این روزها کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که نام کانکس یا سازه پیش ساخته را نشنیده باشد؛ با این‌حال شاید هنوز موارد استفاده از آن را به‌خوبی ندانیم و به همین سبب تا به‌حال از آن‌ها استفاده نکرده باشیم. در ذهن بسیاری از ما، کانکس‌ها به شکل کانتینرهای عظیم روی کشتی‌ها هستند که برای جابه‌جایی وسایل استفاده می‌شوند و یا کانتینرهای بزرگی که به عنوان انبار استفاده می‌شوند؛ اما این موارد، تنها برخی از اشکال این سازه‌ها هستند. در حقیقت، چیزی که ما امروزه به آن کانکس می‌گوییم، در انگلیسی تحت عنوان کیوسک شناخته می‌شود و به سازه‌هایی که روی کشتی‌ها یا به عنوان انبار استفاده می‌شوند، کانتینر می‌گوییم. به همین دلیل در این مطلب از بنیان کانکس می‌خواهیم بدانیم کانکس چیست و انواع کانکس کدام هست؛ پس تا انتهای این مطلب با ما باشید.
کانکس، یک سازه پیش‌ساخته است که از حداقل چهار دیوار و یک سقف و یک کف تشکیل شده و قابل جابه‌جایی است. انواع سازه‌های پیش‌ساخته، ویژگی‌های مخصوص به‌خود را دارند که سبب شده است برای مصارف گوناگون از آن‌ها استفاده شود. با این‌حال، ویژگی‌های مشترکی سبب می‌شوند که این سازه‌ها را به نام کانکس بشناسیم.
همان‌طور که در توضیح سازه پیش ساخته، گفته شد؛ انواع کانکس ویژگی‌های مشترکی دارند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، وجود دیوارها، سقف و کف است. وجود کف، از آن جهت اهمیت دارد که سبب می‌شود برعکس ساختمان‌های عادی، قابل جابه‌جایی باشد.
یکی دیگر از ویژگی‌های مشترک و مهم بین این سازه‌ها، استفاده از مصالح سبک است که سبب می‌شود به‌راحتی قابل نقل و انتقال باشند. همچنین در ساخت این سازه‌ها از بتن یا آرماتور و... استفاده نشده است؛ بلکه قطعات آن به کمک جوش، پیچ یا پرچ به یکدیگر متصل شده‌اند.
در گذشته، اغلب کانکس‌های پیش‌ساخته را در ساختمان‌های در حال ساخت می‌دیدیم که محل اسکان موقت کارگران ساختمانی بودند. دلیل استفاده از این سازه‌ها، سبک بودن، ارزان بودن و همچنین قابلیت حمل‌ونقل و جابه‌جایی آن‌ها بود. با این‌حال بسیاری از آن‌ها امکانات پیشرفته‌تری داشتند که شامل سرویس بهداشتی و آشپزخانه‌های کوچک بود و به همین دلیل اسکان در آن‌ها را امکان پذیر می‌ساخت.
امروزه، این سازه‌های پیش ساخته را می‌توان در هر مکانی مشاهده کرد و کاربردهای فراوانی دارند. از یک سازه پیش ساخته می‌توان به عنوان یک خانه ویلایی در باغ استفاده کرد و یا به عنوان یک دفترکار کوچک در فضای شهری استفاده نمود. همچنین به احتمال زیاد کانکس‌های مربوط به فروش فست‌فود و یا کانکس‌های کافی‌شاپی را نیز در پیاده‌روها مشاهده کرده‌اید. در بسیاری از فضاهای سبز و پارک‌ها نیز از کانکس‌های سرویس بهداشتی و نگهبانی استفاده می‌شود.
همان‌طور که پیش‌تر در این مطلب گفته شد، سازه‌های پیش‌ساخته کاربردهای متفاوتی دارند و براساس همین کاربردها به انواع متفاوتی تقسیم می‌شوند که تفاوت آن‌ها در امکانات، ابعاد و ویژگی‌های سازه‌ای این کانکس‌ها است. برای خرید و فروش کانکس باید به ویژگی‌های آن توجه کنید و سپس براساس آن ویژگی‌ها، قیمت کانکس را بسنجید.
