سلام، احوالتون عالی. من احسان اسلامی ام و میخوام براتون از اسرار دنیای گوینده ها بگم.
هنر، دنیای جذابیه و اگر پا داخلش نگذاشته باشید، از بیرون اسرارآمیز جلوه میکنه؛ چیزی شبیه به سرزمین عجایبی که آلیس داخلش بود. میخوام براتون از مزرعه ی صداپیشه ها تو این سرزمین صحبت کنم. مزرعه ای که حالا تو سالهای اخیر کمی بیش از پیش بهش توجه میشه و با اومدن اینفلوئنسرهایی در این زمینه و معروف شدنشون توی اینستاگرام و شبکه های دیگه، نظر عموم مردم رو به خودش جلب کرده.
الان خیلی ها به آموزش گویندگی و دوبلاژ(دوبله) علاقه پیدا کردند!
تا پنج سال پیش، چهره و اسم خیلی از صداپیشه ها و دوبلورها برامون شناخته شده نبود اما امروزه که صدا و سیما کمی همت کرده و برنامه هایی مثل دورهمی از این عزیزان دعوت به عمل میارند خب دیگران هم دارند اونا رو میشناسند.
اما واقعا در دنیای صداپیشگی چه خبرهایی هست؟
یک صداپیشه صبح تا شب مشغول پرهیز از کارهاییه که برای صدا ضرر داره؟
همه ی صداشون ارثی بوده یا تمرین هم نقش داشته؟
آیا برای صداپیشه شدن باید صدای خاصی داشت؟
اصلا راه ورد به این عرصه چیه؟
از سوال آخر شروع میکنم!
ببینید عزیزان، این هنر خودخوان و خودآموز نیست و نمیشه اون رو از روی مطالب موجود در نت یا کتاب های نصفه و نیمه ای که در این زمینه وجود دارند یاد گرفت. شما باید ببینید و بشنوید! حتما میپرسید چرا ببینیم؟ جواب میدم که چون میمیک چهره در هنگام حس گرفتن رو درک کنید و ببینید که تنها اونچه از دهان بیرون میاد مهم نیست بلکه باید صدای شما، تمام وجود شما رو درگیر کنه و بالعکس.
شروع گویندگی
اگر دوست دارید گوینده بشید از همین حالا شروع کنید. قدم اول دوست داشتن صدای خودتونه!
خیلی از شما عزیزان، حس خوبی به صدای ضبط شده ی خودتون ندارید و به نوعی ازش فراری هستید و باعث خجالت شماست اما باید به خاطر بسپارید که برای رشد دادن یک چیز، اول باید بپذیریدش و بهش عشق بورزید!
بعد از اینکه حستون رو به صدای خودتون بهتر کردید، به سراغ دوره های آموزشی برید و زیر نظر یک استاد دوره تون رو شروع کنید.
صدای خوب ارثی است؟
نمیشه منکر این شد که ژن خوب تاثیر داره اما باید گفت همه چیز ارث نیست!
صدای فونیک یا صدای خاص و رادیویی داشتن خیلی خوبه اما چیزی که شما رو بالا میبره و به اوج میرسونه بیان درسته! ازتون سوال دارم، آیا همه ی گوینده های رادیو صدای خوبی داشتند؟ آیا همه ی مجریان تلویزیون چهره ی خوبی داشتند؟ مطمئنا پاسخ شما نه ست ...
به جای حسرت خوردن و در آرزوی صدای دیگری بودن، راهکارهای تقویت حنجره و صداسازی و بیان درست رو یاد بگیرید و پادشاهی کنید.
برای داشتن صدای خوب چه خوردنی هایی مفیدند؟
پیش ازون که بخواید در مورد خوردنی های مفید و مضر بدونید، باید به صداآگاهی برسید و پیش ازون که بخوام بگم صداآگاهی چیه، باید بگم لازمه ی صداآگاهی گوش موسیقایی خوبه.
و اما گوش موسیقایی خوب چیه؟
اهالی صدا و موسیقی در شنیدن به مثل دیگران نیستند، اونها فراز و فرودهای صدا، تغییراتش و کم و کاست هاش رو خیلی بهتر از دیگران میشنوند. شما هم برای اینکه بتونید گوینده ی خوبی بشید باید گوش موسیقاییتون خوب باشه. این کار تمرین های خاص خودش رو داره که شاید بعدا به این پست اضافه ش کردم اما میتونین با کمی جستجو در نت در موردش تحقیق کنید.
