تریپس در گلخانه

تریپس‌(Thrips tabaci) تریپسها جزء آفات مكنده هستند.

تریپس پیاز Thrips tabaci مهم­ترین گونه تریپس­ها روی خیار و گوجه فرنگی در گلخانه است.

شکل شناسی:

حشرات بسیار ریز با بدن كشیده، بالها در حاشیه عقبی دارای ریشكهای بلند.

سیکل زندگی:

تخم لارو-حشره کامل. (بیشترین خسارت مربوط به مراحل لاروی آن­ها است .)

علائم خسارت:

تریپس­ها با تغذیه مستقیم از بافت گیاه با قطعات دهانی مشابه زننده - مکنده باعث تخریب بافت گیاه می­شوند .تریپسها در مرحله 4-2 برگی خسارت می‌زنند. برگهای آلوده به سمت پایین پیچ می‌خورند. تریپس هم مانند شته حشره ریزی است كه با نیش خود سطح زیر برگ را سوراخ كرده و از شیره برگ خیار تغذیه میكند . در اثر نیش تریپس پشت برگ لكه های خشك سفید رنگ پیدا می شود كه بتدریج این لكه ها به هم پیوسته و خشكیدگی وسیعی را روی برگ ایجاد می كند . علایم خسارت به رنگ نقره­ای در دو طرف برگ نمایان است.تغذیه تریپس از غنچه گل میوه موجب بدشکلی و از دست دادن ارزش بازار پسندی آن می­شود .

خسارت غیرمستقیم تریپس­ها که ممکن است بیشتر از خسارت مستقیم آن­ها باشد ، انتقال بیماری­های ویروسی است از مجموع شش گونه تریپس شناسایی شده روی گیاهان گلخانه­ای در ایران ، سه گونه آن­ها بیماری­های ویروسی را منتقل می­کنند .

چند روش برای پی بردن به حضور تریپس­ها روی گیاهان در گلخانه وجود دارد:

• استفاده از کارت­های زرد و سفید برای تریپس پیاز اما چنانچه تریپس غربی گل باشد باید از کارت رنگ آبی استفاده کرد. کارت­ها در بالای گیاه به طور عمودی نصب شده و به طور هفتگی بازدید شوند.
• تکان دادن گل­ها و برگ­ها روی یک سینی یا کاغذ سفید و مشاهده حشرات کامل تریپس.
• بررسی علائم لکه لکه برنزه روی برگ­ها و بی رنگ شدن گلبرگ­ها روی گل­ها.
• کنترل زراعی:
• استفاده از توری ضد حشره استاندارد 22*10 ( تار وپود در سانتی­متر مربع )
• استفاده از گیاهان تله ( در مواقعی که گیاهان گلدار نداریم کاشت چند گیاه گلدار و حذف آن­ها مفید است .
• استفاده از کارت­های زرد و یا سفید برای شکار انبوهی آفت.

روش کنترل شیمیایی :

حشره كشهای سیتمیك روی تریپس ها تاثیر زیادی ندارد و باید برای مبارزه با تریپس از حشره كشهای تماسی مانند آزینفوس ، دیپتركس ، اندوسولفان و غیره استفاده كرد . به طور کلی کنترل شیمیایی تریپس­ها بدلیل محل زندگی و فعالیت این حشره در لابه­لای گل­ها و داخل جوانه­ها سخت است. تأثیر سموم روی تخم­ها اساساً منتفی است زیرا تخم­ها را داخل بافت گیاه گذاشته و سم به آن اصابت نمی­کند. فقط تأثیر سم روی لارو و حشره کامل تریپس می­باشد که حشره­کش میکربی Spinosad طبق دستورالعمل توصیه شده پیشنهاد می­شود. اضافه کردن مقداری شکر به محلول موجب تأثیر بیشتر آن می­شود زیرا نقش طعمه را دارد و موجب تماس بیشتر حشره با سم می­شود.

حشره کشهای دیکرووس و آبامکتین نیز علیه این آفات استفاده می گردد.

کنترل بیولوژیک :

کنه­های شکارگر A.barkeri , Amblyseius cucumeris یا A.degenerans از مهم­ترین عوامل بیولوژیک در کنترل تریپس­ها هستند.

طی دهه 80 ، تریپس غربی گل Frankliniella occidentals گوی رقابت را از T. tabaci ربود. طغیان این آفت منجر به استفاده از کنه شکارگر Amblyseius به عنوان شکارگر تریپس‌ها گردید A. cucumeris در اکثر گلخانه‌های تولید خیار بکار می‌رود. شکارگر مورد استفاده بر علیه این آفت قبل از حمله آفت در گیاه مستقر شود. متأسفانه ارقام خیار جدید عاری از صفت تولید گرده گل بوده و لذا گرده برای تغذیه شکارگر ندارد و از این شکارگران در بسته‌های کوچک قرار داده شده و در مورد مناسب بر اساس برنامه پیش آگاهی رهاسازی می‌شوند. سن شکارگر Orius mayiusculusمؤثرتر از کنه‌های شکارگر عمل می‌کنند. ولی در خیار بدلیل نداشتن گرده گل می

زبان خوبی برای این سن نیست. این شکارگرها در اواخر بهار یا تابستان که تراکم تریپس‌ها بسیار بالا است دیده می‌شود. از این سن‌ها برروی فلفل بطور موفق استفاده می‌شود.

حشره­کش کونفیدور و اندوسولفان در زمان کاشت توصیه می‌شوند. دیکلوفوس به علت پایداری کوتاه مدت آن و عدم زیان برای عوامل بیولوژیک پیشنهاد می‌شود. اما به علت گیاه­سوزی زارعین از استفاده آن سرباز می‌زنند.