برخی از انواع کانکس که ساده‌تر هستند و ویژگی‌ها و امکانات متنوعی ندارند، قیمت ارزان‌تری دارند و هرچه کیفیت متریال و مصالح به‌کار رفته افزایش پیدا کند یا امکانات گوناگون به آن‌ها اضافه شود، قیمت کانکس نیز افزایش پیدا می‌کند. برای آن‌که بتوانید سازه پیش ساخته خود را به‌درستی انتخاب کنید، ابتدا باید کاربرد آن را مشخص کنید و سپس براساس کاربردی که مدنظر شما است، نوع آن را انتخاب کنید.
انواع کانکس را می‌توان در دسته‌های کلی شامل کانکس مسکونی، خدمات شهری، اداری، کارگاهی و سفارشی جای داد که هرکدام از آن‌ها، شامل مجموعه‌ای متنوع از سازه‌های پیش‌ساخته هستند. در ادامه به انواع کانکس و ویژگی‌های هرکدام اشاره می‌کنیم.
یکی از انواع سازه پیش ساخته که این روزها طرفداران بسیار زیادی پیدا کرده است؛ کانکس مسکونی است. این انواع سازه، تمام امکانات یک واحد مسکونی یا ساختمان را در خود دارند و به همین دلیل یکی از کامل‌ترین انواع سازه‌ها محسوب می‌شوند.
سازه پیش ساخته مسکونی خود به انواع دیگری تقسیم می‌شود که براساس کاربرد آن‌ها است و شامل کانکس ویلایی و خانه‌های پیش‌ساخته است. دسته‌بندی آن‌ها به متراژ و امکاناتی که دارند، بستگی دارد. برای مثال می‌توان انواع سازه پیش‌ساخته ویلایی و مسکونی را به‌صورت دوبلکس یا در یک طبقه تهیه کرد. یکی از ویژگی‌های خاص این سازه‌ها، این است که تنوع نقشه داخلی آن‌ها بسیار زیاد است.
انواع سازه ویلایی و مسکونی، دارای امکاناتی همچون آشپزخانه، سرویس بهداشتی و اتاق‌خواب‌های مجزا هستند. اغلب در این نوع سازه‌ها، یک فضای نشیمن یا پذیرایی بزرگ تعبیه می‌شود و در کنار آن یا به‌صورت دوبلکس و در نیم‌طبقه بالایی، اتاق‌خواب‌های با متراژ کمتر قرار می‌گیرند.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سازه پیش ساخته مسکونی این است که از نظر ظاهری، سازه‌های زیباتری هستند و همچنین امنیت بالایی دارند. امنیت در برابر سرقت و همچنین دوام و استحکام بالا، از مهم‌ترین ویژگی‌های این سازه‌ها است. به همین دلیل، هنگام خرید آن‌ها، بسیاری از افراد نه‌تنها به پلن و نقشه داخلی آن توجه می‌کنند، بلکه دقت می‌کنند تا از نظر امنیت و استحکام، کیفیت بالایی داشته باشد.
این نوع سازه پیش ساخته از سازه‌های عمومی‌تر محسوب می‌شود که اغلب آن را برای کاربرد شخصی سفارش نمی‌دهند؛ بلکه آن را مجموعه‌ها، اشخاص یا شهرداری، برای کاربردهای عمومی‌تر خریداری می‌کنند. این کاربردها، شامل موارد زیر است:
· فست‌فود
· فروشگاه
· کافی‌شاپ سیار
· گیت حراست
· کیوسک نگهبانی
· ایستگاه اتوبوس
· ایستگاه دوچرخه
· عابربانک
· و...
از مزیت‌های این سازه‌ها نسبت به خرید، اجاره یا ساخت ساختمان‌های عادی این است که نه‌تنها قابلیت جابه‌جایی دارند، بلکه از نظر هزینه‌ای اقتصادی‌تر بوده و می‌توان آن‌ها را با ویژگی‌های مورد نظر خود سفارش داد.
امکانات انواع این سازه‌های پیش‌ساخته با یکدیگر متفاوت است و همین موضوع بر روی قیمت آن‌ها تاثیر می‌گذارد. برای مثال یک سازه پیش ساخته فروشگاه، مساحت بزرگ‌تر و امکانات بیشتری از یک سازه ایستگاه دوچرخه یا ایستگاه اتوبوس دارد و همین موضوع بر روی قیمت آن‌ها تاثیر دارد.
از آن‌جایی که این نوع سازه‌ها در محل‌های عمومی قرار می‌گیرند و اغلب توسط شهرداری یا مسئولین مجموعه‌های عمومی سفارش داده می‌شوند، از نظر رنگ و ظاهر، با محیطی که قرار است در آن قرار بگیرند و المان‌های آن محیط، همخوانی دارند و به همین دلیل به‌صورت مخصوص ساخته می‌شوند.
