گوینده و صدابازیگر؛ عباراتی که به لطف اینفلوئنسرهای جدید اینستاگرامی، پرطرفدار شدند و خیلی ها علاقه مند به یدک کشیدن این عنوان کنار اسم خودشون!
من احسان اسلامی ام، یک گوینده و مجری و چند سالی هست که به آموزش گویندگی مشغولم. میخوام براتون از دنیای پشت پرده ی گویندگی و اجرا صحبت کنم. دنیایی که این روزها رویای خیلی‌ها شده!
نمیدونم اولین نفری که نشست پشت میکروفون و دکلمه خوند و منتشر کرد توی اینستاگرام چه کسی بود اما خب با هر صدایی که بود و هر تجهیزات ضبطی و اصلا هر متنی که خوند من مطمئنم با بازخورد خیلی خوبی مواجه شده. چرا که در اون سال های ابتدایی اینستاگرام، خیلی از سبک های ویدیویی مثل الان اشباع نشده بودند و هر چیزی، تکرار میکنم هرچیزی میتونست جذاب باشه و مخاطب رو به خودش جلب کنه!
حالا تصور کنید اون روزها که اینستاگرام اینقدر الگوریتم های سختگیرانه نداشت، یک فرد با صدای زیبا مینشست پشت یک میکروفون با کیفیت، یک شعر رو دکلمه میکرد و روی ویدیوش یک موسیقی زیرصدا میگذاشت و در اینستاگرام منتشر میکرد!
وای ... چه بازخوردی! چه بازدیدی! چه قدر دنبال کننده ی جدید!
و اینطور میشد که با یک صدای نه چندان خاص و با مداومت روی تولید میتونستید به یک سلبریتی تبدیل بشید!
و اینجا جایی بود که حب شهرت، نقش ایفا کرد.
چرا این حرف رو میزنم؟ چون دلم میسوزه برای گوش هایی که با خوراک بد تغذیه میشند.
اینجا بهم اعتراض میکنید و میگید که خب مگر نباید به سلایق احترام گذاشت؟ مگر نباید خلق خدا رو آزاد گذاشت تا هر کدوم هر چه دوست داره رو بپسنده و ...؟
پاسخ من اینه که اگر فردی تمام عمر غذای شور خورده باشه و حالا خوش نمک ترین غذای دنیا رو بذاری جلوش، اون رو پس میزنه. دکتر به این فرد چی میگه؟ میگه عزیزم برو هرچه دوست داشتی بخور چون تو آزادی که خودت رو نابود کنی؟!
نه ... دکتر به وظیفه ش عمل میکنه و بهش گوشزد میکنه که این سبک زندگی اشتباهه ولی با این وجود کسی اسلحه روی سرت نمیگذاره که غذای شور نخوری، این خودتی که باید تصمیم بگیری.
داستان ما هم همینه که از شهرت های عجیب و غریب برخی به ظاهر گوینده ها صحبت کنیم و با گوشزد کردن نکات درست خوانش، عشوه نداشتن، محتوای درست و ... سعی کنیم در جهت اصلاح این جو مریض حرکتی انجام داده باشیم.
این جماعت به ظاهر گوینده با محتواهای سمی و عجیب و غریب به جیب امثال من و همکاران من لطمه ای وارد نمیکنند چون کار ما و مشتری ما جداست و ما سفارش گویندگی خودمون رو داریم، اما اونجا که هنرجو میاد میشینه سرکلاس آموزش گویندگی و شروع به خواندن میکنه میبینیم که ای وای بر ما ... چه الگوهای عجیب و غریبی در وجودش شکل گرفته و حالا باید این دیوار تا ثریا کج رفته رو چطور خراب کرد؟
حرف ما از روی حسادت نیست بلکه از دلسوزیه.
برای هنری که حب شهرت ایجاد میکنه چون ظواهر زیبایی داره، آهنگ های زیبا، متن های فلسفی، میکروفون های قشنگ و با کیفیت و ... . اینها مواردی هستند که مخاطب رو سمت خودشون جذب میکنند و طبیعتا سودای معروفیت در اینستاگرام آدم رو به این سمت میکشونه که اون هم از یه جایی شروع کنه و بشینه پشت میکروفون و تولید کنه و فقط تولید کنه!
آخه پیش ازون افرادی تولید کردند و مشهور شدند و پول دراوردند پس اون هم میتونه ...
چطور؟ با الگو قرار دادن همون ها و رفتن مسیر همون ها و دوباره داستان مظلومیت هنر گویندگی ...
برخی خیال میکنند که اگر گوینده‌ها بر روی "آموزش" افراد علاقه‌مند تاکید دارند و یا گاهی این هنر رو پر پیچ و خم و پیچیده بیان میکنند بدین خاطر هست که کار خودشون رو مهم جلوه بدند!
