در سیستم‌های برقی صنعتی، به طور گسترده از کنتاکتورها برای کنترل و راه‌اندازی ادوات الکتریکی استفاده می‌شود. در این زمینه، کنتاکتورهای خازنی به عنوان یک نوع ویژه از کنتاکتورها مشهورند که ویژگی‌های یکتایی دارند. در این مقاله، به معرفی و بررسی ۳ تفاوت اساسی بین کنتاکتور خازنی و کنتاکتورهای معمولی پرداخته خواهد شد. با درک این تفاوت‌ها، می‌توان نیازها و مزایا و معایب هریک را درک کرده و برای کاربردهای خاص خود انتخاب مناسبی داشت.
اولین تفاوت اساسی بین کنتاکتور خازنی و کنتاکتورهای معمولی در این است که کنتاکتورهای خازنی قابلیت کنترل و مدیریت قدرت خازن را دارند. به دلیل این قابلیت، این نوع کنتاکتورها به ویژه در کاربردهایی که نیاز به کنترل خازن و بهبود عملکرد و افزایش کارایی سیستم دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در مقابل، کنتاکتورهای معمولی عموماً برای کنترل بارهای مقاومتی یا بارهایی که نیاز به کنترل قدرت خازنی ندارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کنتاکتور خازنی نوعی از کنتاکتور است که برای کنترل و مدیریت قدرت خازنی در سیستم‌های برقی به کار می‌رود. خازن‌ها به عنوان اجزای الکترونیکی، توان الکتریکی را در خود ذخیره می‌کنند و در لحظات لزوم، این توان را به سیستم تخلیه می‌کنند. با این حال، استفاده از خازن‌ها ممکن است با چالش‌هایی همچون جریان بالا، افزایش دما و نوسانات ولتاژ همراه باشد.
کنتاکتورهای خازنی برای کنترل و مدیریت این چالش‌ها به کار می‌روند. آنها قادرند جریان خازن را کنترل و قطع کنند و از عملکرد بهبود یافته خازن بهره بگیرند. این نوع کنتاکتورها معمولاً شامل قطع کننده‌ها، ترمینال‌ها و واحدهای کنترلی هستند که به طور هماهنگ عملکرد خازن را کنترل می‌کنند.
کنتاکتورهای خازنی از فناوری‌های پیشرفته الکترونیکی و قطعات ویژه مانند کنترل‌کننده‌های خازنی بهره می‌برند. این کنترل‌کننده‌ها قادرند جریان خازن را به صورت دقیق کنترل کرده و عملکرد خازن را به طور خودکار تنظیم کنند. این قابلیت باعث بهبود عملکرد سیستم و کاهش مشکلات مرتبط با خازن می‌شود.
از کاربردهای کنتاکتورهای خازنی می‌توان به صنایع، نیروگاه‌ها، سیستم‌های توزیع برق و سیستم‌های تولید و انتقال برق اشاره کرد.
یکی از مهمترین مزایای استفاده از کنتاکتورهای خازنی، طول عمر بالای این نوع کنتاکتورها است. هنگامی که به انتخاب کنتاکتورهای خازنی پرداخته می‌شود، باید توجه داشت که قیمت آنها نسبت به کنتاکتورهای معمولی بیشتر است.
علاوه بر این، در مورد کنتاکتورهای خازنی می‌توان اشاره کرد که تلفات کمتری در زمان اتصال آنها رخ می‌دهد. به طور کلی، کنتاکتورهای معمولی به سرعت خراب می‌شوند و نیازمند تعمیرات طولانی مدت می‌باشند. اما کنتاکتورهای خازنی نیاز کمتری به تعمیر و نگهداری دارند و بنابراین کمتر از آنها منجر به توقف کار می‌شود.
این مزایا باعث شده است که استفاده از کنتاکتورهای خازنی در تابلوهای برقی بانک خازنی بسیار مورد توجه قرار گیرد.
یکی از تجهیزات اساسی که در تابلوهای برق بانک خازنی استفاده می‌شود، کنتاکتورهای خازنی هستند. این کنتاکتورها در اصل از کنتاکتورهای معمولی تفاوت‌هایی دارند. زمانی که یک کنتاکتور خازنی به شبکه وصل می‌شود، به دلیل حضور الکترون‌های خازنی، با جریان بالایی از برق مواجه می‌شود. بنابراین، زمانی که یک مدار به یک خازن متصل می‌شود، خازن‌های موجود در مدار، به صورت خودکار در خازن جدید خود تخلیه می‌شوند.
با استفاده از کنتاکتورها، مشکلات خازن‌ها بهبود می‌یابد. این کنتاکتورها دارای مقاومت بالایی هستند و در عین حال خازن‌ها را در مقابل خطرات محافظت می‌کنند. این کنتاکتورها دارای سیم پیچی سری و هسته هوایی هستند که بهبودی عملکردی به خازن می‌بخشند.
کنتاکتورهای خازنی که بر روی تابلو بانک خازنی نصب می‌شوند، دارای مزایا و عملکردی بسیاری هستند. در این نوع تابلوها، کنتاکت‌های کمکی به کنتاکتورهای اصلی وصل می‌شوند. این کنتاکت‌ها از طریق سیم‌های مقاومتی به کنتاکت‌های اصلی متصل می‌شوند و به شارژ اولیه خازن کمک می‌کنند، در نتیجه کنتاکتور را از آسیب‌های محتمل محافظت می‌کنند.
