در این مقاله از الکتروشایلی، قصد داریم به بررسی گوناگون انواع لوازم جانبی کلیدهای هوایی بپردازیم و کاربردهای منحصر به فرد هر یک را تجزیه و تحلیل کنیم. پس با ما همراه باشید.
کلیدهای هوایی، جزء دستگاه‌های اتوماتیک نوع حرارتی-مغناطیسی محسوب می‌شوند و از بدنه‌ای با استقامت حرارتی و مکانیکی مداوم برخوردارند که جهت تحمل جریان نامی به کار می‌روند. این کلیدها در دو مدل سه پل و چهار پل و همچنین به صورت ثابت و کشویی در دسترس هستند و می‌توان آن‌ها را بر اساس نیازهای خاص سفارشی کرد. از این کلیدها در تابلوهای برق به عنوان کلید اصلی، کلید کل، یا کلید اتوماتیک هوایی استفاده می‌شود، تا به نحو امثال نیازهای مختلف صنعتی پاسخ دهند.
جهت بهره‌وری بیشتر از کلیدها و کنترل از راه دور آن‌ها، از لوازم جانبی متنوعی برای این کلیدهای اتوماتیک استفاده می‌شود که قابلیت‌ها و امکانات این دستگاه‌ها را بهبود می‌بخشد. در این نوشتار، به بررسی این تجهیزات و عملکرد آن‌ها می‌پردازیم، تا شما با اطلاعات دقیقی از امکانات افزوده‌شده به کلیدهای اتوماتیک آشنا شوید.
کلیدهای هوایی موتوردار با ساختار قطع و وصل معمولاً از فنرهای شارژ شده بهره می‌برند. در این نوع ساختار، فنر شارژ کلید توسط دسته گردنده (مکانیزم شارژ دستی) یا موتور الکتریکی شارژ می‌شود، که باعث وصل کلید و در آماده برای بهره‌برداری قرار گرفتن آن می‌شود.
با فشار دادن دکمه ON بر روی کلید، اتصال برقرار شده و با فشردن دکمه OFF، کلید قطع می‌شود. علاوه بر این، در صورت بروز خطا، رله الکترونیکی با استفاده از ترانس‌های نمونه‌بردار، جریان خطا را تشخیص داده و در طی زمان مشخص، فرمان دشارژ فنر را صادر می‌کند. به عبارت دیگر، مکانیزم قطع جریان توسط کلید در حالت فعال قرار می‌گیرد.
یک روش دیگر برای شارژ کلید هوایی موتوردار، نصب موتور کلید هوایی بر روی کلید است. این روش این امکان را فراهم می‌کند که کلید را از راه دور و بدون نیاز به دست کلید، شارژ کنیم. اگرچه قیمت کلیدهای هوایی موتوردار از نسخه با شارژ دستی بیشتر است، اما این امکان وجود دارد که کلید را به صورت دستی نیز شارژ نماییم.
کلیدهای هوایی موتوردار با استفاده از بی‌متال (جلوگیری از اضافه بار) و بوبین مغناطیسی (مقاومت در برابر جریان اتصال کوتاه)، قابلیت حفاظت از مدار را به عهده می‌گیرند. این کلیدها به عنوان بخشی اساسی در تأسیسات روشنایی و برق صنعتی، حفاظت خطوط و ماشین‌آلات، و در ثانویه ترانسفورماتورهای قدرت برای محافظت از ترانسفورماتورها به کار می‌روند.
کاربرد کلیدهای هوایی در فیدرهای ورودی و خروجی قرار دارد و بر روی باسبارهای افقی و عمودی نصب می‌شوند. این کلیدها برای حفاظت از موتورها، خازن‌ها، ژنراتورها، باسبارها و کابل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. نکته‌ی مهم این است که بخش میکرولوژیک کلیدهای هوایی قابلیت پشتیبانی از انواع حفاظت‌های الکتریکی را دارد.
