در این بخش، امیرالمومنین علی (ع) به‌عنوان بالاترین جایگاه نزد خداوند معرفی می‌شود. هرچند به‌طور مستقیم به زنان اشاره‌ای نمی‌شوداما، تاکید بر جایگاه شایسته‌ی او، نشان‌دهنده‌ی اصول شفاف عدالت اجتماعی در اسلام است. عدالت که از آن به‌عنوان یکی از ارکان اصلی دین اسلام یاد می‌شود، خود مستلزم رعایت حقوق تمام افراد جامعه، به‌ویژه زنان، خواهد بود.
مَعاشِرَ النّاسِ، اِنَّما اَكْمَلَ اللَّهُ -- عَزَّوَجَلَّ -- دینَكُمْ بِاِمامَتِهِ. فَمَنْ لَمْ یَأْتَمَّ بِهِ وَ بِمَنْ یَقُومُ مَقامَهُ مِنْ وُلْدى مِنْ صُلْبِهِ اِلى یَوْمِ الْقِیامَةِ وَ الْعَرْضِ عَلَى اللَّهِ -- عَزَّوَجَلَّ -- ، فَاُولئِكَ الَّذینَ حَبِطَتْ اَعْمالُهُمْ فِى الدُّنْیا وَ الْاخِرَةِ وَ فِى النّارِ هُمْ خالِدُونَ، لایُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذابُ وَ لا هُمْ یُنْظَرُونَ.
این قسمت بر مقام فرزندان مولا علی (ع) و نسل پیامبران تاکید دارد. اشاره به نسل‌های پویا و زنده، به‌ویژه در خانواده‌های اهل بیت علیه السلام، اهمیت تربیت و آموزش را به خوبی بیان می‌کند. نقش زنان به‌عنوان مادران و تربیت‌کنندگان نسل‌های آینده، در این زمینه به‌خوبی مشهود است. این نکته می‌تواند به تقویت ساختار خانوادگی و اجتماعی کمک کند.
مَعاشِرَ النّاسِ، هذا عَلِىٌّ، اَنْصَرُكُمْ لى، وَ اَحَقُّكُمْ بى، وَ اَقْرَبُكُمْ اِلَىَّ، وَ اَعَزُّكُمْ عَلَىَّ،وَ اللَّهُ -- عَزَّوَجَلَّ -- وَ اَنَا عَنْهُ راضِیانِ. وَ ما نَزَلَتْ آیَةُ رِضاً فى الْقُرْآنِ اِلّا فیهِ، وَ لا خاطَبَ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا اِلّا بَدَاَ بِهِ، وَ لانَزَلَتْ آیَةُ مَدْحٍ فِى الْقُرْآنِ اِلّا فیهِ، وَ لا شَهِدَ اللَّهُ بِالْجَنَّةِ فى هَلْ اَتى عَلَى الْاِنْسانِ اِلّا لَهُ، وَ لا اَنْزَلَها فى سِواهُ وَ لا مَدَحَ بِها غَیْرَهُ.
هشدار از حسادت که به‌ویژه در این بخش مطرح می‌شود، به‌نوعی بیدارباش به همه‌ی افراد، به‌ویژه زنان، است. حسادت و رنجش می‌تواند از بین رفتن ظرفیت‌های انسانی را به دنبال داشته باشد. این مفهوم اخلاقی و اجتماعی شامل زنانی می‌شود که می‌توانند با همدلی و همکاری در پیشرفت جامعه نقش‌آفرینی کنند.
مَعاشِرَ النّاسِ، هُوَ ناصِرُ دینِ اللَّهِ وَ الْمُجادِلُ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ،وَ هُوَ التَّقِىُّ النَّقِىُّ الْهادِى الْمَهْدِىُّ. نَبِیُّكُمْ خَیْرُ نَبىٍّ وَ وَصِیُّكُمْ خَیْرُ وَصِىٍّ وَ بَنُوهُ خَیْرُ الْاَوْصِیاءِ. مَعاشِرَ النّاسِ، ذُرِّیَّةُ كُلِّ نَبِىٍّ مِنْ صُلْبِهِ، وَ ذُرِّیَّتى مِنْ صُلْبِ اَمیرِالْمُؤْمِنینَ عَلِىٍّ.
این بخش تاکید می‌کند که تنها افراد پرهیزکار و مؤمن به رهبری و امامت مولا علی (ع) ایمان می‌ورزند. این گزاره به‌وضوح نشان‌دهنده‌ی این است که زنان نیز باید در جامعه موضوع ارزیابی و شناخت قرار گیرند. ایمان و عمل صالح که در اینجا بیان شده، باید شامل تمام انسان‌ها، بدون هیچ‌گونه تبعیضی باشد. چنین نگاهی می‌تواند به واقعیت‌های بیشتری درباره حقوق زنان منجر شود.