پس از بسته شدن کنتاکت‌های اصلی، کنتاکت‌های کمکی از مدار خارج می‌شوند و خازن‌ها توسط کنتاکتورهای ذخیره شده تغذیه می‌شوند. تعویض کنتاکت‌های کمکی به نسبت کنتاکتورهای اصلی ساده‌تر و هزینه کمتری دارد.
این کنتاکتورها به‌ویژه برای اتصال به خازن طراحی شده‌اند و به همین دلیل به آنها کنتاکتورهای خازنی گفته می‌شود.
اهمیت این مسئله در این است که جریان هجومی نه تنها می‌تواند به خازن آسیب بزند، بلکه باعث آسیب دیدن شبکه و سوختگی کنتاکتور مسیر خازن و فیوزهای تندکار می‌شود. بنابراین، استفاده از کنتاکتور خازنی برای یک پله خازنی که به دفعات قطع و وصل می‌شود، اجتناب‌ناپذیر و ضروری است. حالا می‌توانیم ساختار دقیق این کنتاکتور را بررسی کنیم که چگونه این جریان اولیه را کاهش می‌دهد.
همانطور که می‌دانید، خازن به مرور زمان به یک مقاومت ثابت می‌رسد و مشکل جریان هجومی اولیه را حل می‌کند. بنابراین، اگر در ابتدای چند ثانیه‌ای یک مقاومت در مسیر خازن باشد و بعد از این زمان کوتاه از مسیر خارج شود، مشکلات گفته شده حل خواهند شد. کنتاکتور خازنی دقیقاً همین عمل را انجام می‌دهد که در تصاویر نیز مشاهده می‌شود.
برای انتخاب کنتاکتورها، در کاتالوگ‌های ارائه شده توسط تولیدکنندگان، سه جریان مشخص شده است که همراه با هرکدام آمپر متناسب نمایش داده می‌شود. مهم است که آمپری که در مقابل جریان AC1ذکر شده، به مراتب کمتر از AC3باشد، زیرا بارهای AC3دارای حالت القایی و جریان هجومی اولیه هستند. در صورتی که AC6bدرج نشده باشد، باید مقدار جریان AC6bرا برای استفاده در بانک خازنی محاسبه نماییم.
جریان پله خازنی معادل با جریان نامی کنتاکتور خازنی AC6b است و نسبت آن به توان پله خازنی بر حسب کیلووات به ولتاژ خط بر حسب کیلوولت سه برابر می‌باشد.
شما می‌توانید برای خرید کنتاکتور از طریق الکتروشایلی اقدام نمایید و با کارشناسان ما تماس بگیرید. برای انتخاب کنتاکتور خازنی، باید حتماً از نوع AC6bاستفاده شود که توانایی قطع و وصل بار با خاصیت خازنی را داشته باشد. و جریان مورد نیاز نیز طبق فرمول فوق برای کنتاکتور محاسبه می‌شود.
برای انتخاب کنتاکتور خازنی، باید چگونه عمل کرد؟ کدام کنتاکتور برای هر پله بانک خازنی مناسب است؟ آیا تفاوتی بین کنتاکتور خازنی و کنتاکتور معمولی وجود دارد؟
برای پاسخ به این سوالات، ابتدا باید با مفهوم بار اهمی و القایی آشنا شویم. کنتاکتور اصولاً یک تجهیز الکتریکی است که با استفاده از مکانیزم مغناطیسی و تحریک زبانه‌ها، عمل اتصال و قطع را انجام می‌دهد. حالتی که می‌خواهیم بار را قطع و وصل کنیم بسیار مهم است. استاندارد بین‌المللی IEC انواع بار را برای ما تعریف می‌کند و برای هرکدام تعریف خاصی را ارائه می‌دهد. در اینجا، برای انتخاب کنتاکتور مناسب برای قطع و وصل پله خازنی، به تعریف سه نوع بار زیر می‌پردازیم:
بارهایی که با عبارت AC1نمایش داده می‌شوند، بارهای صرفا اهمی هستند که حاوی جریان‌های القایی سلف و خازن نیستند، مانند کنتاکتورهایی که صرفا برای روشن کردن یک هیتر و موارد مشابه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بارهایی که با عبارت AC3نمایش داده می‌شوند، بارهایی با جریان موتوری هستند که می‌دانیم موتورها اصولاً ماهیتی القایی و سلفی دارند.
بارهایی که با عبارت AC6bنمایش داده می‌شوند، صرفاً بار خازنی هستند.
بار خازنی به دلیل جریان هجومی فوق العاده زیادی که دارد و همچنین مدت زمان طولانی این جریان، از اهمیت بسیاری برخوردار است. به علاوه، خازن انرژی الکتریکی را به صورت ولتاژ ذخیره می‌کند که نیاز به تمهیدات مناسب برای اتصال و قطع آن دارد.
در کاتالوگ‌های مربوطه که از سوی سازندگان ارائه می‌شود، این سه جریان به همراه آمپر متناسب با هر کدام نمایش داده می‌شود. بدیهی است که آمپری که در مقابل جریان AC1نوشته می‌شود، به مراتب کمتر از AC3است، زیرا بارهای AC3دارای حالت القایی و جریان هجومی‌اولیه هستند و اصولاً اگر AC6bدرج نشده باشد، باید قید این کنتاکتور را برای استفاده در بانک خازنی قرار دهیم.
سپاسگزاریم که تا انتهای این مقاله همراه ما بودید. حتماً نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
