دیس پراکسی شرایطی است که باعث اختلال در حرکت و هماهنگی می شود که تصور می شود به دلیل عدم پیشرفت سلولهای عصبی تأمین کننده عضلات است. افراد مبتلا به دیس پراکسی در برنامه ریزی و انجام عملکرد حرکتی مشکل دارند که باعث حرکات ناهموار و ناهماهنگ می شود. همچنین بر مناطق فکری ، عاطفی ، زبانی ، اجتماعی و حسی تأثیر می گذارد و باعث ایجاد مشکل در یادگیری ، ادراک و اندیشه می شود. دیس پراکسی در کودکان و بزرگسالان وجود دارد.
درمان کاردرمانی برای بزرگسالان و کودکان مبتلا به دیس پراکسی باعث تقویت عملکرد ، هماهنگی و وضعیت حرکتی می شود که به نوبه خود باعث افزایش اعتماد به نفس می شود. کاردرمانی همچنین به بهبود جنبه های غیر جسمی دیس پراکسی کمک خواهد کرد.
تشخیص دیس پراکسی
افراد مبتلا به دیس پراکسی بصورت متفاوت متاثر می شوند و علائم دیس پراکسی بین افراد متفاوت است. دیس پراکسی معمولاً در کودکی تشخیص داده می شود. متخصصان زیر ممکن است دیس پراکسی را تشخیص دهند:
● کاردرمانگران - مشکلات جسمی را در افراد مبتلا به دیس پراکسی ارزیابی می کنند.
●روانشناسان - مشکلات رفتاری و عاطفی را ارزیابی می کنند.
● متخصص اطفال - علل احتمالی دیگر را رد خواهد کرد.
چه عواملی باعث ایجاد دیس پراکسی می شود؟
مشخص نیست چه عاملی باعث ایجاد دیس پراکسی می شود. تصور می شود که آسیب به سلولهای عصبی که پیامهایی از مغز را به عضلات شما ارسال می کنند (سلولهای عصبی حرکتی) با عث می شود که انتقال پیام به عضلات به درستی انجام نشود. این بدان معنی است که پیام های مغز به عضلات نمی رسد و بنابراین فرد در پاسخگویی به فعالیت ها دچار مشکل می شود. همچنين اشاره شده است كه آسيب به سلول هاي عصبي مي تواند نتيجه رشد غيرطبيعي در مغز نوزاد در رحم يا كمبود اكسيژن در هنگام تولد باشد. همچنین ممکن است آسیب مغزی ناشی از بیماری ، سکته مغزی یا تصادف بعد از زندگی باشد.
عوامل محیطی نیز ممکن است باعث ایجاد فشار روانی شود. اگر کودکان به طور منظم در فعالیت های بدنی تشویق نشوند ، مهارت های حرکتی خود را مطابق با سن خود افزایش نمی دهند. به همین ترتیب اگر وقت زیادی را در رایانه صرف کنند ، فعالیتهای مهمی را که به توسعه برنامه ریزی حرکتی ، عملکرد و هماهنگی کمک خواهد کرد ، از دست خواهند داد.
علائم دیس پراکسی در کودکان چیست؟
در کودکان علائم ممکن است از سنین پایین مشهود باشد. این ممکن است در نوزادان وقتی که به مرحله چهاردست وپا نرسند ، ترجیح می دهند روی باسن (bottom shuffle) حرکت کنند. کودکان مبتلا به دیس پراکسی نیز ممکن است مشکلات زیر را داشته باشند:
علائم جسمی شامل موارد زیر است:
●نرسیدن به نقاط عطف ، مانند نشستن ، ایستادن و راه رفتن در زمان مناسب در مقایسه با دوستانشان
● ضعف در پوسچر و آگاهی بدنی ، هنگام حرکت ، حرکات به شکلی نامناسب می باشد.
●مهارت های حرکتی ریز ضعیف مانند دست خط
کاردرمانگران نگران چگونگی پیشرفت عملکرد حرکتی و علائم جسمی دیس پراکسی هستند. کاردرمانی رشد حرکتی فرد را بهبود می بخشد ، که به نوبه خود باعث افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس خواهد شد.
علائم غیر جسمی شامل موارد زیر است:
● مشکلات گفتار و زبان
● مشکل با ریاضیات و نوشتن
● مشکلات ادغام با کودکان دیگر
● مشکل در هماهنگی بنابراین در پوشیدن ، خوردن یا گره زدن کفش ها مشکل دارید.
● محدودیت در دامنه توجه و تمرکز و مهارت های گوش دادن
● اعتماد به نفس پایین و ناامیدی
کودکان مبتلا به دیس پراکسی از خدمات کاردرمانی از متخصص کاردرمان در کلینیک توانبخشی پایا و کلینیک توانبخشی غرب تهران بهره مند می شوند.
علائم دیس پراکسی در بزرگسالان چیست؟
علائم جسمی شامل موارد زیر است:
●مشکلات در کارهای روزمره در محل کار و خانه مانند لباس پوشیدن ، رانندگی و کارهای خانگی
● مشکلات ورزشی مانند دوچرخه سواری
● راه رفتن دست و پا چلفتی
● تعادل ضعیف
● پوسچر ضعیف و خستگی
● ضعف عضلانی
● ضعف در هماهنگی چشم و دست مانند گرفتن توپ ، رانندگی ماشین
●دشواری در مهارت های حرکتی ریز مانند دست خط ، نگه داشتن قلم ، استفاده از ابزار ، استفاده از کارد و چنگال
●عدم آگاهی از موقعیت بدن در فضا و روابط فضایی (حس عمقی)
●خطر سقوط و برخورد به اجسام افزایش یافته است.