مَعاشِرَ النّاسِ، اِنَّ اِبْلیسَ اَخْرَجَ آدَمَ مِنَ الْجَنَّةِ بِالْحَسَدِ، فَلاتَحْسُدُوهُ، فَتَحْبَطَ اَعْمالُكُمْ وَ تَزِلَّ اَقْدامُكُمْ، فَاِنَّ آدَمَ اُهْبِطَ اِلَى الْاَرضِ بِخَطیئَةٍ واحِدَةٍ، وَ هُوَ صَفْوَةُ اللَّهِ -- عَزَّوَجَلَّ -- ، وَ كَیْفَ بِكُمْ وَ اَنْتُمْ اَنْتُمْ وَ مِنْكُمْ اَعْداءُ اللَّهِ.
در این بخش تاکید بر وظیفه‌ی ابلاغ پیام الهی به‌وضوح بیان می‌شود. ضرورت درک صحیح از پیام‌ها، به‌ویژه در جامعه‌ی اسلامی، باید شامل ظرفیت‌های انسانی و حقوق زنان باشد. این امر نشان‌دهنده‌ی ارتباط مستقیم با زندگی اجتماعی و روح جمعی مسلمانان است.
اَلا وَ اِنَّهُ لا یُبْغِضُ عَلِیّاً اِلّا شَقِىٌّ، وَ لایُوالى عَلِیّاً اِلّا تَقِىٌّوَ لایُؤْمِنُ بِهِ اِلّا مُؤْمِنٌ مُخْلِصٌ. وَ فى عَلِىٍّ -- وَ اللَّهِ -- نَزَلَتْ سُورَةُ الْعَصْر بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمانِ الرَّحیمِ، وَ الْعَصْرِ، اِنَّ الْاِنْسانَ لَفى خُسْرٍ ، اِلّا عَلِیّاً الَّذى آمَنَ وَ رَضِىَ بِالْحَقِّ وَ الصَّبْرِ.
تقوا که محور اصلی این قسم از خطابه غدیر است، نه تنها برای مردان بلکه برای زنان نیز اهمیت دارد. تقوا به‌عنوان یک اصل اخلاقی، به تمام افراد ارتباط دارد و ارزش‌ها را به‌طور عادلانه در نظر می‌گیرد. در این راستا جامعه‌ای که بر مبنای تقوا شکل اجرایی بیابد، می‌تواند شاهد رشد و ترقی زنان و مردان باشد.
مَعاشِرَ النّاسِ، قَدِ اسْتَشْهَدْتُ اللَّهَ وَ بَلَّغْتُكُمْ رِسالَتى وَ ما عَلَى الرَّسُولِ اِلّا الْبَلاغُ الْمُبینُ.
مَعاشِرَ النّاسِ، اِتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ وَ لاتَمُوتُنَّ اِلّا وَ اَنْتُمْ مُسْلِمُونَ.
تاکید بر نور الهی در وجود پیامبر و سپس در مولا علی (ع) و نسل او یعنی اهل بیت علیه السلام است. این نور نشان‌دهنده یک ارث معنوی و الهی است که به نسل‌های آینده منتقل می‌شود. اینجا تاکید بر اصل وراثت به‌ویژه در نسل‌های بعدی، نشان می‌دهد که مقام زن به‌عنوان مادر و نسل‌دهنده ایمان، در این فرآیند حیاتی است. زنان در این خط سیر، نقش محوری دارند و تاثیرگذار بر نسل‌های آینده‌اند.
مَعاشِرَ النّاسِ، آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذى اُنْزِلَ مَعَهُ مِنْ قَبْلِ اَنْ نَطْمِسَ وُجُوهاً فَنَرُدَّها عَلى اَدْبارِها اَوْ نَلْعَنَهُمْ كَما لَعَنّا اَصْحابَ السَّبْتِ. بِاللَّهِ ما عَنى بِهذِهِ الْایَةِ اِلّا قَوْماً مِنْ اَصْحابى اَعْرِفُهُمْ بِاَسْمائِهِمْ وَ اَنْسابِهِمْ، وَ قَدْ اُمِرْتُ بِالصَّفْحِ عَنْهُمْ، فَلْیَعْمَلْ كُلُّ امْرِئٍ عَلى ما یَجِدُ لِعَلِىٍّ فى قَلْبِهِ مِنَ الْحُبِّ وَ الْبُغْضِ.
در این بخش نگرانی از بازگشت به جاهلیت، به‌ویژه در صورت فقدان پیامبر وجود دارد. این هشدار به‌صراحت تاکید دارد که افراد باید از تجارب منفی تاریخی درس بگیرند و بر اصول انسانی و اخلاقی پایبند باشند. این مبنا توجه به حقوق زنان را نیز در بر می‌گیرد، چرا که در جاهلیت حقوق زنان به‌شدت نادیده گرفته می‌شد. از این منظر خطابه غدیر به‌عنوان یک نقطه عطف در مفهوم حقوق بشر، به‌خصوص حقوق زنان، ارزش قائل است.
