زغال چوب فعال (که کربن فعال نیز نامیده می شود) از دانه های کوچک سیاه یا جلبک دریایی متخلخل سیاه و سفید تشکیل شده است. در فیلترهای آب، سم زداها و فرآیندهای تصفیه شیمیایی استفاده می شود.
زغال چوب فعال کربن تصفیه شده با اکسیژن است. درمان منجر به زغال ریز بیشتر می شود. این منافذ کوچک به زغال چوب مساحتی بین 300-2000 مترمربع بر گرم می‌دهد و به مایعات یا گازها اجازه می‌دهد از زغال چوب عبور کرده و با کربن در معرض آن تعامل داشته باشند. کربن انواع ناخالصی ها و آلاینده ها از جمله کلر، بو و رنگدانه ها را جذب می کند. سایر مواد مانند سدیم، فلوراید و نیترات ها جذب کربن نمی شوند و فیلتر نمی شوند. از آنجایی که جذب با اتصال شیمیایی آلاینده ها به کربن کار می کند، مکان های فعال زغال سنگ در نهایت پر می شود. فیلترهای زغال فعال در استفاده کارایی کمتری دارند و نیاز به شارژ یا تعویض دارند.
رایج ترین استفاده روزمره از زغال فعال تصفیه آب است. شفافیت آب را بهبود می بخشد، بوی نامطبوع را کاهش می دهد و کلر را حذف می کند. در حذف برخی از ترکیبات آلی سمی، مقادیر قابل توجهی فلزات، فلوراید یا عوامل بیماری زا موثر نیست. علیرغم افسانه های شهری پایدار، زغال چوب فعال فقط الکل را ضعیف جذب می کند و وسیله موثری برای حذف نیست.
فیلتر می کند:
کلر
کلرامین
تانن ها
فنل
برخی داروها
سولفید هیدروژن و برخی دیگر از ترکیبات فرار ایجاد کننده بو
فلزات کمیاب مانند آهن، جیوه و مس
حذف نمی کند:
آمونیاک
نیترات ها
نیتریت ها
فلوراید
سدیم و کاتیون های دیگر
مقدار قابل توجهی فلزات سنگین، آهن یا مس
تقطیر مقادیر قابل توجهی هیدروکربن یا نفت
باکتری ها، تک یاخته ها، ویروس ها و سایر میکروارگانیسم ها
عوامل زیادی بر عملکرد کربن فعال تأثیر می گذارد. اندازه منافذ و توزیع بسته به منبع کربن و فرآیند تولید متفاوت است. مولکول های آلی بزرگتر بهتر از مولکول های کوچکتر جذب می شوند. جذب با کاهش pH و دما افزایش می یابد. آلاینده ها هر چه مدت طولانی تری با زغال فعال در تماس باشند به طور موثرتری حذف می شوند، بنابراین سرعت جریان از طریق زغال چوب بر فیلتراسیون تأثیر می گذارد.
برخی از افراد نگران این هستند که وقتی منافذ پر شد، زغال چوب فعال جذب می شود. اگرچه ناخالصی های موجود در کل فیلتر دوباره در گاز یا آب آزاد نمی شوند، زغال چوب فعال استفاده شده برای فیلتراسیون بیشتر مفید نیست. درست است که برخی از ترکیبات مرتبط با برخی از انواع زغال چوب فعال ممکن است با آب مخلوط شوند. به عنوان مثال، مقداری زغال چوب که در آکواریوم ها استفاده می شود می تواند در طول زمان شروع به انتشار فسفات در آب کند. محصولات بدون فسفات موجود است.
اینکه کربن اکتیو می تواند شارژ شود یا نه بستگی به هدف آن دارد. عمر یک اسفنج زغال فعال را می توان با برش یا سنباده زدن سطح بیرونی افزایش داد تا فضای داخلی در معرض دید قرار گیرد، که ممکن است به طور کامل توانایی خود را در فیلتر کردن رسانه ها از دست ندهد. همچنین می توانید دانه های زغال فعال را در دمای 200 درجه سانتی گراد به مدت 30 دقیقه گرم کنید. این امر باعث کاهش مواد آلی موجود در زغال چوب می شود که پس از شستشو قابل شستشو است، اما فلزات سنگین را حذف نمی کند.
به همین دلیل، معمولا بهتر است زغال چوب را جایگزین کنید. همیشه نمی توانید یک ماده نرم پوشیده شده با زغال فعال را گرم کنید زیرا می تواند مواد شیمیایی سمی خود را ذوب یا آزاد کند و اساساً مایع یا گازی را که می خواهید تصفیه کنید آلوده می کند. نکته اصلی در اینجا این است که می توانید عمر زغال فعال را برای آکواریوم ها افزایش دهید، اما تلاش برای شارژ مجدد فیلتری که برای آب آشامیدنی استفاده می شود نامطلوب است.
