ترموستات به عنوان یک وسیله تنظیم دمای سیستم یا محیط می باشد که باعث می شود تا دما در درجه دلخواه حفظ گردد. در مواقعی نقش عمل سنج و کنترل سیستم را به عهده دارد .به طور کلی پرکاربردترین آن ها ، ترموستات استفاده شده در سیستم خنک کننده موتورهای احتراق داخلی می باشد که به شکل تنظیم جریان خنک کننده از رادیاتور و هوا منجربه حفظ شدن دمای موتور و کار کرد آن در یک دمای استاندارد می گردد. از موارد دیگر کاربرد ترموستات در سیستم های سرمایشی و گرمایشی خانه است به این صورت که زمانی که دمای محیط خانه پایین می آید ، ترموستات این سرد شدن محیط را حس می کند و دستور روشن شدن سیستم گرمایش را می دهد.
ترموستات در واقع وسیله‌ای است که از آن برای کنترل دما بر اساس محدوده‌ی تعیین شده استفاده می‌شود. ترموستات بر روی دمای معینی تنظیم می‌شود و اگر دمای دستگاه و محیط مورد نظر از محدوده‌ی تنظیم شده بیشتر شده و یا کاهش یابد، سبب تنظیم و کنترل مجدد دما می‌شود.
یک ترموستات دیجیتال به صاحب خانه اجازه می دهد تا دمای داخلی خود را تنظیم کرده و برنامه ای قابل برنامه ریزی برای گرمایش و سرمایش خانه خود ایجاد کند. برخلاف ترموستات های آنالوگ ، آنهایی که دیجیتال هستند دارای یک صفحه نمایش دیجیتال برای دما و تنظیمات هستند. بسیاری از ترموستات های دیجیتال در واقع ترموستات های هوشمند هستند که با دستگاه های دیجیتال شما همگام سازی می شوند. با این کار می توانید ترموستات خود را از هرجایی که به اینترنت متصل هستید کنترل کنید.
ترموستات کاربرد بسیار گسترده ای دارد و با توجه به عملکرد کلی دستگاه مورد نظر وظایف مختلفی برای آن تعیین می گردد. یکی از اصلی ترین دلایل برای استفاده از آن، خنک کردن موتور خودرو می باشد که مانع از جوش آوردن آن می گردد. برای این منظور، بعد از تشخیص افزایش دمای موتور از حد معمول، دریچه آن باز شده و مایع خنک کننده به رادیاتور منتقل می گردد. با این عمل دمای موتور تا حد مطلوبی کاهش پیدا می کند.
از دیگر دلایل استفاده از ترموستات می توان به کنترل کارکرد دستگاه های مختلف مانند یخچال فریزر، مایکروفر و لباسشویی و غیره اشاره نمود. به عنوان مثال، اگر دمای داخلی یخچال فریزر بیشتر از مقدار تنظیم شده گردد، ترموستات به موتور فرمان روشن شدن می دهد. با روشن شدن موتور دمای یخچال شروع به کاهش می کند. بعد از رسیدن دما به حداقل مقدار تعیین شده، مجدد به موتور فرمان خاموش شدن را ارسال می کند.
با استفاده از ترموستات هوشمند می‌توان تغییرات دما و مقدار آن را هر لحظه ارزیابی نمود که سبب مدیریت بهتر دما در محیط می‌شود. بنابراین ترموستات دیجیتال را باید نزدیک به درب ورودی نصب نکرد. چون با باز و بسته شدن مداوم درب ورودی دمای محیط تغییر می‌کند. هم چنین باید ترموستاتی مطابق با ابعاد مکان مورد نظرتان تهیه نمایید. برای تنظیم دمای آب استخر و هم چنین تنظیم دمای محیط گلخانه‌ها و مرغداری‌ها نیز کاربرد دارد.
عیب یابی و تعمیر ترموستات‌های دیجیتال بر اساس نوع و برندشان متفاوت است. ولی به طور کلی انجام مراحل زیر برای تعمیر ترموستات دیجیتال لازم می‌باشد:
_ابتدا برای تنظیم و کنترل دما کلید سیستم را بررسی نمایید. اگر می‌خواهید دمای محیط را گرم کنید و افزایش دهید، دمایی را که توسط نمایشگر ترموستات دیجیتال نشان داده می شود را بیش تر از دمای محیط تنظیم نمایید و در صورتی که می‌خواهید دمای محیط را کاهش دهید، درجه نمایشگر را کم کنید.
_در صورتی که صفحه نمایشگر ترموستات دیجیتال روشن نمی‌شود و در حالت خاموش قرار گرفته است، باتری‌ها را کنترل کرده و قطب مثبت و منفی آن را چک کنید. اگر صفحه نمایشگر روشن نشد باتری ها را تعویض نموده و برای راه اندازی ترموستات از دکمه ریست استفاده نمایید.
_سیستم های گرمایشی و سرمایشی و سیستم تهویه با انرژی الکتریکی کار می‌کنند. بنابراین از اتصال نیروی الکتریسیته به سیستم های فوق مطمئن شوید. اگر وصل نباشد متصل نموده و اگر فیوز قطع باشد، نسبت به تعمیر یا تعویض آن اقدام نمایید.
