مفهوم تولید کالاهای با ارزش افزوده بالاتر، همواره مورد توجه بنگاه های اقتصادی قرار دارد. شرکت ها اغلب برای افزایش سودآوری، پاسخ به تقاضاهای متغیر مصرف کننده، متمایزکردن خود از رقبا و بهبود تصویر و شهرت برند به سمت تولید محصولات با ارزش بالاتر حرکت می کنند. امروزه تولید محصولات جدید و با ارزش بالاتر یک استراتژی مهم برای شرکت هایی است که به دنبال افزایش سودآوری هستند.
دنیای پرتکاپوی رقابت های اقتصادی، دو مفهوم جدی و اساسی را خلق کرده است: بهره وری و تولید ارزشمند. تلفیق این دو عامل در شرکت ها و بنگاه های بزرگ صنعتی سبب شده تا مفهوم ارزشمندسازی تولیداتشکل بگیرد. در واقع، شرکت ها تلاش می کنند از تولید تجهیزات، ماشینآلات، ابزارها، وسایل و مواد اولیه کم ارزش به سمت تولیدات با ارزش بالاتر بروند تا سود بیشتری به دست آورند و چرخه اقتصادی را بیش از پیش با توسعه روبه رو سازند. بهره وری تولید برای شرکت هایی که می خواهند کالایا خدمات را با کمترین هزینه ممکن به مرحله تولید برسانند و در عین حال استانداردهای کیفیت را نیز حفظ کنند، مفهومی حیاتی است. این مفهوم شامل استفاده کارآمد از منابع، کاهش ضایعات و بهبود بهره وری است. با بهبود کارآیی تولید، شرکت ها می توانند هزینه ها را کاهش دهند، کیفیت را بهبود بخشند و محصولاتی با ارزش بالاتر تولید کنند. شرکت هایی که بهرهوری و کارآمدی بالایی دارند برای رقابت در بازار و دستیابی به موفقیت بلندمدت، موقعیت بهتری دارند. تولید محصولات با ارزش بالاتر مستلزم سطح بالایی از راندمان تولید است. چرا که محصولات با ارزش بالاتر اغلب به منابع بیشتر و سطح کیفیت بالاتر نیاز دارند. با بهبود کارآیی تولید، شرکتها می توانند هزینه ها را کاهش داده و کیفیت را بهبود بخشند که به تولید محصولات با ارزش بالاتر می انجامد.
همه به دنبال ایجاد تمایز:
مفهوم تولید کالاهای با ارزش تر از قرن های پیش مورد توجه شرکت ها و بنگاه های اقتصادی قرار گرفته است. اما پس از انقلاب صنعتی، شرکتها به اهمیت تولید کالاهایی با ارزش بالاتر پی بردند و در راستای دستیابی به آن تلاش کردند. شرکتها برای افزایش سودآوری، پاسخگویی به تقاضاهای متغیر مصرف کننده، متمایز کردن خود از رقبا و بهبود تصویر و شهرت برند خود به سمت تولید محصولات با ارزش بالاتر حرکت کردند. امروزه تولید محصولات با ارزش بالاتر یک استراتژی مهم برای شرکت هایی است که میخواهند با ارائه ویژگی ها و مزایای منحصر به فردی که رقبایشان ارائه نمیدهند در بازار موفق شوند. یکی از دلایل اصلی که سبب شد شرکت ها به سمت تولید محصولات با ارزش تر حرکت کنند، افزایش سودآوری آنها بود. با تولید کالاهایی که ارزش بالاتری داشتند، شرکت ها می توانستند قیمت بالاتری را برای محصولات خود در نظر بگیرند که باعث افزایش حاشیه سود آنها می شد. این امر به ویژه در صنایعی مانند صنعت نساجی که رقابت شدید و حاشیه سود کم در آن وجود داشت، اهمیت زیادی پیدا کرد. در این صنعت، شرکتها شروع به تولید محصولات با ارزش بالاتری مانند پارچه ها و لباسهای لوکس کردند که به آنها اجازه می داد قیمت های بالاتری داشته باشند و سود خود را افزایش دهند. دلیل دیگری که باعث شد شرکت ها به سمت تولید محصولات با ارزش بالاتر حرکت کنند، برآوردن نیازها و ترجیحات در حال تغییر مصرف کنندگان بود. همانطور که مصرف کنندگان مرفه تر و پیچیده تر شدند، آنها شروع به تقاضای محصولاتی کردند که کیفیت بالاتری داشتند و از ویژگیهای بیشتری برخوردار بودند. شرکتهایی که با تولید محصولات با ارزش بالاتر توانستند این خواسته ها را برآورده کنند، توانستند مزیت رقابتی در بازار کسب کنند. به عنوان مثال، در صنعت خودرو، شرکتها شروع به تولید خودروهای لوکسی کردند که امکانات بیشتری داشتند و از کیفیت بالاتری نسبت به خودروهای استاندارد برخوردار بودند. این خودروهای لوکس توانستند قیمت بالایی داشته باشند و مصرف کنندگان مرفهی را که مایل به پرداخت هزینه بیشتر برای محصولی با کیفیت بالاتر بودند، جذب کنند. شرکت ها علاوه بر افزایش سودآوری و برآورده ساختن خواسته های مصرف کننده، به سمت تولید محصولات با ارزش بالاتر به عنوان راهی برای متمایز کردن خود از رقبای دیگر حرکت کردند. در صنایعی که رقبای زیادی برای تولید محصولات مشابه وجود دارند، شرکتها باید راه هایی برای متمایز شدن از سایرین بیابند. تولید محصولات با ارزش بالاتر به شرکتها این امکان را می دهد تا با ارائه ویژگیها یا مزایای منحصربه فردی که رقبایشان ارائه نمی کنند، خود را متمایز کنند.
