بشر از قرنها پیش و از زمانی که زندگی اجتماعی خود را آغاز کرده است همیشه بازیهای گروهی و فردی را دوست داشته و با توجه به ابزاری که در اختیار داشته اقدام به ساخت وسایل بازی میکرده. روزگاری با چوب و سنگ وسیله بازی خود را میساخته و حالا با کامپیوتر! برای مطالعه تاریخچه بازیهای کامپیوتری باید ابتدا مروری بر تاریخچه ماشینهای بازی داشته باشیم. شاید بتوانیم اجداد بازیهای کامپیوتری امروزی را دستگاههای سکهای بدانیم! ماشینهایی که با انداختن یک سکه در درون محفظهشان به صورت نیمه مکانیکی شروع به کار کرده و امکان بازی را برای بازیکن فراهم میکردند. یکی از مهمترین این ماشینها jukebox بود که در سال ۱۹۴۸ به عنوان یکی از محبوبترین دستگاههای بازی شناخته میشد. بسیاری از شرکتهای ساخت بازیهای امروزی مثل سگا کار خود را با ساخت همین ماشینهای سکهای آغاز کردند.
ماشینهای سکهای به مرور زمان توسعه پیدا کردند و تولیداتشان بیشتر شد و در نهایت جای خود را به بازیهای الکترونیک دادند. مانند بازی Cathode-Ray Tube که به عنوان اولین بازی تعاملی انسان و ماشین شناخته شده و در آن از یک سری تیوب خلاء استفاده شده بود که با تنظیم دستگیرهها مسیر حکرت یک نقطه را تا برخورد به هدف روی صفحه نمایش تغییر میداد. توماس تی. گولدسمیت، جونیور و استل ریمان این بازی را از الکترونیک آنالوگ ساختند و در سال ۱۹۴۷ اختراعشان را ثبت کردند ولی این دستگاه بازی هرگز تولید و به بازار عرضه نشد، بنابراین هیچ تاثیری در صنعت بازیهای ویدیویی آینده نداشت. طبق اکثر تعاریف، این دستگاه یک بازی ویدیویی محسوب نمیشود، زیرا در حالی که صفحه نمایش الکترونیکی داشت، روی یک دستگاه محاسباتی اجرا نمیشد. بنابراین ، با وجود ارتباط آن با تاریخ اولیه بازیهای ویدئویی، به طور کلی نامزد عنوان اولین بازی ویدیویی محسوب نمیشود.
بعد از آن بازیهای Christopher Strachey و xox ساخته شدند. بازی xox که به نام tic-tac-toe هم شناخته میشد در سال ۱۹۵۲ توسط پرفسور ای. اس. داگلاس ساخته شد. کامپیوتری که این بازی بر روی آن طراحی و اجرا شد از اولین نسل کامپیوترها بود که EDASCنام داشت، این کامپیوترهای اولیه در اندازهای بودند که فضای یک اتاق را به طور کامل اشغال میکردند و در آن از تکنولوژی لامپ کاتدی استفاده میشد.
این بازیها راه را برای ظهور اولین بازی تمام کامپیوتری در سال ۱۹۵۸ باز کردند. این بازی که طراح و سازنده آن ویلیام هگنباتوم بود تنیس برای دو (tennis for two) نام داشت و بازی بسیار سادهای بود و از روی یک زمین تنیس شبیه سازی شده بود منتها از یک گوشه ثابت زمین.
بعد از آن و در سال ۱۹۶۲ بازی دیگری با عنوان spacewar توسط تیم چهار نفره استیو راسل، پیتر سمسون، مارتین گراتز و وین ویتانم طراحی و ساخته شد. این بازی که در یکی از ابرکامپیوترهای آن دهه به نام pdp1 ساخته شد تبدیل به مدل بسیاری از بازیهای بعد از خودش شد. در این بازی که گرافیکی بسیار ساده و سیاه و سفید داشت یک سفینه فضایی با حرکت در صفحه نمایش به اجرام و دشمنان آسمانی تیر پرتاب میکرد.
به این ترتیب بازیهای ویدیویی که اولین موفقیت خودشان را تا قبل از دهة ۶۰ بدست آورده بودند، در دو دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ و با پیشرفت تکنولوژی و ارزانتر شدن قطعات وارد صنعت شدند. دستگاهها و کنسولهای بازی خانگی در این دوره وارد بازار شدند و با توجه به قیمتشان خیلی زود مورد استقبال عامه مردم قرار گرفتند. اولین کنسول بازی توسط شخصی به نام رال بائر ساخته شد در سال ۱۹۷۲ با نام دستگاه اودیسه وارد بازار شد و راه را برای بقیه کنسولها باز کرد. در همان سال شرکت آتاری هم که نامش برای تمام بازیدوستان آشنا است تأسیس شد و کنسول بازی خودش را وارد بازار کرد. بعد از آن و در دهه ۱۹۸۰ کامپیوترهای خانگی راه خود را به خانه مردم باز کردند و بازیهای کامپیوتری رقیب سرسخت کنسولهای بازی شدند و در نهایت آنها را کنار زدند و سلطنت بازار بازیهای ویدئویی را از آن خود کردند. اولین نسل کامپیوترهای خانگی مربوط به شرکت کومودور بود. این شرکت نقش مهمی در توسعه کامپیوترهای خانگی داشت و کامپیوتر کومودور ۶۴ آن در سال ۱۹۸۲ پرفروشترین مدل رایانه سال بود. از آن به بعد با پیشرفت هرروزة کامپیوترها و گرافیک آنها و پردازندهها، کیفیت بازیهای رایانهای هم روز به روز پیشرفت کرد. اما با پیشرفت علوم شبکه و اینترنت بازیهای رایانهای یک قدم بزرگ دیگر رو به جلو برداشتند و بازیهای آنلاین شکل گرفتند. با ارزان و همهگیر شدن اینترنت و با ارائه نسل جدید مودمهای اینترنت که میتوانستند هر کسی را در هر کجا به راحتی به اینترنت متصل کنند بازیهای رایانهای آنلاین هم طرفداران زیادی پیدا کردند.
بازیهای اولیه کامپیوتری بسیار ساده بودند و بازیکن حق انتخاب چندان نداشت. در مرحله بعد بازیها دارای یک داستان ساده و خطی بودند. اغلب بازیکن قهرمان داستان بازی بود و باید مراحل بازی را یک به یک طی میکرد اما بازیهای آنلاین امروزی صنعت بازی را وارد مرحله جدیدی کردند. بازیهای آنلاین علاوه بر پیچیدگی در داستان و حق انتخابهای زیادی که بازیکنان دارند با حضور بقیه بازیکنان مهیجتر شده و پیشبینیپذیر نیست. بالاخص با ظهور تکنولوژی تصویر سه بعدی هیجان این بازیها دو چندان شده. زیرا بازیکنان میتوانند با زدن یک عینک واقعیت مجازی به چشمشان احساس کنند در محیط بازی قرار دارند.