من از وقتی به دانشگاه نوتردام پیوستم با فوتبال آمریکایی آَشنا شدم, فوتبال یکی از مهمترین چیزها توی نوتردام هست و همه نوتردام رو به تیم فوتبال معروفش یعنی مبارزان ایرلندی (fighting Irish) می‌شناسن و تا حالا چند فیلم در مورد فوتبال دانشگاه نوتردام ساخته شده, که یکی از اونها در مورد بازیکن و مربی افسانه‌ای فوتبال نوتردام کنوت راکنی (Knute Rockne) هست که در سال 1940 ساخته شده و پت اوبراین نقش راکنی و رونالد ریگان, رییس جمهور آمریکا نقش جرج گیپ بازیکن و کاپیتان فوتبال دانشگاه نوتردام رو بازی میکنه, فیلم معروف بعدی هم فیلم بسیار زیبا و احساسات برانگیز رودی (Rudy) هست که در مورد بازیکن بامزه نوتردام دنیل اوجین روتیگر هست که توی این فیلم می تونید دانشگاه نوتردام رو در سال 93 ببینید که تقریبا شبیه همین عکسهایی هست که من از نوتردام گرفتم و توی اکانت گوگل پلاس, توییتر و صفحه عکاسیم در سایت 500 پیکسل منتشر کردم
فوتبال امریکایی در امریکا در سطوح مختلفی بازی میشه که مهمترین و پر بیننده‌ترین اونها لیگ کالج ها (دانشگاه ها) و لیگ فوتبال حرفه‌ای (NFL) هستند. اونهایی که تو لیگ کالجها بازی می کنند باید آماتور و غیر حرفه‌ای باشند و دانشجوی همون دانشگاه (در واقع اونهایی که تو لیگ دبیرستانها فوتبال بازی می‌کردن اینطوری اسکالرشیپ یک دانشگاه رو می گیرن و در ازای بخشیده شدن شهریه برای تیم اون دانشگاه فوتبال بازی می کنند و درس هم می خونند و لیسانس می گیرن ولی حق ندارن پول (مثل پول بازیکن حرفه ای) بگیرن) برای همین معمولا در کنار اسمشون موقع فوتبال می نویسه که سال چندم هستند (مثلا فرشمن (سال یک) سافمور (سال دو) جونیور (سال سه) یا سینیور (سال چهار)) کلا هم 5 سال حداکثر (با احتساب زمان مصدومیت) می تونن برای یک دانشگاه فوتبال بازی کنند. چون توی امریکا به فوتبال امریکایی میگن فوتبال و به فوتبال بقیه دنیا ساکر, بنا به عادت و بخاطر راحت بودن از اینجا به بعد فوتبال یعنی فوتبال امریکایی
زمین فوتبال یک مستطیل هست که طولش 120 یارد هست, دو تا منطقه 10 یاردی در دو طرف مستطیل ناحیه تاچ داون هست و 100 یارد زمین بازی که به فاصله 5 یارد خط کشی شده و هر ده یارد شماره گذاری شده (از هر طرف 5 شماره یعنی از هر طرف شما 10و20 تا 50 رو می بینید) عرض زمین در لیگهای مختلف فرق داره (حرفه ای, کالج و دبیرستان) و در کالج فوتبال 40 فوت هست. بازی در چهار کوارتر 15 دقیقه انجام میشه که بعد از دو کوارتر یک استراحت بین نیمه دارن, زمان بازی هم در زمان تصمیم گیریها و خطاها و شروع دوباره ها متوقف میشه (برای همین بازی ممکنه حدود 4 ساعت ادامه داشته باشه). در دو انتهای زمین (بعد از ناحیه تاچ داون) دو گل (دروازه) به شکل دیاپازون قرار دارد که 18.5 فوت عرض گل (دروازه) و 20 فوت ارتفاع اون هست و 10 فوت هم از زمین ارتفاع داره (روی یک پایه ده فوتی هست).
تیمهای فوتبال کلی بازیکان دارن و 11 تا بازیکن می تونن توی زمین بازی کنن, ولی تعداد و زمان تعویضها به نظر مربی بستگی داره و محدودیتی نداره, بازیکنها معمولا پوزیشن مشخصی دارن (نقش مشخص) و در استراتژی های مختلف به بازی گرفته میشن. آرایشهای بازیکنها در شرایط مختلف فرق داره (در حالتهای مثلا حمله یا دفاعی) و هر قسمت (دفاعی یا مثلا حمله و سرعتی و ...) مربی خودشون رو دارن و تیم معمولا یک سرمربی داره . مربی ها توی بازی با کمک سرمربی آرایش می دن و بازیکنهای آرایش تیمی خودشون رو راهنمایی می کنن و با هدست با مربی در تماسن.
