به غیر از داروهای شیمیایی یا رژیمهای درمانی، چه چیزی می توانیم در بازار دارویی ایران یا دنیا مصرف کنیم که باعث تقویت سیستم ایمنی ما شود؟ برخی از ویتامینها که مصرفشان برای تقویت سیستم ایمنی توصیه میشود، درست است که مفید هستند، اما اثرشان بیشتر از همه برای کسانی مشهود خواهد بود که در این زمینه ها دچار کمبود هستند.
گیاهان و ترکیبات دیگری نیز وجود دارند که از چند طریق میتوانند به بهبود عملکرد سیستم ایمنی کمک کنند. مثلا بعضی از آنها اثرات ضدالتهابی و بعضی دیگر اثر ضدمیکروبی قابل توجهی دارند. گروهی دیگر از این ترکیبات تقویت کننده سیستم ایمنی نیز سلولها و برخی از روندها را در سیستم ایمنی تقویت میکنند
البته باید این را بدانیم که به طور کلی، اثر روی سیستم ایمنی سخت است، چون جزئیات و اجزای زیادی دارد. وقتی محصولی ادعا میکند که سلولهای ایمنیتان را زیاد میکند، باید از خودتان بپرسید: کدام نوع آن را زیاد میکند؟ تا چه عددی زیاد میکند؟
بعضی اوقات برخی از دوپینگهایی که به طور مثال ورزشکارها برای افزایش سلولهای خونی خود انجام میدهند، منجر به سکته میشود، بنابراین حتما از فراوردههایی استفاده کنید که تایید شده هستند و مجوزهای لازم از مراجع مربوطه را دارند.
ترکیباتی که میتوانند برای سیستم ایمنی مفید باشند چه ترکیباتی هستند؟ لیستی از اینها وجود دارد. البته باید توجه کنید که اغلب مطالعات درمورد اثر این موارد، روی تقویت سیستم ایمنی برابر عفونتهای دستگاه تنفسی انجام شده و مطالعات، هم روی پیشگیری بوده و هم روی درمان.
نکته دیگر این است که اثر هر ترکیبی ممکن است فرد به فرد متفاوت باشد، ممکن است روی یک فرد اثر خیلی خوبی بگذارد و فرد دیگری، اثر مطلوب و دلخواهش را نگیرد.
اولین ترکیبی که برای ما بسیار شناختهشده است و مطالعه زیادی هم در مورد اثرات آن بر سیستم ایمنی انجام شده، زینک است. زینک یا روی توانسته در انواع دوزها و اشکال دارویی و فرمولاسیونهای مختلف نشان دهد که میتواند در درمان سرماخوردگی یا ذاتالریه اثردهی داشته باشد و همینطور در پیشگیری از ابتلا به این نوع بیماریهای سیستم ایمنی.
مصرف زینک همچنین میتواند به کاهش دوره بیماریها کمک کند و در بهبود برخی از اسهالهای عفونی، مثل اسهال ناشی از شیگلا، موثر باشد. استفاده از زینک برای آنفولانزا، مخصوصا در افراد مسن و به ویژه مصرف آن در کنار سلنیوم، توانسته به پاسخ ایمنی سلولی کمک زیادی کند.
در مورد تاثیر زینک بر سیستم ایمنی تفاوت نظرهایی وجود دارد، بعضی میگویند روی موثر در پیشگیری است و برخی دیگر آن را در درمان بیماریهای چون سرماخوردگی و آنفولانزا مفید میدانند. دلیل این تفاوت نظر ممکن است به این دلیل باشد که زینک در این مطالعات، دوزها و ملحهای مختلفی دارد.
همچنین به این دلیل که زینک طعم بدی دارد، برخی طعم دهندههایی مثل سوربیتول، مانیتول یا سیتریک اسید به مکملهای حاوی زینک اضافه میکنند که این افزودنیها میتوانند زینک را شلات کنند، یعنی به دام انداخته و اجازه ندهند که زینک به حالت فعال خود درآید. در هر صورت مسلم است که مصرف زینک و فرآوردههای حاوی آن میتواند اثرات مثبت خوبی روی سیستم ایمنی داشته باشد.
