شماره ششم نشریه اکسیر/تابستان 1400
تارا همدانی
«جایزۀ نوبل، برای من غافلگیرکننده بود؛ یک سورپرایز فوق‌العاده. من برندۀ این جایزه شدم، چراکه فهمیدم چگونه می‌توان تکامل آنزیم‌ها را هدایت کرد؛ کاتالیزورهایی که تمام شیمیِ شگفت‌انگیز دنیای بیولوژیک را شکل می‌دهند. من دریافتم که چگونه می‌توان نسخه‌های جدید این کاتالیزورها را مهندسی کرد، چیزی که فهم ما در مورد چگونگی رمزگذاری توالی و عملکرد آن‌ها را بیشتر می‌کند. من علاقۀ زیادی به توسعۀ علم شیمی و استفاده از روشی پاک، سبز و کارآمد داشتم. از سال‌ها پیش، می‌دیدم که شیمی برای زندگی روزمرۀ ما بسیار مهم است. تمام منسوجات، غذا، مواد و اساساً همه چیزهایی که در زندگی روزمرۀ خود استفاده می‌کنیم، بیشتر ناشی از شیمی است. ما برای انجام این کارها، باید راه بهتری از آنچه تاکنون انجام داده‌ایم پیدا کنیم. من سیاره‌ای که در آن هستیم و همه دنیا را دوست دارم و از آن لذت می‌برم. بنابراین، احساس من این است که ما باید کارآمدتر رفتار کنیم، اتلاف منابع کمتری داشته باشیم و اجزای سمی را حذف کنیم. زیست‌شناسی و به‌طور خاص آنزیم‌ها، این کار را برای ما شدنی می‌کند. من در این سال‌ها، کار بر روی مسائل زیادی را رها کردم. اما هدف اصلی را فراموش نکردم. در کل، اگر در کاری شکست بخورم، یا دوباره سعی می‌کنم، یا سراغ مشکل بعدی می‌روم.»
با توجه به فعالیت‌های گستردۀ فرانسیس آرنولد در زمینۀ ثبت اختراع، دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا، مصاحبه‌ای با وی ترتیب داده که در بالا به مرور برخی از گفته‌های ایشان پرداختیم.
دکتر آرنولد، جایزۀ نوبل را به دلیل تلاش‌هایش در تکامل پروتئین‌های جدیدی دریافت نموده که در طبیعت یافت نمی‌شوند. فرانسیس همیلتون آرنولد متولد ۲۵ جولای۱۹۵۶، دانشمند و مهندس سرشناس، از جمله پیشتازانِ روش‌های تکامل تدریجی هدایت شده در زمینۀ پروتئین‌ها برای دستیابی به سیستم‌های بیولوژیکی مفید شامل آنزیم‌ها، مسیرهای سوخت و سازی، مدارهای تنظیم‌شدۀ ژنتیکی و ارگانیسم‌ها به‌شمار می‌رود. فرانسیس آرنولد در حال حاضر استاد‌تمامِ مؤسسۀ فناوری کالیفرنیا است. در سال ۲۰۱۸ میلادی نام خود را به‌عنوان نخستین بانوی آمریکایی دارندۀ جایزۀ نوبل شیمی در تاریخ علم ماندگار کرد. اما این افتخار بزرگ، تنها دستاوردِ خانم آرنولد نیست. با تأمل در سوابق ۳۰ سالۀ وی، در خصوص سبز، پاک و کارآمد ساختن شیمی، بزرگ‌ترین موفقیتش را می‌توان آموزش و هدایت بیش از ۲۰۰ محقق جوان در حوزه‌های نوظهور فناوری دانست. مطالعات وی شامل بررسی‌های پژوهشی و کاربردی در پزشکی، مواد و صنایع شیمیایی و بحث‌های مرتبط با انرژی می‌شود. او مدرک کارشناسی خود را در رشتۀ مهندسی مکانیک و هوافضا از دانشگاه پرینستون اخذ کرد و پس از آن با ورود به دورۀ دکترای مستقیم در رشته مهندسی شیمی در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی موفق به دریافت مدرک دکترا شد. وی تحصیلات خود را در مقطع پسادکترا در همین دانشگاه و در زمینۀ شیمیِ بیوفیزیکی ادامه داد و به جمع اعضای هیئت علمی مؤسسۀ فناوری کالیفرنیا پیوست. پژوهش‌های آرنولد در موسسۀ فناوری کالیفرنیا پیرامون مباحثی نظیر شیمی سبز و انرژی‌های جایگزین است و شامل گسترش آنزیم‌های فوق‌فعال (هیدرولیز سلولوزی و بیوسنتز آنزیم‌ها) و میکروارگانیزم‌ها برای تبدیل بیومَس به سوخت و مواد شیمیایی می‌شود.
منبع : سایت کانون پتنت ایران