استفاده از دو نوع رله به نام‌های رله شنت و رله آندر ولتاژ، کنترل کلیدهای هوایی را بر عهده دارد. این رله‌ها در داخل کلیدهای هوایی نصب می‌شوند و ویژگی تأخیری در آن‌ها، عنصر اصلی در حفظ هماهنگی است. اگر نیاز به شارژ کلیدهای هوایی توسط موتور الکتریکی باشد، می‌توان آن را همراه با موتور سفارش داد و دو رله شنت نیز به عنوان همراه ارسال می‌شود، که یکی از آن‌ها می‌تواند رله آندر ولتاژ باشد.
موتور کلیدهای هوایی با ولتاژهای ۱۱۰ ولت و ۲۲۰ ولت AC در دسترس است و هنگام خرید باید نوع ولتاژ موتور مشخص شود. در بیشتر موارد، کلیدهای هوایی موتوردار الکتریک با ولتاژ ۲۲۰ ولت AC انتخاب می‌شود.
مزایای کلید اتوماتیک هوایی بسیار چشم‌گیر و مؤثر هستند. این مزایا عبارتند از:
- قابلیت بهره‌برداری فوری: کلید اتوماتیک هوایی به‌عنوان پاسخ به جریان زیاد یا عوامل دیگر، پس از قطع مدار، بلافاصله دوباره آماده بهره‌برداری می‌شود.
- حفاظت در برابر اتصال کوتاه: ساختمان این کلید به گونه‌ای طراحی شده است که در صورت بسته شدن کلید روی یک مدار اتصال کوتاه شده، رله اضافه جریان به سرعت فعال شده و مدار را قطع می‌کند.
- کنترل وضعیت کلید: با استفاده از کنتاکت‌های فرعی که در کلید هوایی جای داده شده‌اند (چهار کنتاکت موقعیت و یک کنتاکت خطا)، می‌توان وضعیت کلید را در حالت‌های مختلف قطع، وصل یا وقوع خطا تعیین و در اتاق فرمان نمایش داد.
- حفاظت از شبکه: در برخی از شبکه‌های توزیع، لازم است که در صورت برگشت جریان یا افت بیش از حد مجاز ولتاژ، مدار به‌طور خودکار قطع شده و آلارم‌های لازم فعال شود. کلید اتوماتیک هوایی این قابلیت را فراهم می‌کند.
- استفاده در شرایط اضطراری: در مواقعی که ورود اتوماتیک یا دستی ژنراتور اضطراری یا ترانسفورماتور برای تداوم کار شبکه یا انجام تعمیرات دوره‌ای ضروری است، تنها از کلید اتوماتیک می‌توان استفاده کرد.
واحد حفاظتی میکرولوژیک به عنوان یک لوازم جانبی حیاتی برای کلید اتوماتیک هوایی شناخته می‌شود که انواع مختلفی از حفاظت‌های الکتریکی ارائه می‌دهد. این واحد حفاظتی به حفاظت از مواردی همچون اتصال کوتاه، خطای زمین و نشتی زمین، حفاظت نول، و حفاظت اضافه بار می‌پردازد. با نصب این واحد حفاظتی میکرولوژیک بر روی کلید، یک واحد کنترلی فعال می‌شود که مقادیر نامی توان، ولتاژ، و جریان را نه‌تنها نمایش می‌دهد بلکه اندازه‌گیری نیز می‌کند. این واحد متنوعی از انواع دارد و آستانه‌های حفاظت و تأخیرها توسط پیچ‌های تنظیمی قابل تنظیم می‌باشند. این ویژگی‌ها این واحد را به یک ابزار چندمنظوره و کارآمد در حوزه حفاظت الکتریکی تبدیل کرده است.
حفاظت کوتاه مدت (rms) و لحظه‌ای یکی از موارد اساسی در انتخاب نوع I2T برای تاخیر در حفاظت کوتاه مدت
حفاظت خطای زمین
پوشش از خطای زمین یا پسماند استفاده از نوع I2T برای تأخیر در حفاظت
حفاظت نشتی زمین
عملکرد بدون نیاز به منبع تغذیه خارجی مقاومت در برابر نویز با کلاس A تا ۱۰A
حفاظت نول
در کلید اتوماتیک سه پل، حفاظت نول امکان‌پذیر نیست. در کلیدهای اتوماتیک چهار پل، حفاظت نول از طریق یک کلید ۳ حالته انجام می‌شود.