راهبرد امروز صنایع استان برای خلق ارزش پایدار باید تولید محصولات جدید با ارزش افزوده بالاتر باشد.
این روزها تحولی بنیادین در کشور در حال رخ دادن است و وظیفه ذاتی بنگاههای بزرگ، مخصوصا صنایع استان پیشرانی اقتصاد ملی است و این وظیفه ایجاب می کند تا این شرکت ها مرزهای اقتصادی جدیدی فراروی کشور ترسیم و هدف گذاری کلان خود را به سمت ارزآوری قابل توجه برای کشور معطوف سازند. تحقق این رسالت بزرگ و انجام وظیفه خطیر، مستلزم خلق ارزش، تولید کالاهای با ارزش افزوده بالاتر و حمایت بی قید و شرط از شرکت های دانش بنیان است. در حال حاضر کشور ما در رتبه دهم صنعت فولاد جهان قرار دارد و ضرورت حفظ و ارتقای این جایگاه، افزایش تولید و عرضه محصولات جدید به بازار است. صنایع فولاد در استان باید وظیفه خود را تولید بهترین و باکیفیت ترین محصولات، برای استفاده در صنایع مختلف از جمله نفت، گاز، پتروشیمی، کشتی سازی، خودروسازی، لوازم خانگی و .... بداند. که انصافا اراده این شرکت ها در استان بر آن است تا با توسعه های متوالی که در زمینه نصب و راه اندازی خطوط تولید خود انجام خواهند داد، در زمانی کوتاه، اتفاقات بسیار بزرگ و ارزشمندی را در زنجیره فولاد در استان و کشور رقم بزنند تا کشور را در این زمینه از واردات بی نیاز سازند. در نتیجه راهبرد امروز صنایع استان، باید تولید محصولاتی جدید با ارزش افزوده بالاتر باشد تا با خلق ارزش، ضمن رفع نیاز کشور به این محصولات، بازارهایی تازه را در دنیای پررقابت امروز ایجاد کنند.
البته خلق ارزش و تولید محصولات جدید با ارزش افزوده بالاتر، بدون ریسک و هزینه بالا امکان پذیر نیست؛ لذا صنایع استان باید خطرپذیری آن را به جان خریده تا همچنان که در توسعه و تولید پیشتاز هستند، در حوزه نوآوری نیز موفق و سرآمد باشد. حمایت از جریان دانش بنیان، باید سرلوحه برنامههای صنایع در استان باشد و بومی سازی در ساختار این شرکت ها بایدجایگاهی ریشه ای و نهادی را به خود اختصاص دهد. فولاد کشور از صنعتی که 100 درصد تجهیزات آن وارداتی بوده، به صنعتی که 90 درصدتجهیزات و قطعات آن بومی سازی شده دست یافته است؛ اتفاقی بزرگ و ارزشمند که استمرار آن درگرو استقرار نظام دانشی با حمایت از شرکتهای دانش بنیان از یکسو و پذیرش ریسک به کارگیری مواد و تجهیزات جدید در خطوط تولید است. مخاطرهای که صنعت فولاد کشور آن را پذیرفته و تاکنون هزاران قطعه تجهیز و ماده مصرفی بومی سازی شده حاصل آن بوده است. تبدیل ایده دانش بنیان به ارزش افزوده نیازمند تحقق دو مولفه مهم ضرورت سرمایه گذاری در حوزه های نوین و تجاری سازی محصولات دانش بنیان است که اتحاد استراتژیک بنگاه های بزرگ قابلیت توسعه آن را فزاینده می سازد.