ماده مغذی دیگری که برای داشتن یک سیستم ایمنی قوی مصرف آن توصیه میشود، ویتامین C است. ویتامین C میتواند اثر خیلی خوبی در پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی داشته باشد، مخصوصا در افرادی که تحت فشارهای فیزیکی بودهاند، مانند ورزشکارها.
در بقیه افراد نیز، مخصوصا در اطفال، ویتامین ث میتواند کمک کند که دوره بیماری تا چند روز کاهش پیدا کرده و علائم هم تا حدی تخفیف پیدا کنند. البته باید توجه شود که معمولا اثر ویتامین C در بهبود بیماری وابسته به دوز مصرفی آن است، یعنی شاید لازم باشد که شما دوز زیادی از ویتامین C را برای گرفتن نتیجه مطلوب تحت نظر پزشک مصرف کنید.
عوارض ناشی از مصرف ویتامین C هم وابسته به دوز هستند و باید حواستان باشد که با افزایش دوز مصرفی، ممکن است میزان عوارض هم افزایش پیدا کند.
ویتامین D دیگر ماده مغذی برای تقویت سیستم ایمنی است. طبق تحقیقات انجام شده افرادی که دچار کمبود ویتامین D هستند، بیشتر دچار انواع عفونتها و بیماریهایی مثل سرماخوردگی میشوند. مصرف مکملهای حاوی این ویتامین به منور رفع کمبود ویتامین د، به ویژه در اطفال، توانسته به شکل بسیار خوبی سیستم ایمنی را تقویت کند.
نکتهای که درمورد مصرف ویتامین D و سایر ویتامینهای محلول در چربی باید در نظر داشته باشید، این است که این ویتامینها ممکن است درونِ بافت تجمع پیدا کنند. باید حواستان باشد که از دستور توصیه شده بیشتر مصرف نکنید و مراقب باشید که مصرف ویتامین د منجر به مسمومیت در شما نشود.
پروبیوتیک ها ترکیبات دیگری هستند که به قوی شدن سیستم ایمنی بدن کمک میکنند. پیش از این نیز به این ترکیبات ارزشمند اشاره کردیم. پروبیوتیکها میتوانند تا ۵۰٪ از ابتلا به بیمایها پیشگیری کنند و همینطور طول دوره بیماری و علائم آن را ۳۵ تا ۵۰ درصد کاهش دهند.
توجه داشته باشید که برای تقویت سیستم ایمنی، مصرف پروبیوتیکها بایستی طولانی مدت باشد. عوارض جانبی خیلی کمی برای این ترکیبات گزارش شده و مصرفشان امن است. اما در برخی موارد ممکن است عوارض گوارشی خفیفی مثل نفخ ایجاد کنند، بنابراین کسانی که بیماری زمینهای دارند، بهتر است قبل از شروع مصرف پروبیوتیکها با پزشک خود مشورت کنند.
ویتامین E، فولیک اسید، ویتامین B6، B12 و بهطور کلی ویتامینهای گروه B هم توانستهاند در پیشگیری از بروز بیماریها یا کاهش تکرر و کاهش اپیزودهای سرماخوردگی در طی یک سال، بسیار موثر باشند. از دیگر ترکیبات تقویتکننده سیستم ایمنی میتوان به سلنیوم اشاره کرد که حتی در مصارف کوتاه مدت باعث کاهش دفعات سرماخوردگی شود.
اسیدهای آمینه مثل الآرژنین، امگا ۳ و چربیهای مفید نیز میتوانند سیستم ایمنی را قویتر کرده و تکرر اپیزودهای بیماری را کاهش دهند.
برای قویتر شدن سیستم ایمنی میتوان از گیاهان دارویی و مکملهای حاوی آنها نیز استفاده کرد. موثرترین گیاهانی که می توانند در این زمینه مفید باشند.
برای ادامه مطلب بهبود سیستم ایمنی به mofidteb مراجعه کنید