داستان کتاب در شهر اهواز و در زمان نزدیک به ملی شدن صنعت نفت اتفاق می افتد . احتمالا همگی اطلاع دارید که قدیم ها ، خونه ها ویلایی و بزرگ بودند و دور تا دور حیاط اتاق بود که هر اتاق رو یک خانواده اجاره می کردند . عمده ی ماجرای داستان این کتاب هم در چنین خانه ای اتفاق می افتد . در ابتدای کتاب با همه ی خانواده هایی آشنا میشــیم که در این خونه زندگی می کنند و با هم همــسایه هسـتند ، با زندگی شون ، مشکلات شون ، خوشی ها و غم هاشون آشنا میشیم .
قهرمان اصلی داستان پسری نوجوان به نام خالد هســت که همراه پدر و مادر و خواهر کوچکـترش در یکی از اتاق های این خونه زندگی می کنه . خالد به طور اتفاقی با افرادی آشنا میشه که مبارز و عضو گروه های مخالف دولت هستن که در زمان وقوع این داستان برای ملی شدن صنعت نفت مبارزه می کنن . بعد از آشنایی با این افراد ، افکار و عقاید خالد عوض میشه ، بزرگ میشه ، به اون ها می پیونده و بعد به زندان میفته و بلافاصله بعد از آزادی از زندان هم میفرستنش سربازی .
در مدت زمانی که خالد در زندان هست ، ما با زندانی های دیگه و زندگی و عقاید اون ها آشنا میشیم .
در بخش های ابتدایی کتاب که به زندگی همسایه های خونه ی خالد اختصاص داره ، شما خیلی راحت میتونید خودتون رو توی اون خونه و در بین اون ها تصور کنید . متن کتاب خیلی راحت و روان هست و خواننده دوست نداره کتاب رو بزاره زمین ، همش میخواد زودتر به انتهای داستان برسه و ببینه چی میشه . حتی باید بگم به حدی میتونید ارتباط برقرار کنید که اگر ذهن خلاقی داشته باشید ، چهره ی شخـصیت های داستان رو توی ذهن تون مجسم می کنید .
اگر بخوام در مورد شخصیت های داستان و ماجراهایی که اتفاق میفته بیشتر توضیح بدم ، باید کل داستان رو برای شما تعریف کنم و اسپویل میشه ، چون این کتاب چیزی نیست جز ماجرای زندگی همسایه های خونه خالد و اتفاقاتی که توی زندان برای خالد میفته .
آخر کتاب خوب تمام نمیشه ، البته صنعت نفت ملی میشه اما برای خالد و زندانی های دیگه اون طوری که ما دوست داریم پایان خوشی اتفاق نمیفته .
در بعضی از قسمت های این کتاب به مسائل جنسی اشاره شده و برای ما ایرانی ها که همیشه سانسور به نوعی جزئی از زندگی مون بوده شاید این قسمت ها خیلی خاص باشه یا تعــجب کنیم از دیدن شون در یک کتاب ایرانی ، اما باید بگم برخلاف نظر بعضی از دوستان که میگن کتاب 18+ هست و از این حرفا ، این قسمت ها خیلی 18+ هم نیست .
شاید نکته ی مهم کتاب ، تغییر رفتار و عقاید خالد بعد از خوندن چند جلد کتاب و آشنایی با پندار و بقیه ی دوستانش باشه . خالد بچه ی کوچه و خیابون بود و پدرش اجازه نداده بود به درس خوندن ادامه بده ، دوستای درست و حسابی نداشت و همش دنبال کارهای الکی بود ، البته پسر بد یا خلافکاری نبود ، خانواده ی مذهبی داشت و خودش هم ذاتا پسر خوب و باهوشی بود ، پس عجیب نیست که به سمت اون ها کشیده شده چون پندار و بقیه ی دوستاش هم آدم های مهربون و دوست داشتنی ای بودن و با توجه به نیازهای روحی خالد انتظار میرفت که به سمت اون ها کشیده بشه .
نکته ی قابل توجه دیگه رفتار پدر خالد بود . پدر خالد یه آدم به شدت مذهبی بود که برای هر کاری از سید که ظاهرا روحانی بود، نظر میخواست . اما به شدت هم خرافاتی بود . یعنی سید این چیزا رو بهش یاد داده بود . انتظار داشت با خوندن دعاهایی که توی یه کتابی بود فرجی بشه و اوضاع کار و مغازه اش بهتر بشه اما در نهایت دید که اتفاقی نیفتاد و برای کار راهی کویت شد . حالا برای من این سوال پیش اومده که آیا واقعا پدر خالد متوجه شد که این ها خرافات هست و از این به بعد منطقی تر رفتار میکنه یا نه .
احساس می کنم شرایط کشور در دهه ی 30 توی این کتاب واقعی نشون داده شده ، نه بدتر و نه بهتر از واقعیتی که بوده ، و این خیلی خوبه و شاید همین صداقت هست که باعث میشه انقدر راحت با داستان ارتباط برقرار کرد و حتی خودت رو وسط خونه ی خالد و بین همسایه ها تصور کنی . البته وضعیت خوزستان الان هم اصلا خوب نیست .
بهتون توصیه میکنم این کتاب رو حتما بخونید و با یکی از آثار فاخر ادبیات ایران آشنا بشید .
