جف بزوس کارآفرین، نیکوکار و سرمایه گذار اینترنتی و موسس اصلی شرکت آمازون است. او با بنیانگذاری سایت فروشگاهی آمازون توانست انقلابی را در صنعت تجارت الکترونیک ایجاد کند. این آمریکایی موفق که اکنون یکی از ثروتمندان دنیا به شمار می‌رود، در سال 2018 با ارزش خالص دارایی 118.7 میلیارد دلاری خود رتبه نخست ثروتمندترین فرد جهان را از آن خود کرد. بزوس در سال 2019 با دارایی 161 بیلیون دلاری خود هنوز در جایگاه نخست این رده‌بندی قرار دارد.
بزوس علاوه بر بنیانگذاری آمازون، سمت مدیرعاملی و رییس هئیت مدیره این کمپانی بزرگ را نیز عهده‌دار است. جف بیزوس در تاریخ 12 ژانویه 1964 در البوکرکی شهر نیومکزیکو آمریکا متولد شد. پدر وی تد جورگنسن اهل شیکاگو و مالک یک دوچرخه فروشی و مادرش یک نوجوان بود که بعد از یک سالگی جف از یکدیگر جدا شدند.
مادر جف در زمانیکه او 5 سال داشت، برای رهایی از بی‌خانمانی با یک مهاجر کوبایی به نام مایک بزوس که برای تحصیل به آمریکا مهاجرت کرده بود، ازدواج کرد و جف را نیز به فرزند خواندگی خود پذیرفت و نام خانوادگی خود را بر روی او گذاشت. پدرخوانده جف پس از پایان تحصیل به عنوان مهندس در شرکتی به نام اکسون مشغول به کار شد.
جف در کودکی تابستان خود را در مزرعه پدر بزرگش در جنوب تگزاس با لوله‌گذاری، واکسیناسیون گاوها و تعمیر آسیاب بادی می‌گذراند. او در 18 سالگی می‌گفت که می‌خواهد هتل‌ها و پارک‌های تفریحی فضایی را برای 2 تا 3 میلیون جمعیت ساکن در مدار بسازد.
خانواده بزوس در دوران جوانی جف به ایالت میامی کوچ کردند و جف به دانشگاه وارد شد و به مطالعه فیزیک پرداخت اما علاقه شخصی جف به علوم کامپیوتر و مهندسی برق بود. به همین جهت او در همین رشته وارد دانشگاه پرینستون شد و در سال 1986 به عنوان دانشجوی ممتاز از دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.
شرکت فیتل که بر روی پیاده سازی شبکه‌های کامپیوتری فعالیت می‌کرد یکی از شرکت‌هایی بود که جف بزوس پس از اتمام دانشگاه در آن کار می‌کرد، وال استریت نیز دیگر شرکتی بود که جف در آن شغل خوب با درآمد خوبی داشت. در همین دوران ایده‌ای جالب به ذهن جف رسید و همزمان با آن توجه‌ش به رشد بی‌نظیر شبکه جهانی وب معطوف شد.
جف به این نکته رسید که استفاده از اینترنت در سال 1994 نسبت به سال قبل از آن، 23 برابر رشد داشته است. در همین زمان ایده راه اندازی فروشگاه اینترنتی به ذهنش رسید. او ایده فروشگاه از راه دور را رسمی کرد و تحقیق خود در زمینه شرکت‌هایی که محصولاتشان را از راه دور و از طریق پست ارسال می‌کردند، شروع کرد.
شرکت‌هایی که در زمینه فروش از راه دور فعالیت می‌کردند، تعداد کمی بودند و بزوس بر روی 20 شرکت که محصولات مورد نظر وی را به فروش می‌رساندند، تحقیق کرد. هیچ کدام از این شرکت‌ها بر روی فروش و ارسال کتاب فعالیت نمی‌کردند و دلیل آن هم تنها نداشتن یک کاتالوگ جامع از فهرست کتاب‌ها بود.
تهیه یک کاتالوگ چند هزار صفحه‌ای بسیار پر هزینه و زمان‌بر بود و جف همین موضوع را مورد توجه قرار داد سپس ایده تأسیس یک فروشگاه آنلاین فروش کتاب را اجرایی کرد.
