داستان در مورد سه دختر در دانشگاه آکسفورد هست با سه دیدگاه متفاوت در مورد خدا و دین ، البته هر سه این دخترها مسلمان هستن . مونا اهل مصر و بسیاز مذهبی و دین دار و با حجاب ( نماد ایمان ) . پری اهل ترکیه که نه مذهبی هست و نه بی دین و به اصطلاح حد وسط ( نماد شک و تردید ) . شیرین ایرانی که بزرگ شده ی اروپا هست و به دین هیچ اعتقادی نداره ( نماد کفر ) .
شخصیت اصلی داستان پری هست . در ابتدا زندگی پری با جزئیات بسیار زیادی بیان میشه اما از میانه های داستان صحبت در مورد جزئیات کم میشه ، به حدی که من فکر میکنم خیلی از مسائلی که شاید در نتیجه گیری بهتر به خواننده کمک میکرد ، بیان نشده . مثلا پری در چند جای داستان گفت که همسرش ناجی اون بعد از اتفاقات آکسفورد بوده اما هیچ جزئیاتی در مورد زندگی شیرین بعد از اون اتفاق ، نحوه ی آشنایی با همسرش و سایر مسائل گفته نشده . حتی در مورد مونا و شیرین هم جزئیات بعد از اون اتفاق گفته نشده . چون این سه دختر با سه دیدگاه مختلف در مورد دین اسلام مثل سه خواهر در یک خونه با هم زندگی میکردن ، به نظر من خواننده حتما باید تا حدودی بدونه که چه اتـفاقاتی بر اون ها گذشته . از نظر من این یک ایراد هست بر این کتاب .
شهر و دانشگاه آکسفورد با جزئیات زیادی توصیف شده و شما خیلی راحت میتونید اونجا رو تصور کنید .
مونا و شیرین همیشه نسبت به چیزی که میخوان و بهش باور دارن ، مطمئن هستن . همیشه میدونن باید چی کار کنن و در نتیجه زندگی بهتر و آرامش بیشتری دارن . اما پری که همیشه شکاک و دو دل هست و هیچ چیزی رو درست باور نداره ، هیچ وقت نمیدونه چه کار میخواد بکنه ، حتی از احساساتش مطمئن نیست ، نمیدونه چی میخواد و در نتیجه ی این تردید و دو دلی هیچ وقت زندگی خوبی نداره .
من هم شخصا این قضیه رو قبول دارم . در هر زمینه ای که میخوای فعالیت کنی ، دنباله رو هر نوع عقیده ی مذهبی ، سیاسی یا اجتماعی که میخوای باشی ، هر کی رو که میخوای دوست داشته باشی ، مطمئن باش در مورد انتخابت . شک و تردید همیشه قاتل جون انسان هاست . البته منظور من این نیست که کورکورانه پیرو یک عقیده یا فکری باشیم اما تحقیق و بررسی کردن هم یه حدی داره .
انسان اگر خودش رو درست بشناسه ، به خصوصیـات اخلاقی خودش واقف باشه ، از علایق و خواستــه های خودش آگاه باشه ، وقتی که بخواد در مورد موضوعی تحقیق و بررسی کنه سریع تر به نتیجه میرسه ، اون هم به نتیجه ی قابل قبول .
پری هیچ وقت خودش رو درست نشناخت و نمی دونست چی میخواد . پری در خانواده ای متولد شده که هر کس ساز خودش رو میزنه . مادری به شدت دین دار و خرافاتی . پدری به شدت مادی گرا و دین گریز و البته در جایی از داستان عنوان شده که پدر و مادر پری بعد از اینکه یکی از فرزندانشون ( قل پری ) رو از دست دادن ، این گرایش ها رو پیدا کردن . مادر برای رسیدن به آرامش و پذیرفتن غم از دست دادن فرزند ، به دین و خرافات روی میاره و پدر از دین گریزان میشه . و برادران پری ؛ یکی دنبال فعالیت های اجتماعی مخالف دولت و دیگری بی تفاوت و سنتی . شاید این دو گانگی ها در افراد خانواده پری در شک و دودلی اون بی تاثیر نبوده و باعث شده که پری هیچ وقت نتونه تصمیم درستی بگیره چون انسان در اولین مرحله در خانواده و در کنار پدر و مادرش هست که عقاید و تفکرات اولیه اش شکل می گیره و پری هم پدر و هم مادرش رو دوست داره و به اصطلاح نمیتونه یکی از این دو نفر رو انتخاب کنه .