و اما صداآگاهی یعنی نسبت به اونچه در صداتون رخ میده حساس و هشیار باشید. هیچوقت از صداتون غافل نشید و نگذارید به حال خودش باشه. بعد از خوردن هر غذایی، بعد از انجام هر تمرینی زیر نظر داشته باشید که چه تغییراتی در صداتون رخ میده.
در مورد خوردنی های مختلف، بدونید که خیلی نسخه ی واحدی وجود نداره که چه خوردنی هایی صد در صد مفیدند و چه خوردنی هایی صد در صد مضر، به علاوه حنجره ی انسان های مختلف، واکنش های متفاوتی به یک نوع ماده ی غذایی نشون میده. بهترین راهکار اینه که با صداآگاهی تغییراتتون در زیر نظر بگیرید و به خاطر بسپارید که کدوم غذاها براتون خوب یا بدند.
و اما به نظرتون برای صداپیشه شدن باید صدای خاصی داشت؟
صدای خاص یا فونیک در گویندگی
ببینید عزیزان اگر صدای شما خاص باشه (که واقعا تعریف و چهارچوبی برای صدای خاص نداریم) یا عبارتی صداتون از دسته ی صداهای معمولی جدا شه و هرگاه با دیگران صحبت کنید، اونها به صدای شما وخاصیتش اشاره کنند، در این صورت شما طبیعتا راه راحت تری در صعود خواهید داشت و شاید بشه گفت دو هیچ از دیگران جلوترید. چه در بازیگری، چه در گویندگی و دوبله طبیعتا به صدای خاص و خوب شما توجه میشه و بیشتر در معرض دید خواهید بود و مسیر رو سریعتر طی میکنید اما ...
اما سوال اینجاست که با صدای معمولی نمیشه گوینده شد؟ جواب به کسی که این سوال رو میپرسه اینه که با اونچه از مفهوم گویندگی برمیاد، هرکسی میتونه گوینده بشه!
ما از گوینده چه توقعاتی داریم؟
مهارت های یک گوینده
یک گوینده باید بتونه با بیان و لحن مناسب، عباراتی رو از روی متن یا به صورت بداهه با احساس مناسب بگه! آیا در این تعریف صحبتی از صدای خاص شد؟ طبیعتا نه! هرکسی میتونه با تمرین و کسب مهارت یک شعر رو زیبا خوانش کنه، میتونه یک پیام صوتی رو بدرستی منتقل کنه و میتونه در نقش دیگری هنرنمایی کنه.
عزیزان دل، هر صدایی توانایی بهتر شدن رو داره!
به جای ناراحتی و یاس از تغییر ناپذیری صدا به سراغ تکنیک های صداسازی و بهبود حنجره برید و ایمان داشته باشید که اگر ثابت قدم باشید و دست از تلاش برندارید، با تغییرات شگرفی در حنجره ی خودتون مواجه میشید! تغییراتی که اگر چه روندش رو خودتون حس نخواهید کرد(به خاطر کم کم رخ دادنش) اما عزیزانی که قبل و بعد از تمارین شما رو ببینند به تفاوت شما اذعان خواهند داشت.
همیشه به خاطر داشته باشید که اگر چه زنگ صدا تغییر ناپذیر هست اما اونچه تمام صدای شما رو تشکیل میده فقط این زنگ نیست. به جای تمرکز روی تغییر ناپذیری این زنگ به این فکر کنید که صدا بسیاری دیگر از بخش های قابل تغییر داره که اگر روش کار بکنید جلوه و جذابتی متفاوت با اونچه در قبل داشتید رو به شما نشون میده.
اگر هم بر سر دوبله یا دوبلاژ بخوایم صحبت بکنیم که اونجا مهارتی به نام تیپ گیری به کمک عزیزانی میاد که فکر میکنند صدای عادی خودشون خاصیتی نداره ... خب این عزیزان میتونن با تمرین و تکرار بر روی تیپ های مختلف صدایی، استعدادهای نهفته ی صداشون رو کشف کنند و با بهره بردن از همین استعدادها وارد هنرنمایی در دنیای دوبلاژ بشند. اگر چه که مسیر دوبلاژ و یادگیری دوبله بسیار دشواره و باید زیر و بم های بسیاری رو فرا بگیرند تا بتونند حرفی برای گفتن داشته باشند اما با این وجود برای نوید دادن به این بزرگواران باید عرض کنم که اساتیدی رو میشناسم که در کارهای برجسته سینمایی و سریال، نقش گفتن و در عین حال صدای معمولی اون ها صدای خاصی نبوده! در حدی که اگر خودشون رو به شما معرفی نکنند از روی صحبت عادی اونها به هیچوجه متوجه دوبلور بودنشون نخواهید شد.
