نمای ساختمان به عنوان اولین دید ناظر از سطح کلی بنا به حساب می‌آید، از این رو از اهمیت بالایی برخودار است، طراحی نمای ساختمان می‌تواند در بالا بردن ارزش اقتصادی ساختمان در منطقه و یا حتی محله شما تاثیر گذار باشد، به این صورت با طراحی مناسب نمای ساختمان علاوه بر زیبایی بنا، می‌توانید ارزش مالی ساختمان خود را نیز بالا ببرید.
تصور کنید به عنوان کارفرما شروع به ساخت بنا خود می‌کنید؛ فرم کلی و پلان‌ها به بهترین شکل طراحی و اجرا می‌شوند و شما رضایت کامل از فضاهای داخلی دارید؛ اما به هر دلیلی وقت و دقت لازم را برای طراحی نما صرف نمی‌کنید و درصدد تکمیل سریعتر ساختمان هستید.
با اتمام پروژه متوجه می‌شوید که چه کلاهی سرتان رفته است! ساختمانی که شامل بهترین فضاهای داخلی است اما نمای جذابی ندارد؛ نمی‌تواند حس کنجکاوی کاربران را برای دیدن فضاهای درونی ساختمان تحریک کند!طراحی نمای ساختمان دارای اصول و نکات بسیار زیادی است که هرکدام تاثیر خاصی بر روی نمای ساختمان دارند، سه مورد اساسی در طراحی نمای ساختمان سبک، کاربری و مصالح نما هستند.
ایجاد تناسب بین سبک طراحی نمای بیرونی ساختمان، کاربری ساختمان و همینطور استفاده از مصالح جدید و قدیمی در ترکیب با هم، در عین رعایت اصول و استانداردها و ضوابط طراحی نما تنها از برخی طراحان با تجربه بر می‌آید.
با توجه به اینکه ساختمان در کجا قرار گرفته است و کاربری آن چیست، طراحی نمای ساختمان متفاوت خواهد شد. طراحی نما،در هر شهر و منطقه ای از کشور، ضوابط مخصوص به خودش را دارد. پیش از اینکه مهندس معمار، طرح نما را انجام بدهد، باید از ضوابط آشنایی کامل داشته باشد. این ضوابط گاهی به روز رسانی می‌شوند در نتیجه مهندس معمار باید از آخرین ضوابط، اطمینان کامل پیدا کند. به طور کلی، بسیاری از ضوابط در شهرهای مختلف کشور در سه سطح الزام، توصیه و پرهیز تدوین می‌شوند. برای مثال، استفاده از مصالح مرغوب و مقاوم در برابر فرسایش و آلوده شدن نما، یکی از الزامات طراحی و اجرای نما در شهر تهران محسوب می‌شود. همچنین رنگ غالب با رنگ ابنیه مجاور باید دارای هماهنگی باشد.
تایید طرح و نمای ساختمانهای واقع در نبش گذرهای اصلی و پوشاندن درز انقطاع بین دو ساختمان با مصالحی که تناسب با نما داشته باشد، یکی دیگر از ضوابط طراحی نمای ساختمان در تهران به حساب می‌آید. برخی موارد مانند عدم استفاده از نماهای تمام شیشه ای (سطح شیشه خور نما از ۶۰ درصد بیشتر نشود) یا تمام فلزی و عدم استفاده از رنگ‌های نامتعارف، در دسته پرهیز در ضوابط طراحی نمای ساختمان قرار میگیرند. همچنین نباید از مصالح متعدد مصالح ساختمانی در طراحی و اجرای نما استفاده کرد. مهندسان معمار از به کار بردن مصالح برنده یا شکننده در طبقات اول که با عابرین مرتبط است، باید پرهیز کنند. ضوابط به این موارد محدود نمی‌شوند و با جزئیات بیشتری هستند. این موارد به عنوان مثال یاد شد تا کارفرمایان هم با چند مورد به صورت اجمالی در رابطه با طراحی نمای ساختمان، آشنایی پیدا کنند و فارغ از بحث سلیقه، این آگاهی را داشته باشند که ضوابط هم مطرح هستند.
از مهم ترین اصول در طراحی نمای ساختمان، توجه به نوع کاربری سازه است. همان طور که می دانید ساختمان ها در کاربری های مختلف مسکونی، اداری، تجاری، تفریحی، درمانی، رفاهی و غیره ساخته می شوند. به طور مثال شعاع دید در طراحی نمای ساختمان های تجاری بسیار اهمیت دارد. این در حالیست که کاهش دید ساختمان برای حفظ حریم شخصی مهم ترین هدف در طراحی نمای ساختمان های مسکونی است.
