تو زندگی همیشه با انتخابهای مختلفی روبرو میشیم و تصمیمگیری ابزار اصلیمونه برای اینکه تو این انتخابها رشد کنیم و موفق بشیم. تجربه نشون داده که حتی یه تصمیم اشتباه بهتر از اینه که اصلاً تصمیم نگیریم. چرا؟
یکم، وقتی تصمیم میگیریم، نمیدونیم درسته یا غلط، یعنی همیشه این احتمال هست که تصمیممون درست باشه. اما وقتی اصلاً تصمیم نمیگیریم، هیچ جایی برای پیشرفت باقی نمیمونه.
دوم، حتی اگه تصمیممون اشتباه از آب دربیاد، فرصتی برای یادگیری و رشد شخصی بهمون میده، در حالی که دودلی و تصمیم نگرفتن ما رو از این فرصتها محروم میکنه.
برای اینکه از دام تصمیم نگرفتن رها بشیم و بتونیم انتخابهای بهتری داشته باشیم، نیاز به چند تا ابزار داریم کارآمد و مؤثر داریم. من اینجا به دو جفت ابزار مهم اشاره میکنم:
۱. آگاهی و عقل: این دو تا ابزار شناختی به هم کمک میکنن. آگاهی، اولین قدم برای تصمیمگیری درسته. اگه اطلاعات کافی نداشته باشیم، ریسک تصمیممون خیلی بالا میره. اطلاعات لازم رو میتونیم از طریق مشورت، تحقیق، مطالعه، تجربههای قبلی و ... به دست بیاریم. اما فقط آگاهی کافی نیست؛ باید اطلاعات رو دستهبندی کنیم، تحلیل کنیم و نتیجهگیری کنیم. اینجاست که عقل وارد میشه. عقل کمک میکنه تا با تحلیل دقیق اطلاعات و مقایسه گزینهها، به بهترین تصمیم برسیم. در واقع، آگاهی و عقل کنار هم ما رو به شناخت کاملتری از وضعیت میرسونن و انتخابهامون رو منطقیتر میکنن.
۲. هدف و سررسید (ددلاین): در کنار آگاهی و عقل، دو تا ابزار عملیاتی یعنی هدف و ددلاین هم لازم داریم. حتی اگه اطلاعات کافی داشته باشیم و عقلمون رو هم به کار بگیریم، بدون هدفگذاری و تعیین زمانبندی، تصمیمگیریمون ناقص میمونه. هدف، چرایی تصمیممون رو مشخص میکنه و کمک میکنه اطلاعات مرتبط رو دقیقتر جمع کنیم و تحلیل کنیم. هدف به ما تمرکز میده تا از پراکندگی در انتخابها جلوگیری کنیم. ولی فقط هدفگذاری هم کافی نیست؛ باید برای تصمیمگیری ددلاین داشته باشیم. اگه بازه زمانی مشخصی برای این کار تعیین نشده باشه، ممکنه هیچوقت به تصمیم نهایی نرسیم. ددلاین کمک میکنه تا به موقع تصمیم بگیریم و از معطل شدن در تحلیلها جلوگیری کنیم.
در نهایت، یه ابزار مهم دیگه هم داریم که همه چیز رو به هم پیوند میده: توکل.
هیچکس نمیتونه نتیجه یه تصمیم رو به طور قطعی تضمین کنه، چون خیلی از عوامل از کنترل ما خارجه. همیشه یه درصدی از ریسک وجود داره. توکل به خدا ما رو از فشار روانی تصمیمگیری آزاد میکنه و آرامش میده که نتیجه رو به خدا بسپاریم. خداوند تو قرآن به پیامبر(ص) میگه: مشورت ک، تصمیم بگیر و توکل کن. "وَ شَاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یحِبُّ الْمُتَوَكِّلِینَ" (سوره آل عمران، آیه ۱۵۹).
نتیجه اینکه همه میدونیم تصمیمگیری همیشه کار آسون و سادهای نیست؛ اما یادمون باشه که نه تنها گریزی از اون نداریم، بلکه ایجاد توانایی تصمیمگیری قطعاً فرصتی برای یادگیری، رشد و حرکت کردن ما در مسیر رسیدن به اهداف زندگیمونه.