مزایای سایت فروشگاهی کاملاً جف بزوس را توجیه کرده بود، مزایایی مانند:
در کنار تمام این مزایا یک تهدید وجود داشت و آن هم سرمایه گذاری بر روی یک چیز جدید، مبهم و غیر قابل اعتماد به نام اینترنت بود. در آن زمان اکثر کاربران اینترنت و مردم عادی کامپیوتر و اینترنت را وسیله‌ای تفریحی و ارتباط جمعی می‌دانستند اما او شروع به مطالعه و بررسی بر روی تجارت کتاب کرد.
بعدها جف در گفتگویی که با مجله تایم داشت، چنین گفت:
“به خود می‌بالیدم از اینکه ریسک بزرگی می‌کردم که هیچ کس حاضر به انجام آن نبود، تمام پایه کار را روی چیز جدیدی به نام اینترنت می‌گذاشتم که معامله خطرناکی بود.”
این ریسک بزرگ زمانی بود که پدر و مادر جف تمام درآمدها، دارایی‌ها و پس انداز خود را که برای دوران بازنشستگی خود کنار گذاشته بودند در اختیار وی قرار دادند تا شاهد عمل جسورانه پسر خود و ریسک پرخطر او باشند؛ بنابراین آنها نیز دست به ریسک بزرگی زدند و بعدها همین ریسک بزرگ باعث میلیاردر شدن آنها شد.
جف بزوس بعد از راه اندازی فروشگاه آنلاین آمازون شاهد فراز و نشیب‌های آن و در نهایت رشد سریع و روز افزون آن بود. جف به همراه نامزد خود به سیاتل واشنگتن رفت و در سال 1994 شرکت آمازون را تأسیس کرد.
جف پس از تأسیس آمازون، یک برنامه نویس حرفه‌ای به نام کافان را استخدام کرد و در سال 1995 اولین نسخه آمازون را روی شبکه اینترنت بارگذاری کرد و آمازون در تاریخ 16 ژوئیه 1995 رسماً فعالیت خود را شروع کرد.
زمان زیادی نگذشت که توجه اکثر رسانه‌ها به سایت آمازون و ایده آن جلب شد و همین امر باعث استقبال بسیار زیاد مردم از آمازون شد. جف می‌گوید: “از همان ابتدای کار مشخص بود که رشد خواهیم کرد.” با شروع کار آمازون، جف و همکارانش پیوسته در تلاش بودند تا این سایت را با مشتریان وفق داده و همه نیازهای آنان را برآورده کنند. آنها ابتدا ایده خرید با یک کلیک را پیاده سازی کرده و بخش نظرات خریداران را نیز پیاده سازی کردند.
آمازون در سال 1997 اقدام به فروش سهام شرکت کرد و پس از آن فعالیت آمازون به کشورهای کانادا، ژاپن، انگلستان و فرانسه کشیده شد. جف می‌خواست همه نیازها و سلایق مشتریان را برآورده کند و به همین دلیل فروش کتاب به صورت آنلاین هر روز با استقبال بیشتری روبرو شد.
پس از آن مشتریان اقدام به ارسال ایمیل‌هایی مبنی بر درخواست محصولات بیشتری نظیر سی دی و لوازم خانگی از آمازون کردند و جف نیز بلافاصله دست به کار شد و محصولات بیشتری را وارد فروشگاه اینترنتی آمازون کرد و وسعت آن را هر روز گسترش داد.
حباب دات کام یک حباب اقتصادی در خلال سال‌های 1995 تا 2000 میلادی بود که طی آن شاخص بورس آمریکا به اوج خود رسید و رشد بخش اینترنت و شاخه‌های مرتبط با آن نیز با افزایش بسیاری مواجه شد. به همین دلیل شرکت‌ها به این نتیجه رسیده بودند که اگر یک پیشوند e به ابتدای نام خود یا پسوند .com به انتهای نام خود اضافه کنند، بهای سهام‌شان در بازار بورس افزایش پیدا می‌کند.
شرکت آمازون نیز با این حباب دات کام مواجه شد و در سال 2000 ارزش آن مانند شرکت‌های اینترنتی کوچکی که به یک غول اینترنتی تبدیل شده بودند و سهام‌شان رشد زیادی پیدا کرده بود، به یکباره سقوط کرد و در نهایت ارزش سهام آمازون در سپتامبر 2000 به 41 دلار رسید.