در هنگام شروع بازی, یک تیم بازی رو با یک شوت بلند به سمت زمین حریف شروع میکنه (مثلا تیم آبی), توپ اگر توی زمین فرود بیاد و بازیکن حریف (مثلا تیم سفید) توپ رو توی هوا بگیره می تونه به سمت زمین تیم مقابل یورش ببره و با سرعت توپ رو با دست بغل کرده به سمت زمین حریف بدوه, متقابلا حریف (تیم آبی) به سمت بازیکن می دون و هر جایی آرنج بازیکن حامل توپ زمین بخوره یا توپ به زمین برسه محل شروع بازی (برای تیم حامل توپ اینجا تیم سفید) خواهد بود.
اگر توپ در ناحیه تاچ داون (ناحیه قرمز عکس اول) یا بیرون زمین (پشت گل) فرود بیاد تیم سفید باید بازی رو از 35 یاردی زمین خودش شروع کنه. اولین محل اصابت توپ یا جایی که شروع بازی هست اصطلاحا یک داون داریم.
حال تیمی که توپ رو در اختیار داره آرایش حمله میگیره, به طور مثال در حالت حمله (مثلا شروع یک تیم) آرایش می تونه به این شکل باشه, من نقش هر بازیکن رو کنارش نوشتم, نقشهایی که دو بازیکن داره, دور بازیکنها دایره‌ای همرنگ کشیدم (مثل دو بازیکن گارد)
توپ اول دست بازیکن وسط (سنتر) هست, سنتر باید توپ رو به بازیکن بازی‌ساز یا کوارتربک پاس بده که مهمترین بازیکن زمین هست, بازیکنی که باید فیزیک خوبی داشته باشه و درشت اندام و قدبلند باشه, باهوش باشه و بتونه سریع تصمیم بگیره و تیم رو هدایت کنه, به محض اینکه سنتر توپ رو به کوارتربک پاس بده, بازیکنهای تیم مقابل به سمت بازیکنهای تیم سفید هجوم میارن که توپ رو بدست بیارن یا بازیکن صاحب توپ رو بزنن زمین که یک داون بحساب بیاد. اینجا دوبازیکن کنار سنتر, یعنی گاردها باید مواظب کوارتربک باشن, تکلها باید تکل بزنن و بازیکنهای حریف و کسی که به سمت کوارتر بک هجوم آورده رو بزنن زمین, واید رسیورها در اینجا معمولا به سمت عمق زمین حریف فرار می کنن.
حالا کوارتر بک می تونه چندین کار کنه, یکی اینکه اگر گاردها فضای جلوی کوارتربک رو باز کنن (با هل دادن بازیکنهای حریف) و راه باز بشه کوارتریک می تونه با قدرت حمله کنه به زمین حریف, اما اگر راه بسته باشه یا دریافت کننده های عمقی (وایدرسیورها) بدون محافظ نفوذ کرده باشن به زمین حریف, می تونه با یک پرتاپ بلند و عمقی به اونها پاس بده, یا بده عقب به فول بک که حرکت عرضی کنه و سعی کنه فرار کنه.
خلاصه استراتژی بازی رو کوارتربک تشخیص میده که نقش بسیار مهمی داره, نباید راحت زمین بخوره و باید در صورت لزوم سرعت خوبی برای فرار داشته باشه, دستهای قوی برای پاس بلند دادن و شونه ها و پاهای قوی برای درگیر شدن.
اتیم چطور به جلو حرکت میکنه؟ وقتی بازی رو تیم سفید شروع میکنه یک خط فرضی در ده یاردی محل توپ هست, بازیکن های تیم سفید باید توپ رو به بعد از این ده یارد ببرن و داون کنن (توپ رو حفظ کنن و بخوابند روی زمین) اگر قبل از این ده یارد بازیکنهای مقابل بپرن روی اونها و متوقفشون کنن یا خود بازیکن از ترس از دست دادن توپ داون کنه, بازی از همون جای داون شروع میشه و بازیکن باید از همون خط ده یاردی قبل بگذره, برای این کار چهار بار فرصت دارند (چهار داون برای ده یارد) اگر تا چهار داون نتونن توپ رو ده یارد جلو ببرن باید از همونجا توپ رو بدن به تیم مقابل که بازی رو شروع کنه (که اگر نزدیک دروازه خودشون باشه خطرناک میشه). اگر زیر چهار داون (مثلا با پاس یا حرکت اول) از ده یارد رد بشن و توپ رو داون کنند, دوباره تیمها آرایش می گیرن و تیم مهاجم (تیم سفید) از همونجا دوباره بازی رو شروع می کنه و با کمتر از چهار داون باید توپ رو ده یارد ببره جلو.
در هر یکی از این حملات کوارتربک بعد از دریافت توپ می تونه خودش بازی کنه و با توپ بدوه یا یک پاس ارسال کنه و دریافت کننده اگر به منطقه انتهایی زمین تیم حریف برسه اصطلاحا تاچ داون می کنه و تیم مهاجم 6 امتیاز میگیره, بعد هم یک ضربه شروع مججدد از نزدیک دروازه (مثل پنالتی فوتبال ولی با حضور همه بازیکنها) دارن که سنتر توپ رو پاس میده و کوارتربک میکاره توپ رو و بازیکنی توپ رو به سمت گل شوت میکنه, اگر توپ گل بشه یک امتیاز دیگه داره (در کل 7 امتیاز).
