمین و جنگل زدایی های گسترده، توسعه سلاح های هسته ای و از بین بردن تمدن و...» نوردهاس در مدل هایی که برای تغییرات اقلیمی توسعه داده است، این طور جمع بندی می کند که آن بخش هایی از اقتصاد که به اکو سیستم های مدیریت نشده تکیه سنگینی دارند -مثلا به بارش طبیعی باران، یا عوامل دمایی- در مقابل تغییرات زیست محیطی آسیب پذیر تر هم هستند. کشاورزی، جنگل داری و بازسازی هایی که در فضای خارجی انجام می شود یا هر نوع فعالیتی که در محیط های ساحلی صورت می گیرد در این زمینه می گنجند. به همین خاطر است که نوردهاس اشاره خاصی به نتایج فاجعه بار تغییرات اقلیمی می کند و نیمه دوم عمر حرفه ایش را بیشتر برا این موضوع متمرکز ساخته است.
کازینوی اقلیم
سال انتشار:2013
این کتاب که به تازگی درباره رویکرد غلط و قماربازانه مردم و سیاستمداران نسبت به مشکلات زیست محیطی و به طور مشخص تغییرات اقلیمی به انتقاد پرداخته، شرایط را به این شکل تشبیه می کند: ما وارد یک کازینوی اقلیم شده ایم که در آن با تاسی به نام«گرمایش زمین»بازی می کنیم. نوردهاس در این کتاب، که خواندنش بسیار جذاب است و به سادگی جریان پیدا می کند، هشدار می دهد که ما هم در مقیاس های کلان تصمیم گیری و سیاست گذاری اقتصادی و هم در سطح اجتماعی باید به این مشکل رسیدگی کنیم وگرنه حاصلش چیزی در حد نابودی زندگی بسیاری از افراد روی کره زمین خواهد شد. پیشهاد او در سطح سیاست گذاری هم همان پیشنهادی است که سالیان سال، تکرارش کرده: اعمال مالیات بر فعالیت هایی که مشکلات زیست محیطی ایجاد می کنند.