این خانواده نماد کوچکی از کشور ترکیه هست ، کشوری که دین رسمی اون اسلام هست اما آزادی عقیده وجود داره و بی حجاب و با حجاب در کنار هم مسالمت آمیز زندگی می کنن . پس شاید شرایط خانوادگی و اجتماعی پری باعث شده که نتونه آدم محکم و معتقدی باشه و سست عنصر شده .
پروفسور آزور ، استاد محبوب دانشگاه که درس خداشناسی می دهد ، میخواد به دانشجویان کمک کنه تا بتونن راه و عقیده ی خودشون رو پیدا کنن . پری مثل خیلی از دختران دیگه ی دانشگاه عاشق پروفسور آزور میشه ، اما پروفسور با شیرین رابطه ی صمیمانه ای داره و همین مساله باعث برانگیختن حس حسادت پری میشه . وقتی میگن حسادت چشم انسان را کور می کند ، در این داستان کاملا معلوم است . پری به خاطر حسادت حاضر نشد تا به حق از پروفسور دفاع کند و باعث شد تا پروفسور شغل و احترام خودش رو از دست بده . این نشون میده که حسادت افراد نسبت به هم تا چه اندازه ای میتونه زندگی آدم ها رو زیر و رو کنه .
پری سکوت کرد و زندگی افرادی تحت تاثیر سکوت او ، تغییر کرد . گاهی وقت ها ما فکر می کنیم همین که دروغ نمی گیم کافیه اما بعضی مواقع سکوت از هزار حرف گفته شده ، تلخ تر و بدتر است . پس همیشه سکوت و کناره گیری در مقابل حقیقت درست نیست .
حتی این جریاناتی که پیش اومد هم به جهت حسادت پسری بود که عاشق شیرین هست اما چون میبینه شیرین از پروفسور خوشش میاد و با اون رابطه داره ، حسادت میکنه و میفته دنبال تعقیب شبانه روزی پروفسور تا بلکه بتونه آتویی ازش بگیره و یه دردسری براش درست کنه تا به واسطه ی اون از دانشگاه اخراج بشه .
حسادت و تنگ نظری در اسلام از گناهان کبیره است و در تمام ادیان و فرهنگ های دیگر نیز پذیرفته شده نیست و انسان ها از آن منع شده اند .
شخصی که حسادت میکنه خودش بیشتر اذیت میشه . همان گونه که پری در این داستان دائم در رنج و عذاب است و به شیرین و پروفسور فکر میکنه و درنهایت خودکشی میکنه .
من خودم در محیط کارم این موضوع رو با تمام وجود لمس کردم . من پرسنل دانشکده پزشکی شیراز هستم . همیشه با خودم میگفتم اگر تونستم یه روز یه جایی برم سر کار ، مثل این کارمندای دولت نمیشم و کارم رو همیشه خوب انجام میدم . خدا کمک کرد و خودم هم تلاش کردم و تونستم استخدام بشم و همیشه به قولی که به خودم دادم پایبند موندم ، همیشه سعی کردم دقیق ، منظم و متعهد باشم ، دنبال حاشیه و جمع های زنانه هم نبودم ، در نتیجه همیشه مورد توجه روسا بودم اما خیلی از همکاران خانم نتونستن این موضوع رو تحمل کنن و حتی به جایی رسیدن که به صورت آشکار به رئیس مون گفتن ما از این آدم بدمون میاد چون شما دوستش دارید . خلاصه که در طول این 12 سال خدمت من هر طوری که تونستن اذیت ام کردن و الان به جایی رسیدم که میخوام یا از دانشکده منتقل بشم به یک واحد دیگه یا مرخصی بدون حقوق بگیرم . میخوام بهتون بگم حسادت بیش از حد چقدر میتونه توی زندگی افراد تاثیر بزاره . بعضی از آدم ها برای از بین بردن حقارت ها و کمبودهای درونی خودشون تنها راهی که بلد هستن ، حسادت و تخریب بقیه هست .
ببخشید که درد دل خودم رو هم به نظراتم در مورد کتاب اضافه کردم .
در جایی از داستان ، شیرین میگه : " مملکت انسان جایی است که مادر مادرش در آن جا به دنیا آمده باشد " . در بسیاری از عقاید ، زمین را مونث در نظر میگیـرند و از آن به عنوان مادر زمیـن یاد می کنــند . شاید این جمله ی شیرین به نوعی به این تفکر اشاره کند .
در کتاب به عناصر ایرانی از جمله شعر و ادب پارسی اشاره شده ، کتاب بوف کور صادق هدایت ، عکس فروغ فرخزاد ، کتاب رباعیات خیام ، مینیاتور ایرانی ، بهشت زهرا ؛ که به نزدیکی و علاقه ی نویسنده به فرهنگ ایرانی اشاره دارد .