این نوع سازه پیش ساخته همان‌طور که از نام آن پیدا است، برای دفاتر و بخش‌های اداری ساخته می‌شود. ممکن است برای اضافه کردن اتاق‌های اداری به یک ساختمان قدیمی، در محوطه آن قرار بگیرد و یا به عنوان یک دفتر یا اتاق کنفرانس جدید، در زمین مخصوص به آن قرار داده شود.
ویژگی این نوع سازه، این است که می‌تواند دارای اتاق‌های مجزا باشد که شامل اتاق‌های کارکنان و اتاق مدیریت است؛ همچنین ممکن است دارای فضای استراحت یا اسکان شب برای برخی کارکنان یا صاحب شرکت باشد. براساس سلیقه و نظر سفارش‌دهنده این سازه، ممکن است فضای آبدارخانه و سرویس بهداشتی نیز در آن تعبیه شود.
انواع کانکس اداری به‌صورت یک یا دو طبقه ساخته می‌شوند که اغلب به شکل یک طبقه هستند تا حمل و قرارگیری آن در محل، آسان‌تر صورت بگیرد. با این‌حال، چنانچه یک سازه اداری، از نظر متراژ و یا ابعاد، بسیار بزرگ باشد، قابلیت جابه‌جایی در حالت کامل و متصل‌شده را ندارد و نیاز است که آن را دمونتاژ کنند و سپس در محل جدید مونتاژ آن صورت گیرد.
سازه کارگاهی، یک محل اسکان موقت است که به عنوان دفتر یا محل اسکان برای پرسنلی که در یک پروژه ساختمانی یا عمرانی حضور دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین در برخی از پروژه‌های ساختمانی و عمرانی، از کانکس کارگاهی برای اسکان کارگران در زمان شب، استفاده می‌شود.
این نوع سازه پیش ساخته، اغلب تنها یک سالن بزرگ دارد که به میز و صندلی تجهیز می‌شود و به دلیل کم بودن امکانات آن، قیمت ارزانی دارد. بسیاری از سازندگان، این سازه‌ها را در پروژه‌های مختلف استفاده می‌کنند و یا چنانچه تنها یک پروژه ساختمانی داشته باشند، ممکن است از کانکس دست دوم استفاده کنند.
همچنین پس از اتمام پروژه ساختمانی یا عمرانی، می‌توانند این سازه‌ها را به عنوان کانکس دست دوم به فروش برسانند و به همین دلیل، علاوه‌بر قیمت ارزان‌تری که دارند، راحت‌تر خرید و فروش آن‌ها صورت می‌گیرد. به همین دلیل به راحتی می‌توان این انواع کانکس را از بین سازه‌های آماده سفارش داد و نیازی به سفارشی ساختن آن نیست.
این نوع سازه‌ها را همان‌طور که از نام آن‌ها پیدا است، به‌صورت اختصاصی سفارش می‌دهند تا با ویژگی‌های مدنظر آن‌ها همخوانی داشته باشند. کاربرد این سازه‌ها، اغلب به‌صورت مسکونی، ویلایی و شخصی است و می‌تواند برخی از سازه‌های پیش‌ساخته فروشگاهی را نیز شامل شود؛ با این‌حال، ممکن است برای استفاده در صنعت یا در دستگاه‌های خاص نیز سازه‌های پیش‌ساخته را به شکل سفارشی تهیه کنند.
تعیین قیمت کانکس برای این دسته از محصولات، بستگی به شرایط و ویژگی‌های این سازه‌ها دارد. ویژگی‌هایی همچون متراژ، تعداد فضاها، ویژگی‌های فنی سازه، مصالح آن و... از جمله مواردی هستند که می‌تواند بین سازه‌های سفارشی متغیر باشد.
البته توجه به این نکته نیز اهمیت دارد که نمی‌توان هر ویژگی دلخواهی را وارد سازه‌های سفارشی کرد؛ بلکه باید این ویژگی‌ها از نظر مهندسی بررسی شوند و در صورت اجرایی بودن آن‌ها، در سازه تعبیه شوند. برای سفارش این سازه‌های پیش‌ساخته، نیاز است با مشاوران و کارشناسان شرکت موردنظر خود صحبت کنید و ویژگی‌هایی که مدنظر دارید را با آن‌ها درمیان بگذارید تا در صورت امکان، اجرایی شوند و همچنین هزینه آن‌ها، برآورد شود.