حفاظت نشده (۴P 3d) یا حفاظت نول در Ir (4P 4d)
حفاظت اضافه بار
حفاظت بلندمدت rms واقعی حافظه حرارتی: تصویر حرارتی قبل و بعد از عملکردن رله دقت تنظیمات که از طریق محدود کردن رنج تنظیمات با استفاده از یک صفحه حفاظت اضافه بار متفاوت، افزایش یافته است. حفاظت اضافه بار می‌تواند از طریق استفاده از یک Rating Plug ویژه حذف گردد. (وقتی در حالت OFF قرار گیرد) اعلان خطر اضافه بار یک LED هشدار دهنده زرد رنگ در هنگام تجاوز جریان از حد آستانه تنظیم اضافه بار روشن می‌شود.
- تنظیمات دستگاه: پورت ارتباطی COM قادر است تنظیمات دستگاه را ارسال کند و تنظیمات مربوط به عملکرد دستگاه را به‌روزرسانی کند.
- علل عملکرد رله: با استفاده از پورت COM، علل عملکرد رله‌ها را به سیستم ارسال کرده و مشکلات را شناسایی کنید.
- قرائت مقادیر حداکثر: مقادیر حداکثر و اندازه‌گیری‌های آمپرمتر را از طریق ارتباط با پورت COM دریافت کنید.
- حفاظت میکرولوژیک مدارهای قدرت: واحدهای حفاظت میکرولوژیک به شما امکان می‌دهند مدارهای قدرت را محافظت کرده و اطلاعات مربوط به حفاظت را ارسال کنید.
واحدهای حفاظتی میکرولوژیک کلید هوایی به چهار دسته مختلف تقسیم می‌شوند: میکرولوژیک A، میکرولوژیک P، میکرولوژیک E و میکرولوژیک H. این واحدها نشانگر میزان حفاظت کلید هستند و میکرولوژیک ۲، میکرولوژیک ۵، میکرولوژیک ۶ و میکرولوژیک ۷ را شامل می‌شوند.
در مورد تجهیزات جانبی کلید هوایی، مواردی همچون رله شنت تریپ، رله قطع، رله آندر ولتاژ، کنتاکت کمکی، موتور کلید هوایی، و واحد حفاظت میکرولوژیک برجسته هستند. این تجهیزات به بهبود عملکرد و عملکرد کلید هوایی کمک می‌کنند و ارتباطات از طریق پورت COM این امکان را فراهم می‌آورند.
واحد حفاظت میکرولوژیک، یک نوآوری الکترونیکی هوشمند در دنیای کلیدهای هوایی است که به طور خودکار دستگاه را در برابر اتصالات کوتاه، افزایش ناگهانی جریان، و حتی تاخیر در قطع، حفاظت می‌کند. این واحد پیشرفته با نام میکرولوژیک، با بهره‌گیری از تکنولوژی الکترونیکی پیشرفته، توانایی اندازه‌گیری و کنترل دقیق پارامترهای اساسی را فراهم می‌کند.
سخن آخر
در این مقاله، به بررسی انواع کلیدهای هوایی و کاربردهای هر یک پرداخته شد. همچنین، انواع لوازم جانبی این کلیدها به عنوان عوامل حیاتی در بهبود عملکرد و حفاظت از مدارها مورد بررسی قرار گرفتند. رله‌های شنت تریپ، قطع، و آندر ولتاژ، کنتاکت کمکی، موتور کلید هوایی، و واحد حفاظت میکرولوژیک از مهمترین تجهیزات جانبی برای بهبود عملکرد و ایمنی کلیدهای هوایی به شمار می‌روند. این تجهیزات نه تنها امکان کنترل از راه دور را فراهم می‌کنند بلکه حفاظت از مدار در برابر اضافه جریان، اتصال کوتاه، و سایر خطرات الکتریکی را نیز فراهم می‌سازند. با استفاده از این لوازم جانبی، کلیدهای هوایی به بهترین شکل ممکن برای کاربردهای مختلف بهره‌مند می‌شوند، از جمله کاربردهای صنعتی و تأسیسات الکتریکی.