در این هنگام شرکت جف بیزوس به سمت ورشکستگی می‌رفت و 1300 کارمند را از دست داده بود. جف بعد از کاهش تعداد کارمندان، کالاهایی که فروش و سود کمی داشتند را از سایت حذف کرد و قراردادهایی برای خدمات بهتر به مشتریان و تسهیل حمل کالا را با برخی شرکت‌ها منعقد کرد. پس از این اقدام فوق العاده جف بزوس، آمازون از بحران شکست خارج شد و درآمد خالص شرکت در سال 2003 میلادی به عدد 73.2 میلیون دلار رسید.
جف بزوس در سال 2018 به عنوان ثروتمندترین فرد جهان نایل شد. او علاوه بر آمازون در شرکت‌ها و استارتاپ‌های بسیاری ولو جزیی، سرمایه گذاری کرده است و هم آنها را پشتیبانی می‌کند و هم به ثروت خود می‌افزاید.
آمازون در حال حاضر بیش از 240 هزار کارمند دارد این عدد بیش از چهار برابر کارمندانی است که شرکت گوگل در اختیار دارد. این تعداد کارمند فقط کارمندان تمام وقت آمازون هستند نه پاره وقت یا نیمه وقت!
جف بزوس در دنیای تجارت الکترونیک به فردی تأثیرگذار و قوی معروف است. او و آمازون آمارهای بسیار جالبی از خود به جای گذاشتن؛ نظیر:
جف معتقد است که موفقیت یک شرکت به نحوه ارتباط مدیر با کارمندان آن بستگی دارد. سیاست وی بر رضایت مشتری متکی است و به همین دلیل آمازون به یکی از موفق‌ترین شرکت‌های حال حاضر دنیا تبدیل شده است.
بزوس بر چند اساس مهم اعتقاد قوی دارد و آنها را عامل موفقیت خود، کارمندان و شرکت آمازون می‌داند:
1- سرسخت و انعطاف پذیر بودن: جف می‌گوید: “ما در تفکر خود سرسخت و در جزییات با نرمش بیشتری واکنش نشان می‌دهیم.” او همچنین می‌گوید: “اگر سرسخت نباشید در همان مراحل آزمایش به سرعت تسلیم می‌شوید و اگر انعطاف پذیر نباشید، تنها وقت خود را تلف کرده و به همراه آن ناامیدی را در پی خواهد داشت.”
2- استراتژی آمازون: جف بزوس می‌گوید: “استراتژی خود را بر روی چیزی قرار دهید که هرگز تغییر نمی‌کند.” هنگامی که فروشگاه خود را برای لوازم آرایشی طراحی می‌کنید، شایسته نیست که بعد از مدتی محصولات شما تغییر کرده و آنها را حذف نمایید.
3- براساس نیاز مشتری عمل کنید: ویژگی‌های جدید آمازون طبق نیاز مشتری تعریف و اجرا می‌گردد و اگر در یک بازه زمانی محصولی در سایت آمازون به فروش نرود، از سوی شرکت جمع‌آوری می‌شود.
4- تواضع در برابر مشتریان: کلیه کارمندان باید بتوانند در مرکز تماس آمازون کار کنند تا حدی که بزوس و هزاران مدیر آمازون دو روز در سال را در این مرکز سپری کرده و خود با مشتریان صحبت می‌کنند. این الگو در بیشتر شرکت‌های بزرگ اینترنتی نظیر گوگل نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
5- عدم تمرکز بر روی رقیبان: آمازون فقط با توجه به نیاز مشتری در صدد رفع آنها می‌باشد و وقت خود را برای آنالیز رقبا تلف نمی‌کند.
6- همواره در حال پیشرفت و گسترش: جف بزوس در سال 1995 اعلام کرد اینترنت همواره در حال گسترش است و او تا به امروز بر روی این اعتقاد پافشاری می‌کند.
7- اعتبار شرکت را حفظ کنید: باید تلاش کارمندان شرکت بر پایه حفظ اعتبار شرکت در نگاه مشتریان باشد.
8- به روز باشید و تلاش کنید: سیاست آمازون سخت‌کوشی و آگاهی است و بزوس در سال 2015 نیز اظهار داشت: “آمازون روش خاص خود را اجرا می‌کند و با دیگر رقبا متمایز می‌باشد.”
9- یادداشت افکار خود: جف بزوس می‌افزاید: “هنگام جلسات رسمی، یادداشت‌های خود را ارائه دهید و از ویدیو پروژکتور استفاده نکنید، چراکه استفاده از اسلاید موجب می‌شود که اطلاعات بسیار محدودی رد و بدل گردد. افکار شما با قلم زیباتر نمایان می‌شود.”