پس نگران نباشید و با امید ادامه بدین...
در کنار مهارت های روتینی که برای یک گوینده و امر گویندگی ذکر میشه، مهارت های کناره ای هم وجود داره که اگر شخص گوینده به اون ها مسلط باشه میتونه نسبت به رقبای خودش در بازار کار برگ های برنده ای رو در توشه ی خودش داشته باشه.
آشنایی به نرم افزارهای ضبط و تدوین صدا
نرم افزارهای زیادی رو برای ضبط و تدوین صدا معرفی کردند. اما از معروف ترین و کامل ترین های اونها میشه به نرم افزارهای adobe audition و cubase اشاره کرد. هرچند که این روزها با رسوخ گوشی های همراه به زندگی روزمره همه توقع این رو دارند که بتونن با همین گوشی کارهای مختص به صدا رو انجام بدن؛ اما باید حقیقت رو گفت که هنوز نرم افزارهای موبایلی به اونحد از امکانات و توانایی نرسیدند که برای یک صداپیشه ی حرفه ای به صورت تخصصی کاری انجام بدند.
اگر به نرم افزارهای صدا مسلط باشید میتونید به راحتی کارهای دلی و نمونه کار تولید کنید و در بسترهای مختلف به نمایش بگذارید تا شناخته بشید. به علاوه برخی سفارش های سبک و سیاقی فوری دارند و شما فرصت رفتن به استودیو و ضبط کار رو ندارید، پس مهارت تدوین به شما کمک میکنه که با داشتن یک میکروفون در منزل خیلی از سفارش ها رو به سادگی انجام بدید و خودتون امر تدوین اونها رو انجام بدید به علاوه اگر بتونید موزیک ها و افکت های مختلف رو بر روی کارتون سوار کنید میتونید با تولید کارها و پادکست های مختلف در جلوی چشم بمونید و علاوه بر گویندگی صرف مهارت تدوین رو هم در رزومه ی خودتون داشته باشید.
این رو هم اضافه کنم که خیلی از شرکت ها اقدام به استخدام گوینده هایی میکنند که به نرم افزارهای صدا مسلط باشند تا با استخدام یک گوینده، یک صدابردار و تدوینگر رو هم در شرکت خودشون داشته باشند.
داشتن میکروفون گویندگی
این یک مهارت نیست، بلکه تجهیزات کمک کننده ی یک گوینده محسوب میشه. من در سایت خودم در این باره براتون توضیحات کافی رو میدم که چه میکروفونی رو تهیه بکنید اما باید ذکر کنم که دیر یا زود به داشتن یک میکروفون در منزل نیازمند میشید. دنیای وسیع میکروفون های گویندگی شما رو سردرگم میکنه و از حدود 5،6 میلیون تومان شروع میشه تا مبالغی که گاهی سقفی نداره اما داشتن یک میکروفون کاراراه انداز که کیفیت مطلوبی داشته باشه برای شما یک الزام محسوب میشه که در بسیاری از حالات به مثل شرایط دور بودن از استودیو کمک کننده ی شما خواهد بود.
تسلط به شبکه های اجتماعی برای یک گوینده
شما برای اینکه بتونید خودتون رو به صاحبان کار یا به اصطلاح کارفرماها بشناسونید باید به شبکه های اجتماعی مسلط باشید. با استفاده از مهارت های تدوین، کارهای مختلفی رو تولید میکنید و یا کارهایی رو که در استودیوهای مختلف انجام دادید اونجا به عرصه ی ظهور میرسونید.
فراموش نکنید که شما ابتدا یا انتهای این کار، یک هنرمند محسوب میشید و هنرمند باید هنرش رو به چشم مخاطب برسونه. اگر بهترین هنر دنیا رو هم داشته باشید و کسی از اون مطلع نباشه، این هنر براتون کارایی خاصی نداره و کم کم شما در سایه ها محو میشید.
گوینده باید با تسلط به تمامی شبکه های اجتماعی به خوبی و حرفه ای گری تمام، در این شبکه ها حضور داشته باشه و کارهاش به صورتی شبک و مجلسی به نمایش بگذاره تا مخاطب با سطح توانایی و قابلیت های این فرد آشنا بشه.
برای مطالعه ی مطالب بیشتر میتونید وبسایت من هم سربزنید و کمی از دنیای آموزش گویندگی و دوبله مطلع بشید.