در عروسی برادر پری به مساله ی قابل تاملی می رسیم . تست باکرگی .
خوب یا بد بودن یک زن ، احترام به زن و خانواده اش و خیلی از دیدگاه های خوب نسبت به یک زن ، به باکرگی اون زن که الان عروس شده ، بستگی دارد . و این موضوع در کشور ما هم مطرح هست . برای همه باکره بودن یک زن پیش از ازدواج بسیار اهمیت داره اما کسی به باکره بودن یک مرد توجهی ندارد . مهم نیست که مرد پیش از ازدواج با زنان دیگری رابطه داشته یا خیر . در کشورهای سنتی و در حال توسعه ، زشت و گناه بودن بعضی از مسائل فقط برای زنان هست و مردان مجاز به انجام هر کاری و گناهی می باشند . که همین نشان دهنده ی تضعیف حقوق بانوان در این کشورهاست .
از سوی دیگه این موضوع به فرهنگ بر میگرده و این سوال مطرح میشه که آیا داشتن رابطه قبل از ازدواج واقعا خیلی مهم است یا تاثیری در کیفیت زندگی زناشویی طرفین داره ؟
در ترکیه پری یک بار در دوران کودکی و یک بار در دوران بزرگسالی نزدیک بود در معرض تجاوز قرار بگیرد اما در آکسفورد چنین مشکلی نداشت . طبق باورهای سنتی ما انتظار میره در یک کشور مسلمان چنین گناه و جرمی اتفاق نیفته ولی در یک کشور غربی زنان دائم در معرض تجاوز باشن . در صورتی که در واقعیت میبینیم که کاملا برعکس هست .
در بخش های ابتدایی کتاب ، نویسنده توصیفات و ایراداتی از شهر استانبول مطرح میکنه . من استانبول رفتم و اصلا این چیزهای بدی رو که نویسنده گفته ، ندیدم و حتی همش پیش خودم ایران رو با ترکیه مقایسه میکردم و حسرت میخوردم که چرا باید انقدر تفاوت داشته باشیم . این نشون میده که تا در بطن یک چیز قرار نگیری نمی تونی در موردش قضاوت کنی . شاید اگر من هم یک ترک ساکن استانبول بودم ، انتقادات زیادی داشتم . یاد جمله ی شیرازی " بیرون مون مردم رو کشته و داخل مون خودمون رو " افتادم .
خودکشی پری نشان از ضعف شخصیت اوست . پری همیشه مردد در نهایت تحمل دیدن حال خوش استاد و دوست اش شیرین را ندارد و خودکشی می کند . در عوض این که به دنبال ساختن زندگی خودش باشد ، فکر خراب کردن زندگی بقیه هست . استاد از دانشگاه اخراج میشه و خود پری هم درس را رها می کند . پری فقط به این دلیل از استاد حمایت نکرد چون به رابطه ی اون و شیرین حسادت می کرد . با خودش گفت اگر شهادت بدم آزور نجات پیدا می کنه و میره پیش شیرین . این نشون میده حتی از عشق اش به استاد آزور هم مطمئن نبود . چطور او را دوست داشت اما حاضر شد کاری کنه تا از کار اخراج و بی آبرو بشه . باز هم اشاره میکنم به یک جمله ی ضرب المثلی دیگه " دیگی که برای من نجوشه میخوام سر سگ توش باشه " .
از مهمانی ای که در استــانبول برگزار شد و پری همراه با همــسر و دخترش به آن دعوت شد ، میبینیم که جامعه ی ثروتمند و تحصیل کرده ی ترکیه زندگی مدرن رو در پیش گرفتن و از فرهنگ سنتی و مذهبی ترکیه پیروی نمی کنن ، اما یک فال گیر رو دعوت کردن تا از آینده و سرنوشت شون بگه .
دختر پری میتونه نماینده ی خیلی از دختران نوجوان ایرانی و حتی نوجوانی خود من باشه . دختران نوجوانی که همیشه از مادرشون ایراد می گیرن و همه چیز مادر حتی لباس پوشیدن او را زیر سوال میبرن .
در کتاب به اهمیت و شهرت دانشگاه آکسفورد نیز اشاره شده است .
در کل کتاب های الیف شاکاف جذاب و زیبا هستن و خواننده رو مجبور میکنه تا با علاقه تا آخر ، داستان رو دنبال کنه .
اگر این کتاب رو مطالعه کردید حتما نظراتتون رو با من در میان بزارید .