یک نکته شوت آزادهست, مثلا اگر تیم مهاجم ببینه به زمین و گل حریف نزدیک هست و در سه داون نتونسته توپ رو ده یارد ببره جلو و اگر در فرصت چهارم توپ ده یارد نره جلو توپ رو از دست میدن میتونه تصمیم بگیره بجای داون چهارم ضربه آزاد( پانت ) بزنه و با پا توپ رو شوت کنه به دروازه که اگر گل بشه 3 امتیاز میگیره و بازی از اول برای تیم حریف شروع میشه.
گاهی در پایان بازی, یک جایی که تیمی به شدت به یک امتیاز بیشتر احتیاج داره (مثلا بازی مساوی یا با نتیجه نزدیک داره با پایان میرسه) تیم می تونه ضربه مجدد بعد از تاچ داون رو بجای شوت بصورت داون بازی کنه (یعنی دوباره مثل حالت تاچ داون بازیکن توپ رو با دست به منطقه تاچ داون ببره) که اینطوری دو امتیاز میگیره ولی خب ریسک و سختی بالاتری داره از شوت به دروازه.
دست زدن به صورت و جلوی کاسکت, با سر و کاسکت از پشت به کمر بازیکن زدن و .... خطا محسوب میشه و داورهای کنار یک پرچم زرد رو پرت می کنن وسط زمین و به اصطلاح فلگ می کنن, داور بازی و زمان رو نگه می داره و با کمکها (6 کمک داور) مشورت می کنه و بعد تصمیم رو بلند با بلندگو اعلام میکنه, مثلا برای خطا روی کوارتربک تیم مهاجم با گرفتن کاسکت داور می تونه تیم مدافع رو جریمه کنه و بازی رو از چند یارد جلوتر ادامه بده یا بخاطر خطای مهاجم بازی رو از چند یارد عقب تر ادامه بدن.
موقعی که کوارتر بک می خواد پاس رو بگیره گاهی به جای پرتاب بلند به دریافت کننده گان چابک عمق زمین, وانمود می کنه که توپ رو توی بغل بازیکن پشتی گذاشته و اون به سمتی حرکت می کنه و با حرکت ایذایی بازیکن مدافع رو گول می زنه و کوارتربک توپ رو به بازیکن دیگه ای نزدیک خودش می ده تا به سمت زمین حریف بدوه, بازیکنهای تیم مهاجم وظیفه دارن بازیکنهای مدافع رو از جلوی بازیکن صاحب توپ کنار بزنن و به اصطلاح براش راه بازکنن. این استراتژیها و کارهای ریز این بازی رو بسیار بسیار بسیار متنوع تر و زیبا تر از فوتبال معمولی میکنه به نظر من.
مربیها نقش بسیار مهمی در کنترل بازی دارن با تعویضهای درست, استراتژیهای متفاوت و بجا, گرفتن تایم اوتها برای از کار انداختن انسجام حریف و مرتب کردن تیم خودی و .....
یک نکته مهم, دفاع درست و باهوش هست, تیم وقتی در حالت دفاعی هست, باید تشخیص بده کوارتربک تیم مقابل چه سیاست و استراتژی داره, آیا توپ رو پاس بلند میده یا پاس ایذایی یا خودش توپ رو حمل می کنه؟ تیم مدافع باید گاردها و تکلرها رو بزنه و بپره به سمت کوارتربک که نتونه درست پاس بده, اگر کوارتربک پاس بلند بده و تیم مدافع بتونه توپ رو توی هوا بگیره (قبل از بازیکن تیم مهاجم یا اگر توپ از دست بازیکن مهاجم در بیادو قبل از اینکه بخوره زمین برسه به تیم مدافع) اونوقت توپ ربایی ( اینترسپشن ) انجام شده و بازیکن تیم مدافع می تونه از همونجا به سمت تیم حریف بدوه و داون کنه و بعد جای تیم مدافع و مهاجم عوض میشه (توپ مثلا به تیم آبی می رسه و تیم سفید فرصت حمله رو از دست می ده و باید آرایش دفاعی بگیره بعد از داون) گاهی هم بازیکن توپ ربا این فرصت رو داره که زمین رو بدوه و تاچ داون کنه و یک امتیاز حساس بگیره که معمولا خیلی صحنه حساسی در بازی هست.
یک حالت دیگر هم موقعی اتفاق می افته که بازیکن صاحب توپ, توپ رو از دست بده قبل ازاینکه توپ به زمین بیفته, حالت فامبل اتفاق می افته و هر بازیکن توپ رو بگیره , توپ مال اون تیم می شه.
در قسمتهای بعدی این پست حالتهای دفاعی و قوانین بیشتری از این بازی رو مرور می کنیم