علائم غیر جسمی شامل موارد زیر است:
● حافظه ضعیف
● مشکل در گفتار و زبان
● مشکل در برنامه ریزی و سازماندهی فعالیت ها در خانه یا محل کار
● مشکل در تلفظ و دنبال کردن دستورالعمل ها
● مشکل در گوش دادن به افراد ، به ویژه در گروه های بزرگ
●مشکل در سازگاری با شرایط جدید
با این حال علائم دیس پراکسی سازگار نیست به طوری که ممکن است فرد بتواند به فعالیتی دست یابد که روز دیگر نتواند. علائم دیس پراکسی نیز بین افراد متفاوت است. بزرگسالان مبتلا به دیس پراکسی از کاردرمانی بهره مند می شوند. درمان کاردرمانی بر علائم جسمی و غیر جسمی دیس پراکسی متمرکز است.
کاردرمانی برای دیس پراکسی
کاردرمانی به بزرگسالان و کودکان کمک می کند تا با انجام کارهای روزمره به حداکثر توان خود برسند. درمان کاردرمانی به بهترین وجه توسط یک کاردرمان متخصص مغز و اعصاب ارائه می شود. کاردرمانی مهارت های حرکتی و همچنین توانایی سازمانی مانند تمرکز ، توجه و کنترل حرکتی خوب را بهبود می بخشد.
اطلاعات مربوط به مشکلات در خانه و مدرسه جمع آوری شده است. در بزرگسالان ، کاردرمانگران کنترل حرکتی ریز و درشت و همچنین پوسچر را ارزیابی خواهند کرد. کاردرمانگران با انگیزه ما در کلینیک توانبخشی پایا و کلینیک توانبخشی غرب تهران از تست های ویژه ای برای ارزیابی توانایی های حرکتی ، حسی و ادراکی استفاده می کنند. درمان کاردرمانی در این مرکز بز این محور است:
● بهبود پوسچر
● بهبود تعادل و هماهنگی
● بهبود کنترل حرکات درشت عضلات و افزایش قدرت عضلات
● بهبود کنترل حرکات ریز مانند نگه داشتن اشیاء و دست خط
● افزایش آگاهی از موقعیت بدن در فضا در حالت استراحت و حین حرکت (حس عمقی)
● بهبود نشستن و توانایی های عملکردی مانند راه رفتن
● ارتقاء کارهای روزمره. فعالیت های کودکان ممکن است شامل بازی هایی باشد که آنها را سرگرم کننده و جذاب جلوه دهد.
●افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس
از ارزیابی ، کاردرمانگران ما یک برنامه درمانی با اهداف کوتاه مدت و بلند مدت شامل خانواده و معلمان تهیه می کنند. درمان کاردرمانی شامل موارد زیر است:
●تمرینات مکرر باعث تحریک مسیرهای مغز می شود که توانایی سازمانی مانند خرد کردن وظایف به وظایف کوچکتر را بهبود می بخشد.
●تمرین هایی برای تشویق مشارکت در فعالیت های جدید که هم لذت بخش باشد و هم مهارت های حرکتی را بهبود بخشد.
●تمریناتی برای بهبود قدرت عضلات - فعالیتها به دلیل ضعف قدرت عضلات ممکن است دشوار باشد. افزایش قدرت عضلات در پشت تنه و شانه فرد را قادر می سازد مهارت های هماهنگی ، تمرکز و کنترل حرکتی خوب مانند دست خط را بهبود ببخشد. تقویت کمربند لگن باعث بهبود تعادل و فعالیتهایی مانند ضربه زدن به توپ خواهد شد. این تمرینات را می توان در خانه یا مدرسه دنبال کرد.
● فعالیتهایی برای بهبود اعتماد به نفس و عزت نفس. برای کودکان و بزرگسالان مهم است که در فعالیتهای جدید شرکت کنند و احساس موفقیت کنند. این امر همچنین منجر به تعامل بهتر با همسالان و افزایش تمرکز خواهد شد.
●فعالیتهایی برای کمک به بهبود پایداری پوسچر. در کودکان این ممکن است شامل مشاوره و پشتیبانی در خانه یا کلاس باشد ، مانند نشستن صحیح برای تسهیل پوسچر
در کلینیک توانبخشی پایا و کلینیک توانبخشی غرب تهران ما همچنین با متخصصین کاردرمانی همکاری خواهیم کرد که به مهارتهای سازمانی و همچنین ارزیابی محیطهای خانه و مدرسه کمک می کنند. در صورت نیاز کاردرمان های ما گزارشهایی را برای نیازهای ویژه آموزشی ارسال می کنند.
برای ارزیابی کامل توسط یکی از کاردرمان های ما با شماره تلفن ۰۹۱۲۶۱۱۷۷۴۲-۰۹۳۵۶۱۱۷۷۴۲ تماس بگیرید یا متقاضی مشاوره تلفنی رایگان باشید.