ضرورت سرمایه گذاری در حوزه های نوین:
اما بنگاهی بزرگ و پیشران در استان در شرایط ایزوله و فارغ از محیط پیرامون خود امکان ادامه حیات نخواهند داشت. آنها برای ماندگاری در عرصه رقابت و پیشرفت روزافزون، ناچارند به تامین کنندگان قابل اعتماد، نخبگان، خبرگان و استعدادهای برتر و نظام دانشی مستقر در جامعه خود پایبند بمانند و برای اعتلای آن کوشش کنند. صنایع پیشران در استان؛ همچنان که باید در عرصه های دیگر مانند بومی سازی، تولید محصولات کیفی، ویژه و با ارزش افزوده بالاتر پیشگام باشند، باید خود را مقید بدانند که در تولید دانش بنیان نیز، پیشرو و پیشتاز باشند و از علم و دانش و پویایی این بخش، در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری بهره برداری کنند.
تجاری سازی محصولات دانش بنیان:
هر شرکت دانش بنیان در استان در کنار تولید دانش و خلق محصول فناورانه، نیازمند تجاری سازی کالای نهایی است. ارزش این فرآیند زمانی بیشتر پدیدار می شود که یک شرکت دانش بنیان درصدد است تا فناوری یا ایده پژوهشی خود را به بازار یا شرکت های سرمایه گذار ارائه کند؛ اما ورود به فاز تجاری سازی، از مهمترین مشکلات شرکت های دانش بنیان در استان ماست. نخبگان علمی، تیزهوشان و متخصصان حاضر در تیمهای دانش بنیان، اغلب تخصص لازم را در حوزه بازرگانی ندارند و ضرورت دارد بازوی مکملی در کنار آنها این وظیفه کلیدی را عهده دار شود تا محصول تولیدشده به سودآوری پایدار دست یابد. بی شک، اگر بنگاه های بزرگ و توسعه یافته بین المللی در این حوزه ها موفق نشان می دهند به دلیل تمرکز تخصصی آنها بر بحث تجاری سازی ایده و محصول است که صنایع پیشران در استان می توانند با حمایت از آن شرکت ها به ایجاد بازار مناسب برای محصولات آنها به تجاری سازی محصولاتشان کمک کنند.
امروزه ضرورت شرکت هایی که تخصص آنها تجاری سازی در حوزه دانشبنیان باشد به شدت احساس می شود و اگر خواستار موفقیت دانش بنیان ها هستیم، باید حمایت و سرمایه گذاری جدی برای تجاری سازی محصولاتآنها را در اولویت قرار دهیم. صنایع استان باید در کنار فعالیت های خود، خطوط تولید محصولات جدید را که نیاز کشور به آنها از طریق واردات شکل می گیرد، شناسایی و این محصولات را نیز تولید و به بازار عرضه کنند. از سوی دیگر، افق بلندمدت این صنایع ایجاب می کند تا دروازه بازارهای جهانی پیش روی محصولات باکیفیت و ویژه ایران گشوده شود. تحقق این حرکت بزرگ و شایسته، مستلزم ایجاد تیم های تخصصی در حوزه تجارت و بازرگانی است تا با رصد بازارهای بین المللی و انعکاس تحلیل های کارشناسانه، زمینه تولید محصولات باارزش افزوده بالاتر را فراهم و به تجاری سازی و بازاریابی آنها کمک کنند. تحقق این رسالت بزرگ و انجام وظیفه خطیر، مستلزم نگاه کارشناسی در تمام ابعاد و حمایت بی قید و شرط از شرکت های دانش بنیان است.
اتحاد استراتژیک بنگاه های بزرگ در استان
در محیط پُررقابت دنیای امروز، بنگاه ها قادر نیستند به صورت انفرادی و تنها با تکیه بر منابع خود به اهداف استراتژیک موردنظر دست یابند و ناگزیرند با شرکتها و بنگاه های دیگر مشارکت و همراهی کنند. در خلق ارزش و ایجاد بازار برای محصولات با ارزش افزوده بالاتر اتحاد استراتژیک میان مجموعه های توانمند و پیشرو الزام آور است. شرکت های توانمند استان با قرارگرفتن در اتحادهایی استراتژیک می توانند حضور در بازارهای جهانی را به شکل واقعی تجربه کنند و از فرصت همکاری با بنگاه های بزرگ بین المللی برای تقویت قدرت چانه زنی و رُبودن بازار استفاده کنند. این همکاری ها می تواند بر مبنای انگیزه های متفاوتی نظیر انگیزه های بازارمحور، تکنولوژی محور یا منبع محور با تکیه بر سودآوری پایدار شکل بگیرند. در این میان نباید از پیوند شرکت های کوچک و بزرگ هراس به خود راه دهیم؛ چراکه از دل این پیوندها، ظرفیت های بزرگی پدید می آید و آیندهای تضمین شده همراه با منافع اقتصادی مشترک و پایداری را برای استان فراهم می سازد.