مَعاشِرَ النّاسِ، النُّورُ مِنَ اللَّهِ -- عَزَّوَجَلَّ -- مَسْلُوكٌ فِىَّ، ثُمَّ فى عَلِىّ بْنِ اَبى طالِبٍ، ثُمَّ فِى النَّسْلِ مِنْهُ اِلَى الْقائِمِ الْمَهْدِىِّ، الَّذى یَأْخُذُ بِحَقِّ اللَّهِ وَ بِكُلِّ حَقٍّ هُوَ لَنا، لِاَنَّ اللَّهَ -- عَزَّوَجَلَّ -- قَدْ جَعَلَنا حُجَّةً عَلَى الْمُقَصِّرینَ وَ الْمُعانِدینَ وَ الْمُخالِفینَ وَ الْخائِنینَ وَ الْاثِمینَ وَ الظّالِمینَ وَ الْغاصِبینَ مِنْ جَمیعِ الْعالَمینَ.
در بخش بعدی پیامبر بر عدم منت‌گذاری بر اسلام تاکید دارد. این سخن تذکری به همه اعضای جامعه است، که باید از برخورد تبعیض‌آمیز با یکدیگر خودداری کنند. در این راستا زنان نیز باید از هرگونه تبعیض و نگاهی نازل به خود دوری کنند. همچنین، منت‌گذاری بر اسلام، نشان‌دهنده نادیده گرفتن اهمیت و سرمایه‌گذاری زنان در تقویت جامعه اسلامی است.
مَعاشِرَ النّاسِ، اُنْذِرُكُمْ اَنّى رَسُولُ اللَّهِ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِىَ الرُّسُلُ، اَ فَاِنْ مِتُّ اَوْ قُتِلْتُ انْقَلَبْتُمْ عَلى اَعْقابِكُمْ؟ وَ مَنْ یَنْقَلِبْ عَلى عَقِبَیْهِ فَلَنْ یَضُرَّ اللَّهَ شَیْئاً وَ سَیَجْزِى اللَّهُ الشّاكِرینَ الصّابِرینَ.
اَلا وَ اِنَّ عَلِیّاً هُوَ الْمَوْصُوفُ بِالصَّبْرِ وَ الشُّكْرِ، ثُمَّ مِنْ بَعْدِهِ وُلْدى مِنْ صُلْبِهِ.
در این بخش از خطابه غدیر، به حضور امامان دروغین اشاره دارد که در روز قیامت تنها خواهند بود. این نوید به جامعه یادآوری می‌کند که از تنها از راهنمایان الهی پیروی کنند. اگر این پیروی به‌طور عادلانه و جامع شامل تمامی افراد به‌ویژه زنان باشد، می‌تواند به تثبیت مقام‌های اجتماعی و اقتصادی آن‌ها کمک کند. احترام به زن در جامعه اسلامی از اصول پذیرفته‌شده خواهد بود.
مَعاشِرَ النّاسِ، لاتَمُنُّوا عَلَىَّ بِاِسْلامِكُمْ، بَلْ لاتَمُنُّوا عَلَى اللَّهِ فَیُحْبِطَ عَمَلَكُمْ وَ یَسْخَطَ عَلَیْكُمْ وَ یَبْتَلِیَكُمْ بِشُواظٍ مِنْ نارٍ وَ نُحاسٍ، اِنَّ رَبَّكُمْ لَبِالْمِرْصادِ.
در بخش بعدی به بیزاری خداوند و پیامبر از طاغوت‌گران اشاره دارد. این بیزاری تاکید بر اصول عدالت و برابری است. از آنجا که طاغوت‌ها معمولا به ستم و تسلط بر اقلیت‌ها و به‌ویژه زنان منتسب‌اند، بررسی این آیات می‌تواند به محافظت از حقوق زنان در برابر ظلم و ستم تاکید کند.
مَعاشِرَ النّاسِ، اِنَّهُ سَیَكُونُ مِنْ بَعْدى اَئِمَّةٌ یَدْعُونَ اِلَى النّارِ وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ لایُنْصَرُونَ.
مَعاشِرَ النّاسِ، اِنَّ اللَّهَ وَ اَنَا بَریئانِ مِنْهُمْ.
این بخش به تاکید بر ماموریت ابلاغ پیام به نسل‌های آینده اشاره دارد. این موضوع ضرورت درک دقیق از حقوق و مسئولیت‌های زنان را در جامعه اسلامی به‌وضوح روشن می‌کند. زنان باید به‌عنوان حاملان این پیام، نقشی فعال در حفظ و ترویج ارزش‌های انسانی و اسلامی داشته باشند.
مَعاشِرَ النّاسِ، اِنَّهُمْ وَ اَنْصارَهُمْ وَ اَتْباعَهُمْ وَ اَشْیاعَهُمْ فِى الدَّرْكِ الْاَسْفَلِ مِنَ النّارِ وَ لَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرینَ.
اَلا اِنَّهُمْ اَصْحابُ الصَّحیفَةِ، فَلْیَنْظُرْ اَحَدُكُمْ فى صَحیفَتِه!!