طراحی نما در ساختمان های مسکونی معمولاً به سبک های لوکس و کلاسیک انجام می شود. چشمگیر و جذاب بودن نمای ساختمان های تجاری برای جذب مشتری نیز از مهم ترین نکات طراحی این نماها است. طراحی نمای ساختمان های اداری، درمانی و آموزشی نیز القا کننده فعالیتی است که در آن ها انجام می شود. طراحی نمای ساختمان های ویلایی نیز با توجه به کاربرد آن ها به صورت یک فضای تفریحی انجام شده و به جذابیت بصری و راحتی و گستردگی فضا به شدت توجه می شود. اما در دو سال اخیر غالب افراد برای طراحی نمای ساختمان ویلایی و مسکونی خود، سبک نمای مدرن را میپسندند.
طراحی نمای ساختمان با استفاده از متریال مختلفی انجام می شود. انتخاب نوع متریال در طراحی نما می تواند بر هزینه های طراحی نما، زیبایی سازه و میزان استحکام و طول عمر سازه تأثیر بگذارد. در انتخاب متریال باید به اقلیم و نوع آب و هوای منطقه به شدت توجه شود. نمای شیشه ای، آجری، سنگی و سمنت برد از رایج ترین نماهای موجود در ایران هستند. بهره گیری از نور طبیعی، دید زیاد، عایق بودن صوتی و حرارتی از مهم ترین ویژگی های نماهای شیشه ای هستند. مقاومت بالا و امکان اجرا در اقلیم های مختلف نیز مهم ترین مشخصه نمای سنگی است. هزینه بهینه و مقاومت و دوام بالا نیز از ویژگی های نمای سمنت برد است که در آن از صفحه های سیمانی نسوز استفاده می شود. نمای کامپوزیت نیز از ترکیب چند ماده ساخته شده و کیفیت و کارایی بالایی دارد. البته متریال دیگری همچون سیمان سفید، چوب، ترموود و استیل گالوانیزه هم هستند که رواج کمتری دارند.
سبک در طراحی نمای بیرونی ساختمان به عنوان اولین اولویت شناخته می‌شود، چرا که جز اولین شاخصه‌های انتخابی در طراحی نما به حساب می‌آید، هر یک از سبک‌های طراحی نمای ساختمان از مشخصات ویژه‌ای برخوردار هستند، برای مثال در طرح نمای ساختمان رومی یا کلاسیک عموما از متریال‌های سنگی استفاده می‌شود و به همین دلیل است که از شکوه و جلال بیشتری به نسبت دیگر نماهای ساختمانی برخوردار است.
در این بخش به بررسی انواع سبک‌های پرکاربرد در طراحی نمای ساختمان می‌پردازیم.
طراحی نما سبک کلاسیک: از جمله نماهایی که امروزه در میان ایرانیان از طرفداران بسیاری برخوردار است، طرح نمای ساختمان کلاسیک است. در این سبک از المان‌های معماری کلاسیک غرب مانند ستون های بلند و سردرهای باشکوه استفاده می‌گردد.
نمای کلاسیک یا نمای رومی عموما از متریال سنگ ساخته شده‌اند و به همین دلیل جز نماهای به حساب می‌آید که قیمت بالایی دارند؛ از جمله سنگ‌های پرکاربرد در طراحی نما کلاسیک، تراورتن است، از دیگر متریال‌های پرکاربرد در طراحی نمای کلاسیک می‌توان به سیمان و مصالح پیش ساخته اشاره کرد.
طراحی نما سبک مدرن: از جمله نماهای پرکاربرد در بین طراحان، که هم در قالب طرح نمای ساختمان ساده و هم در قالب طر‌ح‌های پیچیده و با جزئیات زیاد نیز اجرا می‌شود و عموما از خطوط افقی و عمودی به وجود می‌آید.
طراحی نمای مدرن در عین سادگی بسیار کاربردی است و در آن می‌توان از تکنولوژی‌های بروز در دنیا استفاده کرد، همچنین در این سبک از طراحی نمای بیرونی ساختمان از المان‌های زیادی استفاده نمی‌شود و دقیقا برعکس طراحی نما کلاسیک یا رومی است.
طراحی نما مینیمال: یکی از خصوصیات مهم در طرح نمای ساختمان مینیمال استفاده از خطوط مستقیم در طراحی نما است، این نوع طراحی نمای ساختمان به صورت تک رنگ و غالبا به رنگ سفید مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در طراحی نما مینیمال از تزئینات زیادی استفاده نمی‌شود از این رو به این سبک از طراحی نمای بیرونی ساختمان، نمای ساده نیز می‌گویند، همچنین اصول ساختاری طراحی نمای بیرونی ساختمان مینیمال بر پایه استفاده حداقلی از متریال‌ها و اجرای ساختمانی کاربردی که نیازهای اصلی را برآورده می‌کند است.