باید گفت که واقعا گوینده ها نیازی ندارند که این هنر رو بزرگ جلوه بدند ... هنر از هر نوعش زیباست و مخاطب خودش رو پیدا میکنه و در جایگاهی که باید مینشینه!
اما باید توجه داشت که صرف اینکه ما از بدو تولد قادر به تولید صدا با حنجره بودیم و بعد هم شروع به صحبت کردیم ما رو گوینده نمیکنه. سال‌ها تمرین و یادگیری لازم هست تا فرد بتونه مهارتی قابل عرضه داشته باشه.
فرایند ساخت صدا، کنار گذاشتن لهجه، آهنگ دادن به بیان و یا بالعکس گرفتن آهنگ از بیان، بازی های آوایی و حس گیری در گفتار و ... و موارد بسیار دیگری که در یک فرد گوینده باید وجود داشته باشه باعث میشه تا فرایند یادگیری فرد هنرجوی گویندگی گاهی چند سال طول بکشه.
این در حالیه که گاهی هنرجوها همون بدو ورود به آموزش، به دنبال گرفتن سفارش گویندگی هستند ... !
در آموزش گویندگی فقط گاهی کنترل لهجه یک یا دو سال طول میکشد!
پس باید در نظر داشت که هنر گویندگی هم مثل بسیاری از هنرهای دیگه پیچیدگی های خودش رو داره و فرد اگر بدون دیدن این آموزش های گویندگی، پا در این عرصه بگذاره ممکنه بر طبق الگوهای اشتباه چند سال پیش بره و اصلاح کردنش کمی دشوار بشه.
اگر بر روی آموزش تاکید دارم بدین خاطر نیست که بازار خودم رو گرم کنم ..نه ...
هرچقدر این هنر در اطراف من ریشه کنه و زیبایی‌هاش رو بیشتر ببینم، بیشتر لذت میبرم!
در هر شهری که هستین به مدرسین خوب اون شهر رجوع کنید و ازون‌ها کسب علم و مهارت کنید. سعی کنین بدون راهنمایی یک مدرس جلو نرید تا از برداشتن گام های اشتباه جلوگیری کرده باشید. چند استاد رو به عنوان الگوی خودتون انتخاب کنین و سعی کنین خیلی دقیق ازون ها تقلید کنید.
وقتی استادتون به شما چند تن از گوینده‌های خبره و با تجربه رو معرفی کرد، نمونه اجراهای اون‌ها رو از طریق پیج اینستاگرامشون و یا آپارت پیدا کنید و سعی کنین مو به مو و نفس به نفس ازون ها تقلید کنید. ابتدای کار همینه و هیچ ایرادی نداره.
نترسید ازین که سبک اجراییتون تقلیدی بشه، این عمل در تمارین آواز و قرائت قرآن هم انجام میشه و بعد از یک یا دو سال، فرد توانایی جدا شدن از سبک تقلیدی و تولید سبک خودش رو خواهد داشت.
شما در آینده اگر مسیرتون رو به خوبی پیش برید قادر خواهید بود تا برخی ریز ایرادات اساتید رو هم پیدا کنید و در الگو برداری های خودتوت فقط نکات مثبت اون ها رو برداشت کنید اما در همین ابتدای کار، وسواس رو بگذارین کنار و اگر استادی رو خود مدرس شما پیشنهاد داده، بپذیریدش.
نفس به نفس و گام به گام از اون شخص تقلید کنید و باهاش پیش برید تا گوش موسیقایی شما قوی تر بشه و بیانتون یه چهارچوب برای خودش پیدا کنه.
وقتی به عنوان یک گوینده‌ی هنرجو سعی میکنید تماما به مثل کسی باشید که ازون تقلید میکنید، گوش شما پرورش پیدا میکنه و این مهم ترین ثمره‌ی این کاره.
بر خلاف تصور عام که فکر میکنند بخش اعظم کار به عهده ی زبان و حنجره‌ست باید گفت که فرماندهی و وظیفه و فشار اصلی بر روی گوش هست که با دقیق شنیدن به شما فرامین رو میده.
وقتی گوش موسیقایی پرورش پیدا میکنه، فرد گوینده خیلی راحت تر آموزش گویندگی خودش رو طی میکنه. در واقع باید اصلاح کنم و بگم شصت درصد آموزش گویندگی، پرورش گوش موسیقایی و بهتر و دقیق تر شنیدن هست.
وقتی ریز بشنوید، میتونید ریز هم الگوبرداری کنید و این خیلی مهمه !
حرف زیاد هست ...
اگر نظری دارین بگین، با گوش جان میخونم و پاسخ میدم.
ارادت دارم. احسان اسلامی ام.
